سیدمحمد مقیمی، رئیس دانشگاه تهران و رئیس هیئت نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی استان تهران گفت: تعداد دانشجویان کمتری جذب دانشگاه‌های غیرانتفاعی می‌شوند و اقتصاد آموزش در این موسسات با چالش جدی روبه‌رو شده است. اولین معیار بسیاری از این موسسات، صرفه اقتصادی و کسب سود مالی از کسب‌وکار آموزش است. شاید کمتر بتوان موسسه‌ای را پیدا کرد که بگوید هدف اصلی آن ارتقای آموزش عالی در کشور است. البته ممکن است نیت‌های خیرخواهانه هم به عنوان یکی از اهداف فعالیت موسسات غیرانتفاعی مطرح باشد، اما وقتی ادامه فعالیت یک موسسه دارای توجیه اقتصادی نباشد، نمی‌تواند آن طور که باید به فعالیت ادامه دهد و اگر هم ادامه دهد، برای جبران جنبه‌های اقتصادی، از کیفیت کاسته می شود.

استاد دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: شایسته است به این سمت برویم که نوع نگرش به کسب‌وکار‌های حوزه آموزش عالی، متفاوت از دیگر کسب‌وکار‌های اقتصادی باشد.

وی افزود: بنابراین نباید به آموزش عالی غیر دولتی به یک کسب‌وکار با هدف صرفا درآمدزایی و سودآوری اقتصادی نگاه کرد. این رویکرد را در برخی دانشگاه‌های غیرانتفاعی مانند دانشگاه علم و فرهنگ وابسته به جهاد دانشگاهی شاهد هستیم. دانشگاه علم و فرهنگ با وجود این که یک دانشگاه غیردولتی است، اما مانند جهاد دانشگاهی که همچنان ماموریت‌ها و انگیزه‌های متعالی خدمت در رگ‌هایش جریان دارد، عمل می‌کند و حرکت رو به جلویی هم دارد.

وی تصریح کرد: کسانی هستند که با هدف درآمدزایی از آموزش عالی وارد این حوزه می‌شوند. به نظر می‌رسد کسب‌وکار در آموزش عالی امروز چندان کسب‌وکار درآمدزایی نیست؛ بنابراین به عنوان یک مشاور کسب‌وکار باید به آن‌ها بگوییم که بهتر است از این حوزه خروج پیدا کنند و اگر هم تاکنون ورود نکرده‌اند، اصلا وارد این عرصه نشوند.

رئیس هیئت نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی استان تهران با اشاره به گزارش‌های این هیئت درباره وضعیت برخی موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی، اظهار کرد: در گزارش‌ها آمده که برخی افرادی که مدیریت این موسسات را بر عهده دارند از صلاحیت‌های لازم برخوردار نیستند. در یکی از آن‌ها عضو هیئت علمی بازنشسته دانشگاه دولتی که هم اکنون ۹۶ ساله است، عضو هیئت علمی شده است. این وضعیت نشان می‌دهد که در برخی موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی، فقط شکل و پوسته‌ای از آموزش عالی حفظ شده است و فاقد کیفیت لازم هستند.

وی با تاکید بر بحث جدیت در نظارت بر مراکز آموزش عالی، خاطرنشان کرد: حتما لازم است جایی که اسم دانشگاه را به یدک می‌کشد، حداقلی از استاندارد‌ها را داشته باشد.

رئیس دانشگاه تهران، لازمه تحقق حکمرانی خوب در آموزش عالی را حرکت به سمت حرکت‌های مشارکت‌جویانه دانست و توضیح داد: لازم است نوع نگرش مدیران ارشد آموزش عالی نسبت به ذی‌نفعان آموزش عالی این گونه باشد که آن‌ها را به عنوان شریک استراتژیک ببینند. ارزش بخشیدن و اختیار دادن به هیئت‌های نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی در استان‌ها، از لوازم حکمرانی حکیمانه در آموزش عالی است؛ چرا که معتقد هستم با نگاه‌های بروکراتیک، کار در آموزش عالی به جایی نمی‌رسد.

رئیس دانشگاه تهران با اظهار عقیده درباره ضرورت واگذاری بخشی از اختیارات وزارت علوم به هیئت‌های نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی در استان‌ها، گفت: اعتقاد دارم در صورتی که حداقل اختیارات لازم برای برخورد موقت با متخلفان در حوزه آموزش عالی به هیئت‌های نظارت استانی اعطا شود و یا این اختیار به هیئت‌های نظارت تفویض شود که بتوانند تلنگری به موسسات و مراکز آموزش عالی متخلف بزنند و موسساتی که از خط قرمز‌ها عبور می‌کنند را در لیست سیاه قرار داده و از توسعه رشته‌ای مراکز متخلف تا رسیدگی کامل به تخلفات آن‌ها جلوگیری کنند، شاهد اثربخشی بیشتر هیات‌های نظارت در زمینه کاهش تخلفات در آموزش عالی خواهیم بود.

 مقیمی به دبیر هیئت نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی استان تهران دستور داد تا نسبت به آماده‌سازی گزارش‌های فصلی از وضعیت آموزش عالی استان تهران به منظور انتشار و اطلاع‌رسانی به ذی‌نفعان اصلی آموزش عالی و عموم شهروندان اقدام کند.

رئیس هیئت نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی استان تهران همچنین دبیرخانه این هیئت را مامور کرد تا رتبه‌بندی واحد‌ها و مراکز دانشگاهی هر یک از زیرنظام‌های آموزش عالی در استان تهران به صورت جداگانه انجام شود.

دکتر مقیمی در این باره توضیح داد: به عنوان مثال، واحد‌های دانشگاه آزاد اسلامی در استان تهران، مراکز پیام نور در استان تهران، مراکز علمی کاربردی و دیگر زیرنظام‌ها در این استان و دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی دیگر زیرنظام‌ها، در وهله اول در زیرنظام مربوطه خود رتبه‌بندی شوند و در نهایت رتبه‌بندی آن‌ها به صورت جامع نیز انجام شود.

 مقیمی گفت: این که یک مرکز دانشگاهی به چه میزان در توسعه علمی استان تهران و کشور سهیم بوده و یا این که چقدر باعث توسعه کارآفرینی و اشتغال‌زایی شده و یا این که اثرگذاری فرهنگی آن چقدر بوده است، باید در این رتبه‌بندی مورد توجه قرار گیرد. همچنین میزان رعایت الزامات حرفه‌ای و میزان اهتمام و توفیقی که در زمینه پاسخگویی به نهاد‌های بالادستی و ذی‌نفعان دارند نیز لازم است به عنوان شاخصه در رتبه‌بندی لحاظ شود. به طور کلی انتظار می‌رود در خروجی این رتبه‌بندی، توفیقات دانشگاه‌ها به گونه‌ای به افکار عمومی منتقل شود که هم قدرشناسی از خدمات نظام دانشگاهی شود و هم موسساتی که تلاش چندانی برای ارتقای خود انجام نمی‌دهند، شناسایی و معرفی شوند تا تحت فشار افکار عمومی مسیر خود را اصلاح کنند.

رئیس هیئت نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی استان تهران همچنین به دبیر این هیئت پیشنهاد داد تا نسبت به طراحی «جایزه کیفیت آموزش عالی در استان تهران» اقدام کرده و اولین دوره اعطای این جایزه برگزار شود.

دکتر مقیمی در پایان اظهار داشت: از آن جا که همواره دکتر زلفی‌گل، وزیر علوم نیز بر کیفیت‌بخشی آموزش عالی با مشارکت مؤسسات آموزش عالی و به ویژه دانشگاه‌های برتر تاکید دارند و رویکرد مثبتی که در دفتر نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی در ستاد وزارت علوم وجود دارد، امیدوارم با اعطای اختیارات بیشتر به هیئت‌های نظارت استانی و سایر حمایت‌های لازم، زمینه برای مشارکت جدی دانشگاه‌ها در فرآیند تضمین کیفیت آموزش عالی کشور فراهم شود.