برای اولین بار دانشمندان توانسته‌اند شواهدی قوی از چرخش چرخند را در منطقه قطبی اورانوس به دست آورند.

چرخند (Cyclone) اصطلاحی در هواشناسی است که به بررسی مستقیم جهت حرکت یک توده هوا می‌پردازد. خود توده هوا نیز بستگی مستقیم به منطقه جغرافیایی و محدوده انتقالی توده هوا دارد، به گونه‌ای که جهت حرکت یک توده هوا در نیم‌کره شمالی با جهت حرکتی یک توده هوا در نیم‌کره جنوبی دقیقاً برعکس یکدیگر و برخلاف هم است.

مطالعه‌ای که توسط ناسا انجام شده، امواج رادیویی منتشر شده از غول یخی اورانوس را بررسی کرده است.

دانشمندان پس از بررسی داده‌ها، این پدیده را در قطب شمال این سیاره تایید کردند. آن‌ها توانستند با استفاده از بشقاب‌های آنتن رادیویی Very Large Array در نیومکزیکو، نما‌های بی‌سابقه‌ای از این سیاره به دست آورند. این مشاهدات در سال‌های ۲۰۱۵، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ جمع آوری شده است.

پژوهشگران با این داده‌های دقیق توانستند آنچه را که در زیر ابر‌های جو قطبی اورانوس اتفاق می‌افتد، بررسی کنند. داده‌ها شواهدی از گردش هوای خشک و گرم را در قطب شمال این سیاره یافت که یکی از نشانه‌های کلیدی یک چرخند قوی است.

الکس آکینز از آزمایشگاه پیشران جت ناسا در جنوب کالیفرنیا و نویسنده اصلی این مطالعه گفت: این مشاهدات چیز‌های بیشتری در مورد داستان اورانوس به ما می‌گوید. اینکه این دنیا بسیار پویاتر از آن چیزی است که فکر می‌کنید. اورانوس فقط یک توپ ساده آبی متشکل از گاز نیست. چیز‌های زیادی در زیر پوست آن اتفاق می‌افتد.

کاوشگر «وویجر ۲» ناسا برای اولین بار این ویژگی چرخشی غیرعادی را در ناحیه قطبی اورانوس مشاهده کرد. در آن تصویر، یک ابر متان با نشانه‌هایی از باد‌های پرسرعت در مرکز قطبی در مقایسه با محیط اطراف می‌چرخد. با این حال، اندازه‌گیری‌های فروسرخ انجام‌شده توسط این فضاپیما قادر به نشان دادن تغییرات دمایی که می‌تواند نشان‌دهنده این چرخند باشد، نبود.

حتی برای تلسکوپ‌های زمینی، به دلیل مدار غیر عادی این سیاره بیرون از منظومه شمسی، تعیین پویایی جوی این سیاره دشوار بود.

اما دانشمندان در این مطالعه به دلیل موقعیت فعلی این سیاره در مدار طولانی آن به دور خورشید، دید بهتری نسبت به همیشه پیدا کردند. از حدود سال ۲۰۱۵، این سیاره دید بهتری به تلسکوپ زمینی ارائه کرده است و بنابراین دانشمندان توانستند به مناطق قطبی اورانوس نگاه کنند.

ناسا اعلام کرد که حداقل ۸۴ سال طول می‌کشد تا اورانوس یک دور کامل به دور خورشید بچرخد.

دانشمندان خاطرنشان می‌کنند که چرخند در اورانوس شکل فشرده‌ای را تشکیل می‌دهد که شبیه به آن چیزی است که در زحل توسط فضاپیمای کاسینی مشاهده شده است. اورانوس نیز مانند زحل، هوای گرم و خشک در هسته خود نسبت به محیط اطراف دارد.

آکینز گفت: این واقعیت که ما هنوز در حال یافتن چیز‌های ساده در مورد نحوه عملکرد جو اورانوس هستیم، واقعاً من را برای یافتن اطلاعات بیشتر در مورد این سیاره مرموز هیجان زده می‌کند.

با توجه به جدیدترین یافته‌ها، چرخند‌ها یا ضد چرخند‌ها اکنون در قطب‌های همه سیارات واقع در منظومه شمسی ما مشاهده شده‌اند، البته به غیر از سیاره عطارد که عملاً به دلیل نزدیکی بیش از حد به خورشید، جو ندارد.

نتایج این مطالعه در مجله Geophysical Research Letters منتشر شده است.

منبع: آی‌ای