محمدمهدی اسماعیلی در نشست هیئت امنای بنیاد فرهنگ، هنر و ادب آذربایجان که -دوشنبه ۲ مرداد- برگزار شد، با بیان این مطلب افزود: نقش آذربایجان در ساحت فرهنگ و تمدن ایرانی‌-اسلامی همواره تعیین‌کننده بوده و وقتی از آذربایجان صحبت می‌کنیم ادبیات ما، ادبیات انسجام و همگرایی ملی در ایران است.

وی ادامه داد: آذربایجان نقش مهمی در منطقه قفقاز شمالی و جنوبی دارد. در تاریخ پیش و پس از اسلامی و همچنین تاریخ معاصر ایران شخصیت‌های بزرگ خطه آذربایجان همواره منشاء حرکت‌های رو به جلو و پیروزی انقلاب اسلامی بودند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: مرز‌های فرهنگی آذربایجان فراتر از مرز‌های سیاسی همه کشور‌های اطراف را درنوردیده و نگاه ما به ایران، به عنوان کشوری است که مرز‌های فرهنگی قدرتمندی دارد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به تاریخ ایران اسلامی و منطقه آذربایجان و نقش پادشاهان صفوی همچون شاه اسماعیل در ایجاد وحدت ملی و تشکیل کشور متحد ایران اشاره کرد و گفت: ما پیش از کشور‌های اروپایی و غربی در ایران دولت متحد داشتیم که باید در این زمینه به طور جدی اقدامات تبلیغاتی شود.

اسماعیلی درباره احیای بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان تصریح کرد: اهتمام و توجه به این امر در جایگاه خود در حال پیشرفت است. نمی‌توان فرهنگ را به جغرافیای سیاسی محدود و محصور کرد و باید در این حوزه اقدامات جدی صورت گیرد.

اهمیت احیای مفاخر و میراث فرهنگی آذربایجان

وزیر فرهنگ بر ضرورت ارتباط اعضای هیئت امنای بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان با سازمان آثار و مفاخر فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای کار در زمینه تبلیغ و برجسته کردن مفاخر فرهنگی خطه آذربایجان نیز تاکید کرد و گفت: احیای مفاخر و میراث فرهنگی این منطقه مهم فرهنگی کشور باید با کار‌هایی مثل تجدید چاپ متون قدیمی آغاز شود.

وزیر فرهنگ تصریح کرد: در بسیاری از کشور‌ها نداشته‌های تاریخی هم برجسته می‌شود، بنابراین ما باید داشته‌های فرهنگی تاریخی خود را به جهانیان معرفی کنیم. البته پروژه‌های فرهنگی از جمله جاده حکمت در همدان و زنجان و مناطق فرهنگی خوی و خراسان از جمله برنامه‌های آغاز کننده در این زمینه است؛ ولی به کار‌های جدی‌تر در این زمینه نیاز داریم.

اسماعیلی گفت: وزارت فرهنگ در دوره جدید به دنبال احیای مفاخر و میراث فرهنگی کشور است و با ورود همه مسئولان مرتبط سعی دارد در این حوزه پروژه‌های فرهنگی جدی از جمله احیای بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان را در سیاست‌های خود دنبال کند.

روایت درست از تاریخ آذربایجان

مدیر عامل بنیاد فرهنگ، هنر و ادب آذربایجان نیز در این نشست گزارشی از وضعیت و ساختار کنونی بنیاد و فعالیت‌ها و اهداف آن در حوزه فرهنگ و هنر منطقه آذربایجان ارائه کرد و با تشکر از مسئولان وزارت فرهنگ دولت سیزدهم در اهتمام به احیای این بنیاد گفت: در دوره جدید در حال تاسیس بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان هستیم که مبتنی بر روایت درست تاریخ آذربایجان است و هویت و فرهنگ این خطه از ایران اسلامی در آن ترکیب شده است.

روح‌الله رشیدی وجه پژوهشی بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان را بخش اصلی این بنیاد دانست و افزود: در این دوره سعی بر این است که تولید محتوا‌های مختلف از جمله کتاب، فیلم و طرح فراخوان فیلمنامه و رمان در سیاست کار بنیاد قرار گیرد. همچنین چاپ و انتشار فصل‌نامه‌های مربوط به پژوهش در حوزه آذربایجان از دیگر فعالیت‌های این بنیاد خواهد بود.

تقویت دیپلماسی فرهنگی آذربایجان با کشور‌های همسایه

استاندار آذربایجان شرقی هم در این نشست بر لزوم احیا و فعالیت بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان با توجه به دو حوزه داخلی و خارجی منطقه آذربایجان تاکید کرد و گفت: توجه به دو جنبه داخلی و خارجی در حوزه فرهنگ آذربایجان ضروری است که در بخش داخلی هم‌افزایی و هم‌راستایی در حوزه فرهنگ و هنر چهار استان آذری زبان نیاز است.

زین‌العابدین رضوی خرم تاکید کرد: مهمترین محل شکل‌گیری این هم‌افزایی بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان است. در بخش خارجی نیز تاثیرگذاری در بیرون از این استان‌ها و توجه به کشور‌های همسایه و مسائل مربوط به تبلیغات خارجی ضروری است.

وی افزود: یکی از کارکرد‌های اصلی بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان در خارج از کشور تقویت دیپلماسی فرهنگی و ایجاد ساختار مناسب برای بنیاد در حوزه تبلیغات در کشور‌های اطراف است که لازمه رسیدن به این مهم ماموریت‌محور کردن این بنیاد است. همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، «روایت تاریخ ایران بدون روایت آذربایجان ناقص است»، چون این خطه یکی از پرچمداران آزادی و وحدت در تاریخ ایران اسلامی بوده است.

استاندار آذربایجان شرقی به برخی کار‌های بر زمین مانده حوزه فرهنگ در منطقه آذربایجان اشاره کرد و گفت: یکی از اهداف بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان ورود نخبگان و شخصیت‌های فرهنگی برای انجام کار‌های عقب‌مانده حوزه فرهنگ در این منطقه است.

لزوم نگاه یکپارچه به مسائل فرهنگی استان‌های آذری‌زبان

استاندار اردبیل هم در این جلسه با تشریح برخی ضرورت‌ها و عوامل مورد نیاز برای تقویت بنیاد فرهنگ و هنر آذربایجان گفت: از مهمترین این عوامل می‌توان به نگاه یکپارچه به مسائل فرهنگی آذربایجان در ۴ استان آذری‌زبان و نبودن رقابت‌های محلی اشاره کرد. برای کار فرهنگی در حوزه آذربایجان نگاه گسسته باید به نگاهی پیوسته و متحد تبدیل شود.

سید حامد عاملی شناخت فرصت‌ها و تهدیدات در حوزه فرهنگ و ادب آذربایجان و تقویت مبانی آن را یکی از ضروریات تقویت و کار فعال در این حوزه دانست و تصریح کرد: برای تولید محتوای اثربخش پیش از بررسی و شناسایی فرصت‌ها، توجه به تهدیداتی از جمله تحریف تاریخ آذربایجان از سوی دشمنان ضرورت دارد. باید از همه ظرفیت‌های فرهنگی آذربایجان در این بنیاد استفاده شود تا جلوی این تحریف و تبلیغات منفی گرفته شود.

وی افزود: ابتذال و نابودی ریشه‌های اسلامی، دینی و اخلاقی از سوی جریان‌های افراطی در خارج از کشور یکی از تهدیداتی است که باید به طور جدی به آن توجه شود.

عاملی به فرصت‌های موجود در حوزه فرهنگ آذربایجان، مبانی هویت‌ساز تاریخ این خطه و تقویت جغرافیا و دیپلماسی فرهنگی برای نزدیکی با مردم کشور‌های همسایه اشاره کرد و ادامه داد: در کشور‌های همسایه مردم دارای باور‌ها و ریشه‌های تاریخی مشترک با مردم ایران هستند که باید از این اشتراک در شناسایی و تبلیغ چهره‌های فرهنگی و گسترش نفوذ فرهنگی استفاده کرد.

پیشنهاد تاسیس فرهنگستان زبان ترکی با محوریت ایران اسلامی

علی اصغر شعردوست پژوهشگر و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی نیز به توصیه‌های مقام معظم رهبری در برگزاری کنگره‌های باشکوه برای شعرایی مثل شهریار اشاره کرد و گفت: طبق توصیه‌های رهبری نیاز به جذب نخبگان و شخصیت‌های فرهنگی برای کار در زمینه فرهنگ آذربایجان وجود دارد که از نمونه کار‌های پیشنهادی ایجاد فرهنگستان زبان ترکی با محوریت ایران اسلامی است.

وی با اشاره به برخی طرح‌های ناتمام حوزه فرهنگ در استان‌های آذری‌زبان افزود: باید در مسیر مقابله با تحریفات و تبلیغات خارجی که برای ضربه زدن به شعر و ادب فارسی انجام می‌شود کار جدی در این زمینه صورت گیرد و آثار قدیمی مرتب تجدید چاپ شود.

گقتنی است، در این نشست مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان نیز حضور داشتند.