کنکور سراسری ۱۴۰۱ در روز‌های هشت تا یازدهم تیر با شرکت یک میلیون و ۴۸۹ هزار و ۲۲۰ داوطلب برگزار شد.

یک ماه پس از اتمام این آزمون صبح سه شنبه یازدهم مرداد عبدالرسول پور عباس رئیس سازمان سنجش در شرایطی که پیش از این اعلام کرده بود پس از ایام عزاداری عاشورای حسینی نتایج کنکور اعلام خواهد شد در نشست خبری خود و به شکلی غافلگیر کننده نام افراد برتر آزمون سراسری ۱۴۰۱ را اعلام کرد و نتایج سایر داوطلبین نیز همان شب اعلام شد.

اما در این نشست خبری به غیر از مطرح شدن تغییرات غافلگیر کننده و فراوان سازمان سنجش برای برگزاری آزمون‌های این سازمان در سال تحصیلی جدید نکته‌ای عجیب و نه چندان خوشایند به چشم خورد.

در کنکور سراسری ۱۴۰۱ از میان نفرات برتر این آزمون تنها یک نفر در مدرسه‌ای دولتی درس خوانده است و مابقی نفرات برتر کنکور در مدارس غیر انتفاعی و یا مدارس استعداد‌های درخشان تحصیل کده اند.

به عبارتی دیگر از بین ۴۰ داوطلب برتر کنکور تنها دو نفر (۵ درصد) یکی در مدرسه دولتی و دیگری در مدرسه نیمه‌دولتی درس خوانده‌اند. ۲۹ داوطلب (۷۲ درصد) در مدارس استعداد‌های درخشان تحصیل کرده‌اند. ۲۳ درصد از داوطلبان در مدارس غیرانتفاعی درس خوانده‌اند.

البته این موضوع تنها برای سال تحصیلی کنونی و کنکور ۱۴۰۱ نبوده و در سال‌های گذشته نیز شرایط دانش آموزان مدارس دولتی در میان نفرات برتر کنکور چندان مناسب نبوده و اکثر اوقات ان دانش آموزان مدارس سمپاد و غیردولتی بوده اند که در رسیدن به صندلی‌های دانشگاه‌های برتر کشور گوی سبقت را از دانش اموزان مدارس دولتی ربوده بوده اند.

در سال ۹۹ دانش آموزان استعداد‌های درخشان ۶۷ درصد، غیرانتفاعی ۱۸، نمونه دولتی ۱۰ درصد و دولتی‌ها ۵ درصد رتبه‌های برتر را در اختیار داشتند و اکنون شرایط نسبت به ۲ سال گذشته نیز کمی نا خوشایند تر شده است.

این اتفاق در شرایطی است که اکثر دانش آموزان کشور در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند و بخش کمتری از دانش آموزان به مدارس سمپاد و غیردولتی می‌روند، اما همین تعداد کم نیز به شکلی قابل مشاهده ای نسبت به دانش آموزان مدارس دولتی در کسب رتبه‌های برتر کنکور موفق ترند.

تفاوت‌های مدارس دولتی با مدارس سمپاد و غیرانتفاعی موضوعی است که هیچ کس نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد و تکذیب کند. تفاوتی که شاید در سال‌های اخیر و با گسترش مدارس غیردولتی در سطح تمامی شهر‌های بزرگ و کوچک کشور رنگ و بویی تازه‌ و جدی تر هم به خود گرفته است.

یوسف نوری وزیر آوزش و پروش نیز در مصاحبه‌ای در این باره گفت: مدارس خاص دولتی مانند مدارس استعداد‌های درخشان یا مدارس نمونه، بسیار مورد استقبال خانواده‌ها هستند. در این مدارس شاهد پذیرش اکثر دانش‌آموزان در دانشگاه‌های خوب کشور هستیم، اما سوی دیگر مدارس دولتی هم وجود دارد که به علت عدم وجود نیروی انسانی کافی و مناسب، متأسفانه ورود به دانشگاه خوبی نداریم، بنابراین ۸۰ درصد رتبه‌ها در تمام گروه‌های آموزشی به مدارس خاص دولتی اختصاص دارد.

این درصد بندی‌ها و مشخص شدند نفرات برتر کنکور و محل تحصیل آن‌ها موضوع عدالت آموزشی را به ذهن مبادرت می‌کند. عدالت آموزشی که تمامی مسئولین از آن حرف می‌زنند و تا به امروز اتفاقی جدی برای تحقق عدالت و دسترسی آسان و برابر تمامی دانش اموزان از امکانات آموزشی دیده نشده است.

در این بین شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه‌ای را در ارتباط با کنکور سراسری ۱۴۰۲ تصویب کرد و سازمان سنجش نیز موظف به اجرای آن است. طبق این مصوبه آزمون سراسری از سال آینده با سه تغییر بزرگ روبرو است. براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، کنکور از سال آینده دو بار در سال برگزار می‌شود و نتایجی که داوطلبان دریافت می‌کنند می‌تواند تا دو سال اعتبار داشته باشد، علاوه بر این، دروس عمومی صرفا در بخش تشریحی و سوابق تحصیلی اثرگذارند و دانش آموزان در آزمون‌ها سؤالات مربوط به دروس تخصصی را پاسخ می‌دهند. سوابق تحصیلی نیز تاثیری ۴۰ درصدی و قطعی بر نتایج کنکور خواهد داشت. این تغییرات با واکنش بسیاری از دانش آموزان رو به رو شد واکنش‌هایی که البته بسیاری از آن‌ها منفی بود.

خیلی از این دانش آموزان معتقد بودند افرادی که در مدارس غیر انتفاعی تحصیل می‌کنند بسیار راحت‌تر می توانند خود را برای این تغییرات و شکل جدید کنکور آماده کنند و در این مدارس نیز معلمان با سطح علمی بهتری نسبت به معلمین مدارس دولت حضور دارند.

در مدارس دولتی خیلی از فوق برنامه‌ها و امکانات آموزشی مدارس غیر انتفاعی وجود ندارد و در نتیجه این تغییرات جدید نیز به نفع آن دانش آموزان است و افرادی که در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند نمی‌توانند با سایر دانش آموزان به رقابت بپردازند.

حضور در دانشگاه‌های بزرگ و برتر کشور حق تمامی دانش آموزان است و مسئولان آموزشی کشور باید فکری درباره این طرح و تفاوت میان قبول شده گان در کنکور، از  مدارس دولتی و غیر دولتی داشته باشند و آن را اجرایی کنند..