افت ۴۴ سانتی متری سطح آب زیرزمینی دشت یزد ـ اردکان

مصطفی وطن خواه رئیس اداره منابع آب منطقه شمالی استان یزد با اشاره به خشکسالی‌های پی در پی در استان از سال‌های گذشته تاکنون گفت: شهرستان اردکان در پهنه بندی خشکسالی استان طی دوره ۱۲ ماهه منتهی به تیر ۱۴۰۱ در محدوده خشکسالی بسیار شدید تا شدید واقع شده است.

او با بیان اینکه تنها ۱۸ درصد این دشت در شهرستان اردکان واقع شده است، افزود: به دلیل افت متوسط سالیانه ۴۴ سانتی متری سطح آب زیرزمینی در این دشت، متوسط کسری مخزن این دشت بالغ بر ۹۶ میلیون مترمکعب است.

وطن خواه، ایجاد فرونشست زمین را از تبعات افزایش بهره برداری و افت سطح آب در دشت‌های مختلف استان دانست و ادامه داد: فرونشست در لایه‌های آبرفتی زمین که پیش‌تر آبدار بوده اند، منجر به فشرده شدن خاک و بسته شدن خلل و فرج موجود در خاک شده و در ادامه این روند، آب‌های سطحی و آب‌های حاصل از نزولات جوی، قادر به جذب در داخل لایه‌های آبرفتی زمین نشده و به صورت روان آب‌هایی تنها در سطح زمین جاری و در پی این فرآیند، پوشش روی خاک که در طول میلیون‌ها سال ایجاد شده است، ظرف مدت بسیار کوتاهی از بین می‌رود.

رئیس اداره منابع آب منطقه شمالی استان یزد نتیجه این روند را مرگ آبخوان و از بین رفتن کشاورزی و زراعت و باغداری در زمین‌های حاصلخیز دانست و تصریح کرد: دشت‌ها به مرور زمان به کویر غیرقابل زراعت تبدیل شده و عوارض اجتماعی و اقتصادی زیادی دامنگیر کشور می‌شود.

وطن خواه اظهار داشت: بیش از ۶۸ درصد منابع آبی این شهرستان در دشت یزد ـ اردکان، ۱۷ درصد در دشت عقدا و مابقی در سایر دشت‌های این شهرستان واقع شده و از مجموع ۳۷۴ حلقه چاه موجود در شهرستان، ۲۱۴ حلقه مربوط به کشاورزی، ۴۹ حلقه مربوط به شرب و ۱۱۱ حلقه مربوط به صنعت و خدمات است.

رئیس اداره منابع آب منطقه شمالی استان یزد با اشاره به اقدامات حفاظتی این اداره گفت: تاکنون حدود ۸۲ درصد از چاه‌های کشاورزی و ۷۰ درصد چاه‌های صنعتی اردکان به کنتور هوشمند مجهز شده و در مورد نصب کنتور بر روی باقیمانده چاه‌ها نیز با همکاری اداره برق و انجام اقدامات حفاظتی موضوع در حال پیگیری تا نصب ۱۰۰ درصدی است.

او یکی از معضلات این شهرستان را شناسایی چاه‌های غیرمجاز عنوان کرد و افزود: اکثر این چاه‌ها در واحد‌های صنعتی حفر و به دلیل استتار به راحتی قابل شناسایی نبوده، ولی با تلاش گروه گشت و بازرسی، از ابتدای سال، هشت حلقه چاه آب غیرمجاز شناسایی و شش حلقه پر و مسدود شده است.