ایران امروز ما درگیر مشکلات ریز و درشت اقتصادی است اما آن‌چه می‌تواند اقتصاد کشور را نجات دهد، جهت دهی نقدینگی به سمت تولید است که می‌تواند به مانند یک شاه کلید برای حل بسیاری از مسائل اقتصادی عمل کند.

در این راستا چند سالی است که تحلیلگران اقتصادی در مورد افزایش نقدینگی و رشد بی رویه آن در جامعه هشدارهای بسیاری دادند و معتقدند این نقدینگی به سمت تولید نرفته است.

از قضا یکی از بندهای «برنامه پنج ساله هفتم» که از طرف مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین و رهبر انقلاب چند روز پیش آن را به نهادهای مربوط ابلاغ کردند همین موضوع جهت دهی نقدینگی به سمت تولید است.

به همین بهانه با مجید شاکری، اقتصاددان و کارشناس مدیریت مالی در زمینه جهت دهی نقدینگی به سمت تولید گفت‌وگویی انجام دادیم تا ابعاد قضیه بیش از آنچه عنوان شده، روشن شود.

این اقتصاددان در ابتدای گفت‌وگوی خود با باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: هم‌اکنون وضعیت کشور اصلا در شرایطی نیست که مجددا با الگوی یک برنامه ریزی افقی مثل «برنامه سوم» به بعد ادامه بدهیم؛ در برنامه ریزی های پنج ساله می‌توانیم رویکرد افقی داشته باشیم و بگوییم ما یک سری ساز و کار کلی را می‌چینیم و با آن ساز و کار قواعد بازی را تنظیم می‌کنیم تا در واقع اقتصاد خودش جلو برود.

مجید شاکری در ادامه می‌گوید: یک مدل دیگر این است که بگوییم رویکرد عمودی داریم، یعنی یک بخش های مشخصی را جدا می‌کنیم تا آن را توسعه دهیم و برای این کار از یک نقطه شروع می‌کنیم و به یک سری سوال محدود پاسخ می‌دهیم‌‌.

این کارشناس مدیریت مالی معتدل است که چیزی به نام برنامه توسعه جامع اجتماعی اقتصادی نداریم بلکه صرفا برنامه توسعه صنعتی داریم که مثلا چند بخش را هدف گذاری می‌کند.

مجید شاکری درخصوص اجرا نشدن برنامه پنج ساله قبلی نیز می‌گوید: علت اصلی اینکه برنامه ششم درست اجرا نشد این بود که کاملا به وقایع کشور بی ارتباط بود چراکه این روزها نیازمند به برنامه توسعه صنعتی، نیازمند به تمرکز بر بخش‌های مختلف و نیازمند به داشتن آژانس توسعه هستیم اما یک سری برنامه کلی و عمومی درست می‌کنیم.

اما راهکارها برای محقق شدن جهت دهی نقدینگی به سمت تولید چیست؟ آیا در برنامه ششم هم این جهت دهی محقق شده بود؟

این اقتصاددان در پاسخ می‌گوید: بنظر من جهت دهی نقدینگی در برنامه ششم اصلا اتفاق نیفتاد؛ در حال حاضر نیز برای کشوری مثل ما که نرخ بهره اسمی نسبتا بالایی داریم و در واقع هنوز با این سوال مواجهیم که در فرآیند هدف‌گذاری چگونه تامین مالی کنیم، نقطه شروع تامین مالی توسعه به احتمال زیاد از هدایت اعتبار شروع می‌شود و نه از هدایت نقدینگی.

مجید شاکری معتقد است اما هدایت نقدینگی از این باب که ما از کف قرار دادهای بانکی برای نرخ بهره آزاد استفاده کرده، تفاوت آن را با نرخ بهره رسمی کم کنیم و یک سری راه حل‌های تامین مالی کوتاه مدت تکراری از سپرده‌ها ایجاد کنیم قابل قبول است و می‌شود به آن فکر کرد اما در وضعیت فعلی که فشار اصلی روی تامین مالی توسعه است، هدایت اعتبار مقدم بر هدایت نقدینگی است چراکه هدایت نقدینگی و هدایت اعتبار دو موضع متفاوت هستند.

این اقتصاددان در پایان گفت‌وگوی خود با ما به بیان راهکارهای موجود نیز می‌پردازد و می‌گوید: در حال حاضر دو راه وجود دارد که یکی راه‌اندازی سامانه ستاره است که در وزارت اقتصاد تشکیل شده و این امکان نیز باید ایجاد شود تا درگاه‌های خصوصی هم به این سامانه وصل شوند و دوم اینکه اوراق شرکتی منتشر شود و نرخ بهره اوراق شرکتی را کم کرده و آن را آزاد بگذاریم.