مطالعات متعدد نشان میدهد که استرس بدن را پیر میکند. خوشبختانه یافتههای جدید پژوهشگران نشان میدهد میتوان روند پیری ناشی از استرس را تنها طی چند روز معکوس کرد. به گفته دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه دوک، سن بیولوژیکی انسانها و موشها در پاسخ به اشکال مختلف استرس مانند جراحی، بیماری شدید و زایمان به سرعت افزایش مییابد.
جیمز وایت، نویسنده ارشد این مطالعه، در رابطه با موضوع فوق میگوید: گزارشهای قبلی به نوسانات کوتاه مدت در سن بیولوژیکی اشاره میکنند، اما برگشت پذیری چنین تغییراتی و محرکهای آنها هنوز یک حوزه علمی ناشناخته است. افراد میتوانند از نظر بیولوژیکی پیرتر یا جوانتر از سن تقویمی خود باشند. علاوه بر این، بر اساس شواهد فزاینده مدلهای حیوانی و مطالعات انسانی، عواملی مانند بیماری، درمان دارویی و تغییرات سبک زندگی میتوانند بر پیری بیولوژیکی تأثیر بگذارند.
پروفسور وادیم گلادیشف، نویسنده ارشد این مطالعه، در رابطه با یافتههای فوق میگوید: با وجود اذعان گسترده محققان که سن بیولوژیکی حداقل تا حدودی قابل انعطاف است، باید توجه داشت میزان تغییرات قابل برگشت در طول زندگی و رویدادهایی که باعث ایجاد چنین تغییراتی میشوند ناشناخته باقی میمانند.
در ادامه محققان از ساعتهای متیلاسیون دی انای برای اندازه گیری تغییرات سن بیولوژیکی در انسان و موش در پاسخ به محرکهای استرس زا استفاده کردند. نتایج آنها نشان داد که سن بیولوژیکی ممکن است در بازههای زمانی نسبتاً کوتاهی در پاسخ به استرس افزایش یابد، اما پس از بازیابی استرس به سطح اولیه خود باز میگردد.
با این حال، نتایج مطالعات نشان میدهد افزایش سن بیولوژیکی در پی استرس معکوس شد و در روزهای پس از این رویدادها به حالت اولیه بازگشت. یافتهها حاکی از آن است که استرس شدید مرگ و میر را حداقل تا حدی با افزایش سن بیولوژیکی افزایش میدهد.
کاهش سن بیولوژیکی و توانایی بهبودی از استرس ممکن است تعیین کنندههای مهم پیری موفق و طول عمر باشد. پروفسور گلادیشف در ادامه میافزاید: در نهایت، سن بیولوژیکی ممکن است یک پارامتر مفید در ارزیابی استرس فیزیولوژیکی و تسکین آن باشد. مطالعه ما لایه جدیدی از پویایی پیری را نشان میدهد که باید در آینده مورد توجه قرار گیرد.
شرح کامل این یافتهها در مجله Cell Metabolism منتشر شده است.