تاخیر در گفتار علائم و نشانه‌های مختلفی دارد. هنگامی که کودک شما تاخیر در گفتار داشته باشد، در سن معمولی به نقاط عطف زبان متناسب با آن سن نمی‌رسد. علائم و نقاط عطف از دست رفته کودکان به سن و ماهیت تاخیر زبانی آن‌ها بستگی دارد. برخی از مهم‌ترین و رایج‌ترین علائم تاخیر در گفتار در کودکان عبارتند از:

کودک تا سن ۱۵ ماهگی هیچ صدایی جز گریه تولید نمی‌کند و نمی‌تواند غرغر کند.

کودک خردسال تا سن ۲ سالگی صبحت نمی‌کند و هیچ کلمه یا آوایی را به زبان نمی‌آورد.

ناتوانی در صحبت کردن با جملات کوتاه در سن ۳ سالگی

دختر یا پسر بچه در پیروی از دستورالعمل‌ها با مشکل روبرو می‌شود.

کودک تلفظ یا بیان بسیار ضعیف و غیر قابل فهم دارد.

کودک نمی‌تواند متناسب با سن خود جمله بسازد و برای کنار هم قرار دادن کلمات در یک جمله مشکل دارد.

برای گفتن یک جمله ممکن است چند کلمه را فراموش کند.

دختر یا پسر درگیر تاخیر گفتار نمی‌تواند به خوبی منظور و مفهوم کلمات را درک کرده و از کلمات در مکان و موقعیت مناسب استفاده کند.

تأخیر گفتار و اختلالات زبانی کودکان دلایل احتمالی متعددی دارد. برخی از تاخیر‌های گفتاری و دیر حرف زدن کودک با بیماری‌های مادرزادی مانند سندروم داون مرتبط هستند. اما متاسفانه اغلب در حدود دو سالگی والدین متوجه می‌شوند که فرزندشان با سایر کودکان هم سن و سال خود هماهنگی ندارد. برخی دیگر از دلایل تاخیر در گفتار کودکان مربوط به نوع رفتار و عملکرد والدین دارد.

پس به طور کلی می‌توان عوامل و علت‌های ایجاد اختلال تاخیر در گفتار کودکان را به دو دسته اکتسابی، که رفتار‌ها و عملکرد‌های والدین و اطرافیان دلیل آن هستند، و مادرزادی، که ممکن است نوعی بیماری یا اختلال باشند، تقسیم کرد. برخی از مهم‌ترین و رایج‌ترین دلایل دیر حرف زدن کودک یا تاخیر در گفتار عبارتند از:

اختلال شنوایی

کودکانی که دچار اختلال شنوایی هستند، معمولا دچار اختلال زبان نیز می‌شوند. کودکانی که نمی‌شنوند و نمی‌توانند از گفتار و صحبت‌های دیگران الگو برداری کنند، مسلما برای تکلم نیز مشکل دارند. یادگیری برقراری ارتباط زبانی برای این گونه افراد به شدت سخت و در برخی از موارد غیر ممکن خواهد بود.

اوتیسم

همه کودکان مبتلا به اوتیسم تاخیر زبانی ندارند. اما می‌توان گفت بیماری‌ها و اختلالاتی مثل اوتیسم می‌تواند بر ارتباطات زبانی کودکان تاثیر قابل توجهی بگذارد و علت دیر حرف زدن کودک پسر یا دختر باشد.

ناتوانی ذهنی

تأخیر گفتار ممکن است از یک مشکل مغزی نیز ناشی شود. اکثر ناتوانی‌های ذهنی می‌تواند باعث تاخیر زبانی شود. تأخیر گفتار با اشکال مختلف ناتوانی‌های ذهنی، مرتبط است. مثلا نارسا خوانی، سندروم داون و یا سایر ناتوانی‌های یادگیری در برخی از موارد می‌تواند منجر به تاخیر گفتاری در کودکان شود.

چندین مسئله روانی-اجتماعی

مسائلی که باعث ناراحتی اعصاب، افسردگی و بیماری‌های روانی در کودکان می‌شود نیز یکی از علل تأخیر در گفتار به شمار می‌روند. به عنوان مثال، بی توجهی شدید می‌تواند منجر به مشکلاتی در رشد زبان شود. همچنین کودکانی که از استرس و اضطراب بیش از اندازه رنج می‌برند نیز ممکن است تاخیر در گفتار را تجربه کنند. اگر به دنبال یافتن نشانه‌های استرس و اضطراب در کودکان هستید، می‌توانید از مقاله علائم استرس و اضطراب در کودکان کمک بگیرید.