"امید" تک درنای سیبری در خطر انقراض

ایران با اقلیم متنوعش، خاستگاه گونه‌های جانوری زیادی است که برخی از آن‌ها مانند تمام دنیا در خطر انقراض قرار دارند، یکی از آن‌ها درنای سیبری پرنده‌ای باشکوه و جلال است که با قدی نزدیک به یک و نیم متر و فاصله دو بال با بیش از دو متر ابهت خاصی به این پرنده بخشیده است، اما این پرنده هم در شمار گونه‌های در خطر انقراض قرار دارد.

درنای سیبری به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شد که جمعیت مرکزی آن به هند مهاجرت می‌کرد که منقرض شد، جمعیت غربی به ایران می‌آمد که الان فقط یک درنای نر با نام امید از آن باقی مانده که با تلف شدن آن این جمعیت نیز کامل منقرض می‌شود، اما جمعیت شرقی آن هنوز وجود دارد و می‌گویند که سه هزار درنا از آن همچنان به چین مهاجرت می‌کند.

درنا‌ها برای زندگی به آب وابسته اند به طوری که تغذیه، لانه‌سازی، زادآوری و زمستان‌گذرانی این پرنده در تالاب‌های ترجیحا وسیع و کم عمق (حداکثر ۳۰ سانتیمتر) آب شیرین با میدان دید مناسب است و بیشتر از ریشه‌ها، جوانه‌ها، دانه‌های گیاهان آبزی، حشرات، ماهی‌ها و جوندگان کوچک تغذیه می‌کنند که در ایران تالاب فریدنکنار هر ساله میزبان یک درنا که باقیمانده از جمعیت غربی آن است، می‌شود که اگر این یک عدد درنا هم از بین برود جمعیت غربی آن کامل منقرض می‌شود.

البته برای حفظ این گونه از انقراض اقدامات ملی و بین المللی زیادی انجام شده است، بنیاد جهانی درنا‌ها در دهه ۷۰ شمسی طرح احیای درنا‌ها را در ایران آغاز کرد، در واقع یک کار بین المللی با بودجه صندوق جهانی محیط زیست و حضور کارشناسان خارجی و همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، روسیه و بنیاد جهانی درنا‌ها انجام شد و می‌خواستند جمعیت این پرنده را احیا کنند که شواهد نشان می‌دهد با وجود هزینه بسیار، موفق نشدند.

اما امید تک درنای سیبری ۱۵ سال است که تنهایی کریدور غربی را حفظ کرده است و امسال هم پنجم آبان ماه وارد ایران و تالاب فریدنکنار شد، داستان تنها شدن امید هم شنیدنی است به طوری که جفت خود آرزو را در یک شب سرد و توفانی با شلیک گلوله شکارچیان از دست داد، اما همچنان به مسیر پروازی خود در غرب وفادار مانده و هر سال تنها برای زمستان گذرانی در تالاب فریدونکنار به زمین می‌نشیند.

سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفاظت از گونه‌های جانوری نگران از بین رفتن امید و نابود شدن کریدور غربی ایران است از این رو در صدد است تا جفتی را برای امید پیدا کند که حداقل این مسیر حفظ شود.

مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در این باره گفت: سه جمعیت پروازی درنا از یک گونه هستند از این رو در تلاشیم تا جفتی را برای امید پیدا کنیم که حداقل مسیر پروازی غربی این پرنده در ایران حفظ شود.

غلامرضا ابدالی در پاسخ به اینکه این جفت نر است یا ماده افزود: اینکه می‌خواهیم مسیر پروازی غربی در ایران را حفظ کنیم از این بابت جنسیت چندان فرقی نمی‌کند، چون امیدواریم این دو با هم بتوانند خانواده‌های دیگری را از سیبری به این مسیر پروازی بکشانند و وارد ایران شوند و اینطور نباشد که با از بین رفتن امید این مسیر هم نابود شود.

وی اظهار داشت: برای آوردن یک جفت درنا با بلژیک صحبت کردیم و در حال انجام کار‌ها هستیم، این کار به رایزنی‌های بین المللی نیاز دارد که در تلاشیم تا هر چه زودتر انجام شود.

ابدالی در پاسخ به اینکه اگر جفت امید ماده باشد آیا می‌توان به حفظ این گونه در ایران امیدوار بود گفت: ما هم امیدواریم با آمدن جفت امید، نسل آن حفظ شود، اما در مرحله اول هدف اصلی ما حفظ مسیر پروازی غرب در ایران است.