کاهش توان آبدهی منابع آبی موجود در استان سمنان و به ویژه شهر سمنان با آغاز گرما در سال ۱۴۰۲ بیش از هر زمانی خودنمایی می‌کند و به دغدغه‌ای برای مردم و مسوولان تبدیل شده است؛ به گفته کارشناسان، چشمه‌های روزیه و گل‌رودبار منابع اصلی تامین آب آشامیدنی شهر سمنان محسوب می‌شوند که دبی خروجی چشمه روزیه به دلیل خشکسالی در سال‌های اخیر به کمتر از ۱۷۰ لیتر بر ثانیه رسیده و این در حالی است که در شرایط بارندگی مناسب، خروجی آب چشمه روزیه ۶۵۰ لیتر بر ثانیه بود.

به بیان دیگر، اکنون میزان خروجی آب به کمتر از نصف کاهش یافته است و به دلیل تنش آبی، از بیش از ۲۷ حلقه چاه برای تأمین آب آشامیدنی شهروندان سمنان کمک گرفته شد؛ این در حالی است که استفاده بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی، استان سمنان را درگیر پدیده خاموش و جبران‌ناپذیر فرونشست زمین کرده است.

طبق گزارش‌ها ۳۴۰ لیتر بر ثانیه آب مورد نیاز در شهر سمنان از طریق آب‌های سطحی و نزدیک به ۷۰ تا ۷۵ درصد آب مورد نیاز این شهر، به دلیل خشکسالی و کاهش بارندگی، از منابع زیرزمینی تامین می‌شود و این در حالی است که در گذشته وضعیت برعکس بود و بیشترین میزان تامین آب از منابع سطحی بود.

شرایط کم‌آبی در سمنان

میانگین بارندگی استان سمنان در سال بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیمتر، در کشور ۲۵۰ میلیمتر و تبخیر چنان در استان سمنان بالا است که اگر میزان آبی در ارتفاع ۲ متر و ۲۰ سانتیمتر زیر نور آفتاب داشته باشیم، در یکسال تبخیر می‌شود و این موضوع نشان از بحران کم‌آبی در سمنان است.

طبق گزارش‌ها، خروجی آب چشمه روزیه سمنان به عنوان منبع تامین آب این شهر از ۵۴۰ لیتر بر ثانیه در سال ١۴٠٠ به ۳۴۵ لیتر در ثانیه در سال ١۴٠١ و به کمتر از ۱۷۰ لیتر بر ثانیه در بهار ۱۴۰۲ کاهش یافت.

ورودی آب چشمه گل‌رودبار از دیگر منابع تامین آب شهر سمنان نیز از ۱۶۰ به ۹۴ لیتر بر ثانیه کاهش یافت و در مجموع نیاز آب آشامیدنی استان سمنان یکهزار و ۴۰ لیتر لیتر بر ثانیه است، اما ظرفیت تامین آب شهر سمنان در حدود ۸۳۰ لیتر بر ثانیه است و با اضافه شدن آب با کیفیت ۶ حلقه چاه در اختیار شهرداری و دستگاه‌های اجرایی، میزان تولید آب به ۹۰۰ لیتر بر ثانیه رسیده است که به طور تقریبی پاسخگوی نیاز در شرایط عادی است و در ساعات اوج گرما میزان تامین آب پاسخگوی نیاز نیست.

طبق آمارها، یک میلیارد و ۴۰ میلیون مترمکعب برای پاسخ به نیاز استان سمنان، آب استحصال می‌شود و از مجموع آب استحصالی برای رفع نیاز آبی سمنان تنها ۳۰ درصد آب باکیفیت است و دیگر چاه‌های آب دارای هدایت الکتریکی (ec) بالا است.

در کنار بحران کم‌آبی، سمنان در انتظار تکمیل طرح نیمه تمام تصفیه‌خانه فاضلاب است که اجرای این طرح نیز دهه ۸۰ کلید خورد و همچنان در انتظار تکمیل است و به تازگی از سوی رییس شورای اسلامی شهر سمنان اعلام شد ۶۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل طرح تصفیه‌خانه سمنان از سوی شهرداری سمنان به عنوان سرمایه‌گذار این طرح لازم است و این میزان اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این طرح، با توجه به محدودیت‌های اعتباری در شهرداری سمنان، دشوار است.

طبق گزارش‌ها، در بهار ۱۴۰۱ شهرداری سمنان طی قرارداد با شرکت آب و فاضلاب متعهد شد ۸۰ کیلومتر از خط لوله باقیمانده شبکه فاضلاب شهری را کامل کند و با ۳۷ هزار و ۵۰۰ انشعابی که نصب می‌کند ۲۲ سال از آب پساب فاضلاب شهری بهره مند می‌شود.

طرح مطالعاتی تصفیه خانه فاضلاب سمنان سال ۱۳۷۵ آغاز و عملیات اجرایی این طرح نیز در سال ۱۳۸۰ انجام شد و در حال حاضر این طرح ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

مدیرعامل آب و فاضلاب استان سمنان گفت: اکنون استان سمنان با کم‌آبی مواجه است که برای تامین بخشی از نیاز منابع آبی جدید چاه‌های دارای آب باکیفیت در اختیار سازمان‌ها و اداره‌های دیگر شناسایی شد و در ساعت‌های اوج مصرف وارد شبکه آبرسانی عمومی می‌شود و البته مردم سمنان با صرفه جویی و مدیریت مصرف آب همراه آب و فاضلاب هستند و نقشی مهم در پایداری شبکه آبرسانی دارند و همچنین شناسایی و قطع انشعاب‌های غیرمجاز و برخورد با مشترکان پرمصرف، از دیگر اقدامات آب و فاضلاب استان سمنان برای پایداری شبکه آبرسانی است.

وی افزود: منابع آبی در استان سمنان در مجموع از طریق ۲۷ حلقه چاه و آب‌های سطحی تامین می‌شود که البته باید تاکید شود از آب چاه‌هایی استفاده می‌شود که از کیفیت مناسب و استاندارد‌های لازم برخوردار باشند.

تا اوایل امسال از ۲۱ حلقه چاه برای تامین آب در شهر سمنان سمنان استفاده می‌شد، اما اکنون با توجه به کاهش بارندگی و خشکسالی و نیاز آبی در این شهر۶ حلقه چاه دارای آب باکیفیت وارد شبکه آبرسانی شده است و در مجموع ۲۷ حلقه چاه در تامین بخشی از نیاز آبی شهر سمنان استفاده می‌شود.

دستگاه‌های اجرایی و شهرداری‌هایی که چاه آب در اختیار داشتند، در زمینه آبیاری فضای سبز و ساخت و ساز استفاده می‌کردند و اکنون شهرداری به وسیله تانکر آبیاری فضای سبز انجام می‌دهد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان ابراز داشت: میزان تامین آب در شهر سمنان با ۲۱ حلقه چاه ۸۲۰ لیتر بر ثانیه بود و نیاز آبی شهر سمنان یکهزار و ۴۰ لیتر بر ثانیه است و اکنون با اضافه شدن ۶ حلقه چاه دارای آب باکیفیت این میزان به نزدیک ۹۰۰ لیتر بر ثانیه افزایش یافت.

۷۰ لیتر بر ثانیه از میزان آب مورد نیاز شهر سمنان از طریق چاه آب باکیفیت در اختیارِ دستگاه‌ها و سازمان‌های دیگر تامین می‌شود.

طاهری گفت: آب آشامیدنی در استان سمنان از کیفیت مناسب برخوردار است. از چاه‌های آبی که دارای کیفیت مناسب هستند در شبکه آبرسانی و تامین آب آشامیدنی استفاده می‌شود و تاکید می‌کنم رعایت استاندارد‌ها در تامین آب آشامیدنی خط قرمز وزارت نیرو است و این استاندارد‌ها در تامین آب آشامیدنی در استان سمنان رعایت می‌شود.

تغییر رنگ در اثر اتفاقات شبکه آب‌رسانی در منطقه می‌تواند باشد و تفاوت کیفیت آب در بالا و پایین شهر مطرح نیست، چرا که آب چشمه روزیه، گل رودبار با دیگر منابع آبی مخلوط می‌شود و در شبکه آبرسانی قرار می‌گیرد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سمنان گفت: میانگین ئی سی آب آشامیدنی می‌تواند یکهزار و ۵۰۰ باشد، ولی در سمنان زیریکهزار و ۵۰۰ و یکهزار و ۶۰۰ است و البته گاهی تا ۲ هزار هم مجاز اعلام شده است.

مصرف ۶۰ لیتر بر ثانیه آب در فضای سبز شاهرود هفته گذشته با جمع آوری ۲۴ انشعاب مدیریت شد و مصرف آبیاری فضای سبز به کمتر از ۴۰ لیتر بر ثانیه رسید.

وی تصریح کرد: امکان امضای قرارداد جدید در اجرای طرح تصفیه‌خانه فاضلاب شهر سمنان وجود ندارد، اما طی نشست‌هایی که در روز‌های آینده با شهردار جدید سمنان خواهیم داشت، برای تداوم همکاری و انجام توافق مذاکره خواهد شد.

قبل از شهرداری، پیمانکار بخش خصوصی مجری طرح تصفیه خانه فضلاب شهر سمنان بود که به دلیل بی‌توجهی به انجام تعهدات طی سه سال ۲۰ فقره اخطار گرفت و در نهایت خلع ید شد.

شهرداری سمنان به عنوان سرمایه‌گذار طرح تصفیه‌خانه فاضلاب سمنان طی نزدیک به سه سال (۲ سال و ۶ ماه) هفت اخطار به دلیل انجام ندادن تعهدات دریافت کرد. شورای نظارتی وارد کار شدند، تلاش می‌شود به شهرداری کمک کنیم طرح تصفیه‌خانه فاضلاب سمنان را به نتیجه برساند، چرا که به نفع مردم است.

سازمان بازرسی و دیوان محاسبات و آب و فاضلاب، اعضای شورای نظارتی در تکمیل طرح تصفیه خانه فاضلاب را تشکیل می‌دهند و در نهایت، درباره خلع ید یا ادامه همکاری شهرداری برای تکمیل طرح تصفیه خانه فاضلاب سمنان در این شورا تصمیم‌گیری می‌شود.

طبق جلسه فرادستی، ردیف اعتباری برای تکمیل تصفیه‌خانه فاضلاب سمنان در سال ۱۳۹۳ بسته شد و به دنبال راهکار‌ها برای کمک و تامین مالی اجرای طرح تصفیه‌خانه فاضلاب هستیم.

منبع : ایرنا