تحقیقات جدید موسسه روانپزشکی، روانشناسی و علوم اعصاب (IoPPN) در کینگز کالج لندن، آزمایشی مبتنی بر خون ایجاد کرده است که میتواند برای پیش بینی خطر ابتلا به بیماری آلزایمر تا ۳.۵ سال قبل از تشخیص بالینی مورد استفاده قرار گیرد.
این مطالعه که در مجله Brain منتشر شده است، از این ایده حمایت میکند که اجزای موجود در خون انسان میتوانند تشکیل سلولهای مغزی جدید را تعدیل کنند، فرآیندی که نوروژنز نامیده میشود. نوروژنز در بخش مهمی از مغز به نام هیپوکامپ رخ میدهد که در یادگیری و حافظه نقش دارد.
در حالی که بیماری آلزایمر بر تشکیل سلولهای مغزی جدید در هیپوکامپ در مراحل اولیه بیماری تاثیر میگذارد، مطالعات قبلی تنها قادر به مطالعه نوروژنز در مراحل بعدی آن از طریق کالبد شکافی بودند.
برای درک تغییرات اولیه، محققان در چندین سال نمونههای خونی را از ۵۶ فرد مبتلا به اختلال شناختی خفیف (MCI) جمعآوری کردند، وضعیتی که در آن فرد شروع به تجربه بدتر شدن حافظه یا توانایی شناختی خود میکند. در حالی که همه افرادی که MCI را تجربه میکنند به بیماری آلزایمر مبتلا نمیشوند، افرادی که این بیماری را دارند با سرعت بسیار بالاتری نسبت به جمعیت گستردهتر به اختلال تشخیص مبتلا میشوند. از ۵۶ شرکت کننده در این مطالعه، ۳۶ نفر به بیماری آلزایمر مبتلا شدند.
دکتر الکساندرا ماروسزاک، یکی از اولین محققان این مطالعه توضیح داد: در مطالعه خود، سلولهای مغز را با خون گرفته شده از افراد مبتلا به MCI درمان و بررسی کردیم که چگونه این سلولها در پاسخ به خون با پیشرفت بیماری آلزایمر تغییر میکنند.
در مطالعه چگونگی تاثیر خون بر سلولهای مغز، محققان چندین کشف کلیدی انجام دادند. نمونههای خون جمعآوریشده از شرکتکنندگان در طول سالها که متعاقبا بدتر شده و به بیماری آلزایمر مبتلا شدند، باعث کاهش رشد و تقسیم سلولی و افزایش مرگ سلولی آپوپتوز (فرآیندی که در آن سلولها برای مرگ برنامهریزی میشوند) را افزایش داد. با این حال محققان خاطرنشان کردند این نمونهها تبدیل سلولهای مغز نابالغ به نورونهای هیپوکامپ را نیز افزایش میدهند.
در حالی که دلایل اصلی افزایش نوروژنز همچنان نامشخص است، محققان این نظریه را مطرح میکنند که ممکن است این یک مکانیسم جبرانکننده اولیه برای تخریب عصبی به معنای از دست دادن سلولهای مغز، باشد که توسط افراد مبتلا به بیماری آلزایمر تجربه میشود.
پروفسور ساندرین تورت، نویسنده اصلی این مطالعه گفت: مطالعات قبلی نشان دادهاند که خون موشهای جوان میتواند با بهبود نوروژنز هیپوکامپ، اثر جوان کنندهای بر روی شناخت موشهای مسن داشته باشد. این ایده مدل سازی فرآیند نوروژنز در ظرفی با استفاده از سلولهای مغز انسان و خون انسان را به ما داد.
در این مطالعه هدف ما این بود که از این مدل برای درک فرآیند نوروژنز و استفاده از تغییرات این فرآیند برای پیش بینی بیماری آلزایمر استفاده کنیم؛ ما اولین شواهد را در انسان پیدا کردیم که نشان میدهد سیستم گردش خون بدن میتواند بر توانایی مغز برای تشکیل سلولهای جدید تاثیر بگذارد.
زمانی که محققان تنها از نمونههای خونی استفاده کردند که بعد از زمانی که شرکتکنندگان به بیماری آلزایمر مبتلا بودند، جمعآوری شده بود، دریافتند تغییرات در نوروژنز ۳.۵ سال قبل از تشخیص بالینی رخ داده است.
به گفته محققان، این یافتهها بسیار مهم هستند و به طور بالقوه به آنان امکان میدهند شروع اولیه آلزایمر را به روشی غیر تهاجمی پیش بینی کنند. این میتواند مکمل دیگر نشانگرهای زیستی مبتنی بر خون باشد که منعکس کننده علائم کلاسیک آلزایمر هستند.
دکتر هیونا لی، دیگر محقق این مطالعه گفت: اکنون تایید این یافتهها در گروه بزرگتر و متنوعتری از افراد ضروری است. ما در مورد کاربردهای بالقوه آزمایش مبتنی بر خون که استفاده کردیم، هیجان زده هستیم. این میتواند به طبقه بندی افراد مبتلا به مشکلات حافظه برای آزمایش بالینی داروهای اصلاح کننده بیماری برای آلزایمر کمک کند و فرصتی برای درک بیشتر تغییراتی باشد که مغز در مراحل اولیه بیماری آلزایمر با آن روبرو میشود.
بیشتر بخوانید
منبع: مدیکال اکسپرس