عراقی که زمانی همزمان در جنگ با ایران رویای هسته‌ای شدن و داشتن بمب اتم در سر می‌پروراند طی عملیات نیروی هوایی ارتش ایران با خوابی آشفته مواجه شد تا فکر هسته‌ای شدن و بمب اتم به ذهنش خطور نکند.

پیش از وقوع انقلاب اسلامی در ایران یعنی تا قبل از ۱۹۷۹ میلادی رژیم صدام با همکاری فرانسه در حال ساخت نیروگاهی اتمی بود و اعلام کرد که عراق اولین کشور عربی خواهد بود که بمب هسته‌ای می‌سازد تا علیه دشمنان خود استفاده کند.

بر این مبنا سال ۱۹۷۷ میلادی عراق ساخت نخستین و تنها رآکتور هسته‌ای خود را که عربستان هزینه آن را بر عهده گرفته بود در ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی بغداد به نام نیروگاه «اوسیراک»  شروع کرد.

نیروگاه اتمی درحال ساخت اوسیراک عراق

عراق برنامه هسته‌ای خود را در دهه ۱۹۶۰ آغاز کرده بود و در اواسط دهه ۱۹۷۰ به‌دنبال ارتقای آن از طریق دستیابی به یک رآکتور هسته‌ای بود. این کشور  پس از ناکامی در متقاعد کردن فرانسه برای فروش یک رآکتور تولید پلوتونیم و کارخانه بازفرآوری و همچنین ناتوانی در متقاعد کردن دولت ایتالیا برای فروش یک رآکتور هسته‌ای «سایرن» دولت فرانسه را متقاعد کرد که یک رآکتور تحقیقاتی کلاس اوسایریس (Osiris) به آن‌ها بفروشد.

قرارداد خرید این رآکتور تحقیقاتی همچنین شامل یک رآکتور کوچک‌تر از نوع Isis و فروش ۷۲ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۹۳ درصد و آموزش پرسنل به هزینه  ۳۰۰ میلیون دلار بود.

عربستان که پول ساخت نیروگاه اتمی اوسیراک را به فرانسه پرداخت کرد، کار ساخت آن شروع شد تا بر اساس توافقات اولیه، فرانسه به ساخت یک نیروگاه با ظرفیت ۷۰ مگاوات به همراه آموزش به ۶۰۰ مهندس و کارمند عراقی مشغول شود و در عوض دستمزدی ۳۰۰ میلیون دلاری را از این کشور دریافت نماید.

موقعیت جغرافیایی نیروگاه اتمی اوسیراک عراق

عراق همچنین همزمان به رایزنی با ایتالیا و برزیل پرداخت تا با  خرید اورانیوم غنی‌شده و اورانیوم تری‌اکسید  سوخت اوسیراک را تامین کند.

سه سال بعد و درست زمانی اندک پس از انقلاب اسلامی در ایران، عراق و فرانسه در سپتامبر ۱۹۸۰ اعلام کردند ۱۶۵ پوند اورانیوم یعنی آن میزان از اورانیومی که برای ساخت یک بمب اتمی کافی است  به عراق فروخته شده‌است.

پس از آن بود که ایران درحال جنگ با عراق خطر این نیروگاه و هسته‌ای شدن صدام را احساس کرد تا نهایتا ۲۹ سپتامبر ۱۹۸۰ طی عملیات شمشیر سوزان چهار فروند فانتوم «اف ـ ۴» از «گردان ۳۳» پایگاه سوم شکاری همدان که هر کدام به ۶ فروند بمب ۵۰۰ پوندی و دو تیر موشک هوا به هوای «اسپارو» مجهز شده بودند، به پرواز در آمده و وارد آسمان عراق شوند.

چگونگی حمله نیروی هوایی ارتش ایران به نیروگاه اتمی اوسیراک

پس از طی مسیر لازم خلبانان در لحظه مناسب روی هدف شیرجه رفتند و بمب‌های خود را روی نیروگاه اتمی عراق فرو ریختند.

خلبانان جنگنده‌های «اف ـ ۴» نیروی هوایی ارتش ایران پس از بازگشت به پایگاه همدان که مبدا حملات بود در گزارش خود اعلام کردند که عملیات بمباران نیروگاه اتمی اوسیراک فقط ۶ ثانیه طول کشید و هیچ کدام از سیستم‌های پدافند موشکی مستقر در اطراف آن در این مدت کوتاه فرصت کافی برای شلیک به سوی هواپیما‌های ما را نیافتند.

فرماندهی نیروی هوایی ایران، چون اطلاع نداشت که سوخت اتمی به این راکتور تزریق شده یا نه جانب احتیاط را رعایت کرده و خود کوره اصلی را به عنوان هدف تعیین نکرد و در نتیجه برنامه هسته‌ای صدام صرفا با تعویق مواجه شد.

عراقی ها بعد از عملیات مدعی شدند که حمله فانتوم های ایرانی به آن جا موفق نبوده و خسارت وارد بسیار کم بوده اما بر اساس آنچه وبسایت «Nuclear Warfare» منتشر کرده، رژیم صدام پس از حمله نیروی هوایی ارتش ایران به نیروگاه اوسیراک حداقل ۵ حمله تلافی جویانه علیه نیروگاه هسته‌ای بوشهر انجام داد که البته تمامی این حملات نتوانست خسارات سنگینی به نیروگاه وارد کند و برنامه هسته‌ای ایران را برای همیشه متوقف کند.

پس از عملیات شمشیر سوزان تمام فانتوم های ایرانی با سلامت کامل به پایگاه هوایی همدان برگشتند

پس از آنکه نیروی هوایی ارتش ایران اوسیراک را منهدم کرد، عربستان سعودی مجدداً اعلام کرد هزینه بازسازی این نیروگاه را به فرانسه می‌پردازد تا این نیروگاه به حالت اولیه خود بازگردد، اما تعداد زیادی از کارشناسان فرانسوی پس از عملیات موفق نیروی هوایی ارتش ایران  از ترس جان خود، کار ساخت اوسیراک را نیمه کاره رها نموده و به کشورشان برگشته بودند، دیگر تمایلی نداشتند حتی در مقابل دریافت پول هم به عراق بازگردند.

همه این عوامل که نقطه شروع آن عملیات نیروی هوایی ارتش ایران از پایگاه سوم شکاری همدان بود باعث شد تا آرزوی عراق صدام برای هسته‌ای شدن  به خاطره‌ها بپیوندد و ایران آنچنان کار بمباران اوسیراک را انجام داد که مجامع بین‌المللی با همه جانب‌داری‌های خود از رژیم صدام، نتوانستند اتهامی درباره نقض حقوق بشر یا جنایت جنگی به ایران وارد کنند.