نوجوانی دوره بسیار حساسی از زندگی است و رفتار والدین با فرزند نوجوان، ملاحظات و آگاهی‌های زیادی را می‌طلبد. خانواده سالم خانواده‌ای است که بین اعضای آن ارتباط سالم و سازنده برقرار باشد. پدر و مادر‌های آگاه علاوه بر داشتن دانش و اطلاعات لازم در حوزه تربیت نوجوان، مهارت استفاده از این دانش را هم بلدند. ۸ آبان، روز نوجوان نام گذاری شده است و به همین بهانه در این مطلب از اصول مغفول‌مانده و راهکار‌های مناسب در برقراری ارتباط با فرزند و مهارت‌های تربیت نوجوان سالم خواهیم گفت.

بیشتربخوانید

• لطفا به دانش‌آموزتان باج ندهید!

اصل برآورده کردن نیاز‌های اولیه
نوجوان مثل بقیه افراد نیاز‌های اولیه‌ای دارد که این نیاز‌ها همان نیاز‌های جسمانی، فیزیولوژیک و عاطفی است. والدین باید به یاد داشته باشند به اندازه و بجا نیاز‌های نوجوان را برآورده کنند تا شخصیت سالم‌تری در او شکل بگیرد.

اصل ایجاد جذابیت و امنیت روانی در خانه
خانواده، مهم‌ترین کانون تأمین‌کننده نیاز‌های روانی فرزند است. ما باید خانه و خانواده را مهم‌ترین کانون تامین‌کننده نیاز‌های روانی یک نوجوان بدانیم، اما چرا؟ چون در این سن به دلیل این‌که مستقل می‌شوند خیلی راحت یا تحت تاثیر محیط قرار می‌گیرند یا دوست دارند با هم سن‌و‌سال‌هاشان باشند و زمان بیشتری را بیرون از خانه بگذرانند. پس باید اصل ما این باشد که فضای خانه و خانواده سرشار از امنیت و آرامش و جذابیت باشد. من به عنوان یک پدر یا مادر، باید با نوجوانم حرف مشترکی داشته باشم، با نوجوانم شوخی کنم، از نوجوانم مشورت بگیرم و ....

اصل محبت، پذیرش و احترام
اساس یک رابطه سالم و درست، میان شما و فرزند نوجوان‌تان، محبت‌کردن و دوست داشتن بی‌قید و شرط است. مهم‌ترین مسئله این است که فرزند نوجوان شما بداند شما او را همان‌طوری که هست، پذیرفته‌اید. از آن طرف، دوره حساس بلوغ در نوجوانی اتفاق می‌افتد؛ بنابراین در آن شرایط ما باید به آن‌ها حس محترمانه بودن بدهیم و به آن‌ها بگوییم قابل احترام اند و ما هم سن و سال شما بودیم، این شرایط را درک کردیم. همچنین باید به او بگوییم تو می‌توانی اظهارنظر کنی، تو اگر مخالف نظری هستی، می‌توانی بگویی، می‌توانی درباره خواسته‌ات صحبت کنی، می‌توانی نیازت را بیان کنی و ....

اصل برخورد مناسب
وقتی با نوجوان روبه‌رو می‌شوید حتی اگر از او عصبانی هستید، نه با حرکات بدن‌تان با او مواجه شوید و نه با زبان‌تان یعنی او نباید احساس کند که شما می‌خواهید به او حمله، یا اورا تنبیه، قضاوت یا ارزیابی کنید. عبارات و کلماتی هم که استفاده می‌کنید باید همه مثبت و تشویقی برای تغییر باشد؛ ابتدا با یک نکته مثبت از نوجوان‌تان شروع کنید، سپس مطلب اصلی را که مدنظرتان است بگویید و درباره آن مسئله صحبت کنید و مجدد یک نکته مثبت بگویید. مثلا به او بگویید از این‌که من بچه‌ای مثل تو دارم خوشحالم؛ و سپس به او یادآوری می‌کنید زمان استفاده از تبلت را مدیریت کند، زیرا ما را نگران کرده است و در انتها بگویید، افتخار می‌کنم بهت؛ بنابراین در هر فرصتی که پیش می‌آید با فرزندان خود صحبت کنید و با آن‌ها در یک فضای گرم و صمیمانه ارتباط کلامی و عاطفی برقرار کنید. مثلا وقتی می‌بینید نوجوان‌تان ۲ ساعت در اتاقش هست، می‌توانید از این فرصت استفاده کنید، یک استکان چای با کشمش به اتاقش ببرید و بگویید دوست دارم امروز با هم چایی بخوریم.

اصل پرهیز از افراط و تفریط
سعی کنید با نوجوانان، بر اساس اصل اعتدال رفتار کنید. اصل ارتباط با نوجوان اصل اعتدال است مقررات و انضباط را تعیین کنید. برای اعمال مقررات سعی کنید در مرحله اول شما پایبند باشید. پدری که خودش سیگار می‌کشد، نمی‌تواند به نوجوانش بگوید سیگار بد است و نکش. مادری که خودش مدام با گوشی همراه بازی می‌کند نباید به دختر نوجوانش بگوید این کار را نکن. نوجوان نمی‌تواند از والدینش بخواهد که با او کار نداشته باشند و والدین هم نمی‌توانند بگویند که تو با ما کار نداشته باش، آب از سر ما گذشته است! این جملات را وقتی به نوجوان‌مان می‌گوییم، اعتدال از بین می‌رود.

اصل پرهیز از تحمیل کردن
گاهی پدران و مادران به زمان عصر خود اشاره می‌کنند و بی‌توجه به مقتضیات زمان و مکان تأکید می‌کنند که وقتی به سن شما بودیم این گونه رفتار می‌کردیم، این‌گونه لباس می‌پوشیدیم و ... مشابه آن را از فرزندان خود انتظار دارند. اما ما نباید چیزی یا کسی را به نوجوان‌مان تحمیل کنیم. بدترین تحمیلی که به نوجوان‌مان می‌کنیم این است که از او می‌خواهیم مثل ما باشد. یادتان باشد دنیا تغییر کرده و بر اساس این تغییرات روحیات و نیاز‌های ما هم تغییر کرده است.

منبع: روزنامه خراسان