نمایندگان در نشست علنی امروز (دوشنبه، ۵ تیر) مجلس شورای اسلامی با کلیات گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد لایحه اجازه مشارکت جمهوری اسلامی ایران در افزایش سـهام سرمایه دور ششم بانک توسعه اسلامی با ۱۶۷ رأی موافق، ۵ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۶ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.

همچنین نمایندگان با ۱۷۲ رأی موافق، ۴ رأی مخالف و ۳ رأی ممتنع از مجموع ۲۱۰ نماینده حاضر در جلسه با اصل ماده واحده این لایحه موافقت کردند.

ماده واحده- به دولت اجازه داده می‌شود سرمایه جمهوری اسلامی ایران در بانک توسعه اسلامی را از مبلغ چهار میلیارد و یکصد و هفتاد و چهار میلیون و ششصد و سی هزار دینار اسلامی به مبلغ چهار میلیارد و ششصد و سی و یک میلیون و چهارصد و شصت هزار (۰۰۰ ر ۴۶۰ ر ۶۳۱ ر ۴) دینار اسلامی افزایش دهد و نسبت به پرداخت این افزایش سرمایه به ارزش کل چهارصد و پنجاه و شش میلیون و هشتصد و سی هزار (۰۰۰ ر ۸۳۰ ر ۴۵۶) دینار اسلامی مطابق با مقررات و جداول زمانی سررسید اقساط مربوط اقدام نماید. اقساط این افزایش سرمایه در یک بازه زمانی (۱۴) ساله و طی (۲۸) قسط شش ماهه از سال ۱۴۰۱ (۲۰۲۳ میلادی) لغایت سال ۱۴۱۵ (۲۰۳۶ میلادی) قابل پرداخت می‌باشد. مبلغ هر قسط (یکم الی بیست و هفتم) برابر با شانزده میلیون و سیصد و پانزده هزار و سیصد و پنجاه و هفت (۳۵۷ ر ۳۱۵ ر ۱۶) دینار اسلامی و قسط آخر (بیست و هشتم) برابر با شانزده میلیون و سیصد و پانزده هزار و سیصد و شصت و یک (۳۶۱ ر ۳۱۵ ر ۱۶) دینار اسلامی است.

تبصره ۱- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است از محل منابع خود نسبت به پرداخت اقساط مربوط به پذیره‌نویسی سهام سرمایه دولت در بانک مزبور در مواعد مقرر اقدام نموده و مبالغ پرداختی را در دفاتر قانونی خود به حساب سهمیه سهام دولت جمهوری اسلامی ایران در مؤسسات بین‌المللی منظور نماید.

تبصره ۲- وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف به ارایه سفته معادل ریالی اقساط پرداختی سهام پذیره‌نویسی شده در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است.

تبصره ۳ - وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است میزان تسهیلات دریافتی از بانک توسعه اسلامی، محل و میزان هزینه کرد آن و همچنین برنامه‌های خود را برای اخذ امتیاز از بانک مزبور اعم از دریافت تسهیلات را در ابتدای اردیبهشت ماه هرسال به کمیسیون‌های اقتصادی و برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی اعلام نماید.

نجفی: چرا کمیسیون اقتصادی تاکنون گزارشی از نحوه همکاری بانک توسعه اسلامی ارائه نداده است؟

ابراهیم نجفی اسپیلی به عنوان نماینده مخالف با کلیات لایحه اجازه مشارکت جمهوری اسلامی ایران در افزایش سـهام سرمایه دور ششم بانک توسعه اسلامی افزود: از زمانی که ایران جزء بانک توسعه اسلامی بوده و در آنجا سرمایه‌گذاری کرده، انتظار داشتیم کمیسیون مربوطه گزارش دهد که ایران تاکنون چه میزان از ظرفیت این بانک استفاده کرده است.

نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس ادامه داد: بر اساس اطلاعاتی که دارم قرار بود توسط وزارت نیرو، تصفیه‌خانه صنعتی فاضلاب به خصوص برای استان‌های شمالی با استفاده از ظرفیت این بانک ایجاد شود، اما متأسفانه الان سطح آب زیرزمینی در این استان‌ها بسیار بالا است، اما عملاً تصفیه‌خانه‌ای نداریم و این بخش به شکل سنتی اداره می‌شود.

وی تصریح کرد: قرار بود بر اساس توافق با این بانک، تسهیلاتی به وزارت نیرو و شرکت‌های آب و فاضلاب استانی اختصاص داده شود تا این تصفیه‌خانه به مرحله بهره‌برداری برسد تاکنون اقدامی نشده و این در شرایطی است که در قانون بودجه تهاتر نفت با شرکت خاتم را داریم، اما متأسفانه هیچ گزارش عملکردی در صحن در این رابطه ارائه نشده است.

زنگنه: سرمایه‌گذاری در یک بانک خارجی چه منافعی برای کشور به همراه دارد؟

محسن زنگنه به عنوان دیگر نماینده مخالف با کلیات این لایحه افزود: در مورد بانک توسعه اسلامی اصل این است که ما در این بانک عضویت داشته باشیم، اما از کمیسیون اقتصادی انتظار داریم گزارش کاملی از نحوه همکاری با این بانک را به صحن مجلس ارائه دهد که نشان دهد تاکنون در قبال مبلغی که آنجا سرمایه‌گذاری کردیم و به میزان سهم خود در این بانک به نسبت سایر کشور‌ها چه استفاده‌هایی از آن کرده‌ایم.

نمایند ه مردم تربت حیدریه و مه ولات و زاوه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: متأسفانه ما به جهت برخی مسائلی که بین ایران و برخی کشور‌های اسلامی ایجاد شد و استقرار و سلطه عده‌ای از کشور‌های اسلامی و بانک توسعه اسلامی، نتوانستیم استفاده مطلوبی ازاین بانک داشته باشیم.

وی تصریح کرد: انتظار این است که وقتی قرار است در مورد چنین مسئله‌ای تصمیم بگیریم، اولاً یک گزارش کامل از پروژه‌هایی که تاکنون برای اجرای آن‌ها از ظرفیت بانک توسعه اسلامی استفاده کردیم و منافعی که سرمایه‌گذاری در این بانک با توجه به شرایط تحریم‌ها برای کشور به همراه داشته است، ارائه شود.

سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم یادآور شد: هم اکنون این سوال مهم وجود دارد که در این شرایط تحریمی سرمایه‌گذاری در یک بانک خارجی چه منافعی برای کشور به همراه دارد.

سلیمی: منابع لازم برای سرمایه‌گذاری در بانک توسعه اسلامی باید مشخص باشد

علیرضا سلیمی نیز به عنوان دیگر نماینده مخالف کلیات با لایحه مذکور با بیان اینکه در رابطه با این لایحه ابهامات و سوالاتی وجود دارد که باید در زمان رأی‌گیری به آن دقت کنیم، افزود: اصل افزایش سرمایه به خودی خود اشکالی ندارد، اما متأسفانه بانک توسعه اسلامی بعضی پروژه‌هایی را در گذشته به بهانه تحریم عملیاتی نکرد و تسهیلات لازم برای اجرای آن‌ها را در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار نداد، به طور مثال پروژه‌های فاضلاب که مصوبه مجلس بود، یکی از این موارد بوده که به دلیل کوتاهی و ضعف عملکرد دولت قبل اجرایی و عملیاتی نشد.

نماینده مردم محلات و دلیجان در مجلس ادامه دادن: هرچند دولت کنونی ریل دیپلماسی را در التماسی به فعال تبدیل کرده است، اما باز هم باید تضمینی برای همکاری مطلوب بانک توسعه اسلامی با ایران وجود داشته باشد که اگر شرایط تغییر کرد، دولت بتواند ابزاری داشته باشد که این بانک را وادار کند تا به تعهداتش عمل کند.

سلیمی یادآور شد: البته پروژه‌های جدیدی که قرار است برای اجرای آن‌ها در بانک توسعه اسلامی سرمایه‌گذاری شود، باید مشخص باشد، همچنین قرار بود کمیسیون اقتصادی در این زمینه به مجلس گزارش دهد که متأسفانه محقق نشده است.

عضو هیأت رئیسه مجلس تأکید کرد: وقتی قرار است نزدیک به ۶۰۰ میلیون دلار در مدت ۱۴ سال یعنی در ۲۸ قسط افزایش سرمایه داشته باشیم، باید مشخص شود که از منابع خارجی یا داخلی تأمین خواهد شد.

وی بیان کرد: افزایش سرمایه قطعاً باعث قدرت چانه زنی ایران می‌شود، اما لازم است ابهامات رفع شده و سازوکاری اندیشیده شود که بهانه از این بانک گرفته شود تا به تعهداتش عمل کند.

تضعیف جایگاه ایران، باعث جایگزین شدن کشور‌های دیگر در بانک توسعه اسلامی می‌شود

سید شمس الدین حسینی در موافقت با کلیات لایحه افزایش سهام سرمایه دوره ششم بانک توسعه اسلامی گفت: به طور کلی بانک توسعه اسلامی به نوعی مهمترین نهاد بانکداری و مالی اسلامی در دنیا است و طبعاً جمهوری جمهوری اسلامی ایران و ما به عنوان رکنی از این حاکمیت باید به دنبال تقویت این نهاد باشیم.

وی با اشاره به اینکه یکی از روش‌ها و رویکرد‌های تقویت این نهادها، افزایش سرمایه آنهاست، بیان کرد: بانک توسعه اسلامی به نوعی یکی از محکم‌ترین و قوی‌ترین نهاد‌های مالی است که بر مبنای عقود اسلامی فعالیت می‌کند، بنابراین پشتیبانی و حمایت از آن همواره در دستور کار جمهوری اسلامی ایران بوده و ان شالله خواهد بود.

نماینده مردم تنکابن، رامسر و عباس آباد در مجلس یازدهم با تاکید بر موقعیت ایران در بانک توسعه اسلامی گفت: ایران جزو سهامداران اصلی بانک توسعه اسلامی است. طبعاً ما باید موقعیت خود را در این بانک حفظ کنیم، لذا اگر ما در این افزایش سرمایه‌ها شرکت نکنیم، باید بدانیم که دیگر کشور‌ها جایگزین ما خواهند شد و موقعیت ما در این نهاد تضعیف خواهد شد، بنابراین می‌بایست از این فرصت افزایش سرمایه استفاده کنیم و موقعیت مان را در بانک توسعه اسلامی به عنوان یک سهامدار اصلی حفظ کنیم.

حسینی تاکید کرد: در باب عملکرد بانک توسعه اسلامی دوستان ما مواردی را مطرح کردند که بنده از نماینده دولت خواهش می‌کنم با تفسیر بیشتری به این موضوع بپردازند. همچنین بنده توفیق داشتم که سال‌ها ارتباط نزدیکی با این بانک داشته باشم.

وی افزود: به هیچ وجه چنین چیزی مطرح نیست که ما نتوانیم از ظرفیت این بانک استفاده کنیم، لذا ما پروژه‌های بزرگ و مهم کشور را با تامین مالی این بانک اعم از پروژه‌های بیمارستانی، سد سازی و جمع آوری شبکه فاضلاب را انجام داده ایم. هم اکنون هم ما پروژه‌های بسیار بزرگ و مهمی را در دستور کار داریم که اگر این افزایش سرمایه صورت گیرد نمایندگان ما در بانک توسعه اسلامی می‌توانند با قوت بیشتری صحبت کنند.

حسینی با اشاره به حضور خود به همراه وزیر اقتصاد و دارایی در مجمع بانک توسعه اسلامی طی یک ماه گذشته بیان کرد: ما در این سفر پیگیر تصویب پروژه‌ها در بانک توسعه اسلامی بودیم، اما آن‌ها یک بحث فنی را مطرح کردند و آن این بود که در شرایطی که دیگر کشور‌ها در افزایش سرمایه شرکت کرده و افزایش سرمایه خود را انجام داده اند، ما چگونه به فرض شما را در این تقاضا‌ها در اولویت قراردهیم؛ بنابراین باید اجازه دهیم حالا که دولت خودش لایحه افزایش سرمایه را به مجلس آورده، بگذاریم این موقعیت تحکیم یابد. همچنین پیرو این افزایش سرمایه، همکاران ما در وزارت امور اقتصادی و دارایی و مدیران زیرمجموعه مجمع فوق می‌توانند در این مجمع محکم صحبت کنند.

جعفر قادری نیز در موافقت با کلیات لایحه مذکور گفت: بانک توسعه اسلامی یکی از بانک‌های توسعه‌ای است که در سال‌های مختلف این امکان و فرصت را برای کشور ما فراهم کرده تا بتواند بخشی از طرح‌ها و پروژه‌ها را تامین مالی کند.

وی افزود: در طول سال‌هایی که ما با کشور‌های اسلامی و همچنین کشور عربستان مشکلاتی داشتیم، نتوانستیم از ظرفیت این بانک به خوبی استفاده کنیم، بنابراین با توجه به فضای ایجاد شده نیاز است تا سرمایه خود را در این بانک افزایش داده و از منابع آن استفاده کنیم.

نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس یازدهم تصریح کرد: همچنین بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌هایی که در حال حاضر در شهر‌ها و در زمینه تصفیه پساب‌ها انجام می‌شود از محل اعتبارات بانک توسعه اسلامی است، البته ممکن است منابع این بانک در جا‌هایی مورد استفاده قرار نگرفته باشد که این مسئله به مشکلات داخلی وزارتخانه‌ها باز می‌گردد، با این حال این موضوع جزو تعهدات و وظایف ما است که در جا‌های مختلف بین المللی نه تنها سرمایه مان را کاهش ندهیم، بلکه بتوانیم سهم خود را افزایش دهیم.

محمدرضا پورابراهیمی داورانی نیز در موافقت با کلیات لایحه افزایش سهام سرمایه دوره ششم بانک توسعه اسلامی گفت: جایگاه ما در مراکز منطقه‌ای و بین المللی به دلیل شرایطی که آمریکایی‌ها علیه ایران ایجاد کرده اند، امری ضروری است، بنابراین اهمیت پرداختن به این مجموعه‌های بین المللی نسبت به گذشته دوچندان شده است.

وی افزود: ما هر گاه این مجموعه‌ها را تقویت کنیم و ساختار‌های اقتصادی کشور از ظرفیت‌های این مجموعه‌ها استفاده کند، مفهومش این است که ما واژه تحریم را پشت سر گذاشته و اساساً این موضوعات را به شکل جداگانه‌ای در ارتباط با تعامل با مراکز منطقه‌ای و بین المللی پیگیری می‌کنیم.

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس یازدهم با بیان اینکه بانک توسعه اسلامی در طول سال‌های اخیر بیش از ۶ میلیارد دلار منابع برای پروژه‌ها در جمهوری اسلامی ایران در نظر گرفته است، بیان کرد: البته برخی از همکاران موضوعاتی را مطرح کردند که شاید نیاز باشد در اجرای موضوعات دقت بیشتری صورت گیرد که حتماً این مسئله را از دولت مطالبه می‌کنیم.

پورابراهیمی با بیان اینکه اصل افزایش سرمایه بانک توسعه اسلامی می‌تواند جایگاه ایران را تقویت کند، ادامه داد: به واقع ما برای پروژه‌های جدید هم می‌توانیم از لحاظ تامین مالی از این ظرفیت استفاده کنیم.

این نماینده مجلس با اشاره به امکان همکاری ایران در پروژه‌هایی که بانک توسعه اسلامی در کشور‌های دیگر انجام می‌دهد، ادامه داد: از این رو این ظرفیت امکان حضور ما در عملیات خدمات فنی و مهندسی در کشور‌ها را افزایش داده و طبیعتاً در این راستا یک ظرفیت مهم برای توسعه همکاری‌های اقتصادی از طریق صدور خدمات فنی و مهندسی فراهم می‌شود.

وی با بیان اینکه ما باید از این ظرفیت برای همکاری‌های اقتصادی با کشور‌های عضو بانک توسعه اسلامی استفاده کنیم، تاکید کرد: مجموعه منابعی که ما در سال‌های گذشته برای این موضوع اختصاص دادیم، حدود ۶۳۰ میلیون یورو بوده که ارزش فعلی این منابعی که ما در بانک توسعه اسلامی قرار دادیم، در حال حاضر بیش از ۵ میلیارد دلار است، یعنی این موضوع یک نوع ظرفیت سازی برای اقتصاد کشور قلمداد می‌شود.

پورابراهیمی تصریح کرد: همه این موارد موید این است که ما بتوانیم با حضور فعالمان در بانک توسعه اسلامی همه پروژه‌های تامین مالی، هم حفظ ارزش سرمایه گذاری و هم پروژه‌های جدید را مدنظر قرار دهیم که این خود به نوعی یک مواجهه با تحریم آمریکایی‌ها محسوب می‌شود.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم افزود: مجموع کل منابعی که ما باید به این بانک بدهیم حدود ۵۸۴ میلیون آن هم برای بازه زمانی چندین ساله است که این امر می‌تواند آثار مثبت اقتصادی برای ما داشته باشد.