یکی از بزرگترین بخشهای حمل ونقلی کشور حوزه دریایی است که هم اکنون سهم عمدهای از جابه جایی کالا در کشور را برعهده دارد.
در حال حاضر حجم ترانزیت و ظرفیت حمل کالا در کشور ۲۷۰ میلیون تن است که طبق اعلام مسئولان بخش دریایی و طراحی طرح جامع در کشور مقرر شده این میزان به ۳۰۰ میلیون تن افزایش یابد.
در حوزه تراشیب یا حمل ونقل ترکیبی با رایزنی وتکمیل زیرساختها در ۶ماه امسال به رشد ۱۱ درصدی رسیده ایم که از این میزان ۶درصد مربوط به واردات است همچنین در حوزه ترانزیت هم در ۶ماه ابتدای امسال به رشد ۱۷۷ درصدی رسیده ایم.
چند روز پیش شاهد برگزاری نخستین مجمع اجلاس همکارهای ترانزیتی بوده ایم که در این اجلاس بر افزایش حجم ترانزیت و جابه جایی کالا به ۲۰ میلیون تن در سال تاکید زیادی شده است.
در همین رابطه افندی زاده معاون حمل ونقل وزیر راه وشهرسازی گفت: ظرفیت بنادر در کشور ۲۷۰ میلیون تن است که برای سرمایه گذار در این بخش ما از حمل و نقل ترکیبی استفاده خواهیم کرد .
او گفت: طی مذاکرات با دولت روسیه در نخستین اجلاس ترانزیتی کشور، قرار براین شد که کالا با کشتی به بنادر امیرآباد یا انزلی ارسال شود سپس به رشت انتقال یابد، اما به دلیل آنکه کاسپین یا بندر انزلی به رشت در حال تکمیل شدن است در آن جا از حمل و نقل ترکیبی استفاده شود و تمام مدهای حمل و نقلی در طرحهایی که ما با کشورهای دیگر داریم مد نظر قرار گرفته و ۲۰ میلیون تن کالا، فقط برای سال ۱۴۰۱ در نظر گرفته شده است.
براساس این گزارش در اجلاس با کشورهای آسیای میانه؛ ترانزیت ۲۰ میلیون تن، با کشور روسیه؛ ۱۰ میلیون تن جداگانه هدف گذاری شده و با کشور روسیه و آذربایجان ۱۵ میلیون تن هدف گذاری شده است .
زیرساختها، توسعه ناوگان، اصلاح فرایندها، یکسان سازی تعرفه ها، کاهش زمان در پایانههای مرزی از جمله مواردی است که باید در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گیرد.
در حوزه افزایش حجم ترانزیت کالا در بخش دریایی دارای مشکلات بسیاری هستیم که بخش عمدهای از این مشکلات خوشبختانه در نخستین اجلاس همکاریهای ترانزیتی مطرح و اعلام شد که بخشی از آنها به زودی برطرف خواهد شد.
در همین رابطه رستم قاسمی وزیر راه وشهرسازی با اشاره به اینکه در حوزه ترانزیت مشکلاتی داریم، گفت: در خصوص ثبت کردن گمرکات، ویزا در حوزه ترانزیت و یکسان سازی تعرفهها با موانعی رو به رو هستیم که در تلاش هستیم زیرساختهای ترانزیت را هم سریعا تجهیز کنیم.
قاسمی گفت: چهار کریدور اصلی شمال - جنوب ریلی داریم از جمله راه آهن چابهار - سرخس - زاهدان که ۱۰۰۰ کیلومتر آن هنوز به علت مشکلات مالی باقی مانده است که طبق توافقهای صورت گرفته با دولت روسیه مقرر شد که سریعتر سرمایه گذاریهای لازم صورت گیرد که در یک ماه آینده شاهد خبرهای خوبی در این کریدورهای اصلی باشیم.
وزیر راه و شهرسازی همچنین گفت: بنادر کشور ظرفیتهای خوبی دارند که طبق توافق با روسیه قرار شد ترانزیت ترکیبی داشته باشیم که بخشی از دریا و بخشی از راه آهن است.
جلیل اسلامی معاون بندری سازمان بنادر به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در حوزه بنادر شمال کشور، ۵ بندر جمعا دارای ۳۵ میلیون تن ظرفیت حمل و نقل، تخلیه و بارگیری هستند. ظرفیت بنادر کشور در حوزه حمل و نقل بالغ بر ۲۷۰ میلیون تن است و این مسئله نشان میدهد اگر ظرفیتهای ترانزیتی بر اساس همکاریهای شکل گرفته افزایش یابد، بخش دریایی به راحتی میتواند این تقاضا را پاسخ دهد.
اسلامی افزود: تجربه نزدیک به ۱۴ میلیون تن ترانزیت کالا در گذشته نشان میدهد میتوانیم این ظرفیت را تا ۳۰ میلیون تن افزایش دهیم و مذاکرات بسیاری با طرف روسی در حوزه کشتیرانی، سرمایهگذاری، ترانزیت و خدمات دریایی و بندری داشتهایم.
او در پاسخ به اینکه ایران سهم زیادی از یک بندر را در روسیه خریداری کرده است، این اتفاق چه کمکی به افزایش تبادلات تجاری دو کشور خواهد کرد؟ گفت: توسعه تجارت، نیازمند زیرساخت است و زیرساختها شامل شقوق مختلفی اعم از بخش ریلی، جادهای، دریایی، بندری، قوانین و مقررات و... است.
گفتنی است یکی از حوزههای بسیار مهم در بخش تجارت و ترانزیت کالا، بنادر هستند و از طریق یکی از بخشهای دریایی کشور، سرمایهگذاری خوبی در بندر آستاراخان انجام شده است، بنابراین خوشبختانه از این طریق زیرساختی ایجاد شده است که میتواند به عنوان هاب و نقطه مرکزی در راستای توسعه ترانزیت بار عمل کند.
ایران یکی از کوتاهترین، ایمنترین و ارزانترین مسیرها برای انتقال کالا برای روسیه است.
ظرفیت عملیاتی بندر امام خمینی (ره) بیش از ۶۰ و بندر شهید رجایی بیش از ۱۰۰ میلیون تن است و اگر به دنبال رونق کریدور شمال جنوب هستیم باید به یک بسته خدماتی در تمامی شقوق حمل و نقل فکر کنیم.
ترانزیت کالا یک مدل کسب و کار تمام عیار و نیازمند ایفای نقش تمامی بازیگران است و تجربه ۱۵ میلیون تن جابهجایی کالا در گذشته که دارای چنین زیرساختهایی نیز نبودیم، نشان میدهد میتوانیم به هدف ۲۰ میلیون تنی ترانزیت کالا و حتی بیشتر دست یابیم.