قانون گذار در قوانین مختلف، از جمله قانون مجازات اسلامی، انواع جرایم را مطرح نموده و برای هریک از آن‌ها، مجازات مخصوص آن جرم را مقرر داشته است که در صورت ارتکاب جرم و گزارش آن توسط ضابطین قضایی یا شکایت شاکی خصوصی، مرتکب، به مجازات مندرج در قانون، محکوم خواهد شد.

گاهی افراد، از راه انجام کار خلاف، پول و منافع زیادی به دست می‌آورند و جهت فرار از چنگال قانون، روش‌های مختلفی را جهت طبیعی جلوه دادن منشا پول‌های حاصله از جرم، به کار می‌گیرند که به این عمل پولشویی گفته می‌شود. کلاهبرداران، قاچاقچیان مواد مخدر و برخی دیگر از خلافکاران، از جمله این افراد می‌باشند. پولشویی در قانون، جرم بوده و مجازات سنگینی در پی دارد.

پولشویی چیست؟

گاهی افراد، درآمد زیادی را از راه ارتکاب به جرایم مختلف، کسب می‌کنند و با استفاده از پول خلاف، اقدام به سرمایه گذاری، خرید ملک، خودرو، ارز یا هر فعالیت قانونی دیگر نموده و هر روز دارایی خود را افزایش می‌دهند و کلاهبرداران، قاچاقچیان مواد مخدر یا اسلحه، قماربازان و افرادی نظیر این‌ها، از جمله این افراد می‌باشند.

این گروه، برای مشروع جلوه دادن منبع درآمد‌های ناشی از کار خلاف، اقدام به پولشویی می‌نمایند. در پاسخ به این پرسش که پولشویی چیست؟ و مفهوم و تعریف قانونی پولشویی یعنی چه؟ باید گفت: پولشویی، عبارت است از برگرداندن پول ناشی از کار‌های خلاف، به چرخه اقتصادی کشور، از طریق سرمایه گذاری آن پول، در فعالیت‌های مشروع و قانونی، نظیر ثبت شرکت، تجارت و کسب درآمد بیشتر با استفاده از عواید این فعالیت‌ها. پولشویی، مطابق قانون، جرم بوده و در صورت پیگیری توسط ضابطین قضایی یا شکایت از آن، مجازات سنگینی برای مرتکبین، در پی دارد.

آیا پولشویی جرم است؟

قانون مبارزه با پولشویی، مصوب بهمن ۱۳۸۶، در ماده ۲ خود، به تعریف قانونی جرم پولشویی پرداخته و در ماده ۹ خود، مجازات جرم پولشویی را پیش بینی نموده است. بر اساس این ماده، جرم پولشویی عبارت است از:

تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیت‌های غیر قانونی، با علم به این که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در نتیجه ارتکاب جرم، به دست آمده باشد.

تبدیل، مبادله یا انتقال عوایدی، به منظور پنهان‌کردن منشا غیر قانونی آن، با علم به این که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، ناشی از ارتکاب جرم بوده یا کمک به مرتکب به نحوی که وی، مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نگردد.

اخفا یا پنهان یا کتمان کردن ماهیت واقعی، منشا، منبع، محل، نقل و انتقال، جا به جایی یا مالکیت عوایدی که به نحو مستقیم یا غیر مستقیم، در نتیجه جرم تحصیل شده باشد.

بر اساس این ماده، پولشویی، ممکن است مستقیما توسط خود مرتکبین آن صورت گیرد یا فرد دیگری، اقدام به انجام این امر، برای خلافکاران نماید که به عنوان مثال، بانک‌ها، کارگزاری‌ها یا صرافی‌ها، می‌توانند کانال و دریچه‌ای باشند که با علم و اطلاع، عواید ناشی از کار خلاف خلافکاران، به واسطه آن‌ها، مشروع جلوه داده شود. بنابراین، در مجازات این جرم، باید در نظر داشت، مرتکب، علاوه بر مجازات جرم اصلی، نظیر مجازات کلاهبرداری، کلاهبرداری، مجازات قاچاق و سایر موارد، به مجازات پولشویی نیز محکوم خواهد شد.

مجازات جرم پولشویی

استرداد درآمد و عواید حاصل از ارتکاب جرم و منافع حاصل از این عواید. در صورت موجود نبودن، باید مثل یا قیمت آن‌ها، پرداخته شود. در صورتی که عواید و منافع حاصل از جرم، تبدیل به اموال دیگری شده باشند، همان اموال، ضبط خواهد شد.

جریمه نقدی، به میزان یک چهارم عواید حاصل از جرم در حق دولت

در خصوص کسانی که پس از ارتکاب به یک جرم دیگر، اقدام به پولشویی عواید حاصل از آن جرم نموده‌اند، علاوه بر مجازات جرم منشا، به مجازات پولشویی نیز محکوم خواهند شد.