طی سال‌های گذشته چندین بار تصویب لایحه منطقه آزاد تجاری دوغارون در مجلس مطرح شد و تا رسیدن به شورای نگهبان و اعلام نتیجه قطعی دلالان و واسطه‌گران در حرکتی بسیار سریع قیمت ملک و زمین را در حد کلان‌شهر‌ها افزایش دادند.

هفته گذشته بود که یکبار دیگر این موضوع در مجلس مطرح شد و نماینده مردم شهرستان‌های تایباد، تربت‌جام، باخرز و صالح‌آباد در مجلس شورای اسلامی، نوید تصویب لایحه منطقه آزاد تجاری دوغارون را اعلام کرد.

جلیل رحیمی جهان‌آبادی در خصوص تصویب لایحه منطقه آزاد تجاری دوغارون طی گفتگو اعلام کرد: لایحه منطقه آزاد دوغارون طی ۷ سال گذشته یک پروسه سنگین و طولانی را طی کرده و پس از تهیه طرح اولیه به دبیرخانه مناطق آزاد ارسال شد که کارشناسی آن حدود ۱.۵ سال به طول انجامید.

وی خاطرنشان کرد:، چون طرح اولیه ایراداتی داشت پس از بررسی مجدد برطرف و در دولت قبلی به مجلس ارائه شد، اما بعد از بررسی لایحه دوغارون، دبیرخانه مجلس لایحه مشترکی شامل مناطق آزاد تجاری سرخس، دوغارون و مازندران را در قالب یک لایحه به مجلس ارسال کرد.

نماینده مردم تایباد در مجلس شورای اسلامی گفت: هرچند مجلس قبلی لایحه مشترک را به تصویب رساند و برای تأیید نهایی به شورای نگهبان ارسال کرد، اما شورای نگهبان بر این لایحه به دلیل اینکه سه منطقه ذکر شده مجزا هستند و دارای شرایط یکسانی نیستند، ایراد گرفت و اعلام کرد باید سه لایحه به‌صورت جداگانه ارائه شود که دولت گذشته با این طرح موافقت نکرد و لایحه دوغارون همچنان بلاتکلیف باقی ماند.

وی با اشاره به موافقت دولت فعلی با لایحه منطقه آزاد تجاری دوغارون به‌صورت مستقل، افزود: پس از برگزاری جلساتی در دولت فعلی موضوع به عنوان مطالبه مردم تایباد و مردم خراسان مطرح شد که با فاصله یک سال پس از استقرار دولت جدید، لایحه جداگانه به مجلس ارسال و کمیسیون اقتصادی مجلس نیز حدود ۷ ماه این لایحه را کارشناسی کرده و پس از رایزنی با بخش‌های مختلف، بالاخره مورد موافقت قرار گرفت و پس از آمدن به صحن علنی مجلس به تصویب رسید.

رحیمی جهان‌آبادی مطرح کرد: با توجه به اینکه ایراد قبلی شورای نگهبان بحث جداسازی دوغارون از سرخس و مازندران بود و این ایراد در بازبینی مجدد برطرف شده امیدواریم که ایرادی وارد نباشد و در شورای نگهبان نیز این لایحه تصویب شود.

وی با اشاره به اینکه اعلام نتیجه قطعی بسته به وضعیت بررسی شورای نگهبان دارد که حدود ۲۰ الی ۳۰ روز طول می‌کشد، توضیح داد: این لایحه دارای یک پروسه حقوقی است که بعد از طی شدن نتیجه اعلام می‌شود، از نظر دولت و مجلس تمام مراحل تصویب منطقه آزاد تجاری دوغارون تمام شده است، اما هر قانونی در مجلس تصویب شود شورای نگهبان آن را بررسی و نتیجه قطعی را اعلام می‌کند.

رحیمی جهان‌آبادی در پاسخ به این سؤال که تبدیل منطقه ویژه اقتصادی دوغارون به منطقه آزاد تجاری برای مرزنشینان شهرستان تایباد فرصت است یا تهدید؟ گفت: با توجه به اینکه خراسان رضوی هیچ منطقه آزادی در تاریخ خود نداشته، مناطق آزاد دوغارون و سرخس به‌عنوان اولین مناطق آزاد در تاریخ خراسان رضوی می‌تواند زمینه اتصال کشور با اقتصاد ترکمنستان و افغانستان را فراهم کند و زیرساخت‌های این دو منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی افزود: مناطق آزاد در هرکجا که تشکیل می‌شود به همان میزان که آثار مثبت برای اشتغال و اقتصاد را فراهم می‌کند سبب افزایش قیمت ملک و زمین می‌شود؛ اما در مقابل تبعات منفی همچون افزایش قیمت، جذب سرمایه‌گذار نیز رشد صعودی دارد.

وی در ادامه اصلی‌ترین و مهم‌ترین مزیت ایجاد این اقدام را توسعه کسب و کار در مناطق آزاد تجاری و مستثنی شدن از قوانین گمرکی دانست و افزود: شرکت‌های ثبت شده در مناطق آزاد تا ۲۰ سال از پرداخت مالیات معاف هستند و این یک امتیاز محسوب می‌شود. در کنار این مزایا، تردد و اقامت اتباع خارجی در منطقه آزاد تجاری آسان می‌شود و افراد می‌توانند به‌آسانی ارز و سرمایه خود را به خارج از کشور یا سایر مناطق آزاد انتقال دهند.

رحیمی جهان‌آبادی مطرح کرد: ضمن اینکه سرمایه‌گذار در منطقه آزاد می‌تواند شرکت خود را با ۱۰۰ درصد مالکیت خارجی ثبت کند، آزادی کامل ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی در این مناطق، صادرات و واردات محصولات بدون پرداخت عوارض گمرکی، ورود مواد اولیه قطعات و ماشین‌آلات بدون عوارض گمرکی، ارائه انواع خدمات بانکی و دسترسی به بانکداری بین‌المللی، مجاورت با کشور‌های همسایه و امکان نفوذ به بازار‌های آن‌ها و امکان اخذ نمایندگی و ثبت برند‌های خارجی یا داخلی از دیگر مزایای مناطق آزاد تجاری است.

وی در کنار مزایای مناطق آزاد تجاری، معایبی را هم متذکر شد و افزود: در منطقه آزاد تجاری دستمزد کارگران متخصص و فنی از دستمزد کارگران عادی بالاتر است و این موضوع باعث برهم خوردن توازن درآمد در مراکز صنعتی و خدماتی مناطق آزاد شده است.

نماینده مردم شهرستان‌های تایباد، تربت‌جام، باخرز و صالح‌آباد در مجلس شورای اسلامی همچنین اظهار کرد: کالا‌های لوکس و غیرضروری بسیاری از منطقه آزاد وارد کشور می‌شود و اصلی‌ترین دلیل آن عدم شفافیت برخی از قوانین است. رانت و فساد اقتصادی از ناخوشایندترین مسائلی است که به وفور در مناطق آزاد دیده می‌شود و تمام این موارد معایب برای مناطق آزاد به‌حساب می‌آید.

شناسایی ۸۸۰۰ هکتار از اراضی برای منطقه آزاد

وی در ادامه با بیان اینکه ۸۸۰۰ هکتار از اراضی مرزی در دوغارون پس از جداسازی، محدوده‌بندی و دیوارکشی تحت عنوان منطقه آزاد شناسایی می‌شود، گفت: ورود و خروج کالا در مناطق آزاد با سرزمین اصلی فرق دارد؛ یعنی اگر کالایی از خارج به این منطقه وارد و یا صادر شود میزان عوارض و میزان مالیاتی که پرداخت می‌شود متفاوت است، علاوه بر این خودرو‌های خارجی بدون مقرراتی که در کشور وجود دارد با مقررات ویژه مناطق آزاد وارد منطقه می‌شوند و کسانی که سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد انجام داده‌اند، می‌توانند خودروی خارجی وارد کرده و از آن استفاده کنند.

رحیمی جهان‌آبادی اعلام کرد: سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در این مناطق انجام می‌شود و دولت در چنین شرایطی حجم بالایی از سرمایه‌گذاری‌ها را در این مناطق انجام می‌دهد. تمام این اراضی در وسعت ۸۸۰۰ هکتار در فاز‌های مختلف آماده‌سازی می‌شود و پس از فراهم شدن زیرساخت‌ها در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد.

وی شهرستان تایباد را از مزایای منطقه آزاد تجاری دوغارون بی‌نصیب ندانست و خاطرنشان کرد: تایباد به دلیل نزدیک بودن به مرز دوغارون دارای مزایای زیادی است که باید با تمهیدات درست از آن‌ها به نفع مرزنشینان این خطه مرزی استفاده کرد.

وی افزود: تمام شرکت‌هایی که در دوغارون سرمایه‌گذاری کنند برای اسکان به تایباد نیاز دارند؛ ازاین‌رو باعث توسعه مراکز اقامتی و به تبع آن مراکز تجاری و سیاحتی می‌شود.

نماینده مردم شهرستان‌های تایباد، تربت‌جام، باخرز و صالح‌آباد در مجلس شورای اسلامی آثار منطقه آزاد تجاری دوغارون را در اقتصادی، اشتغال و سرمایه‌گذاری بسیار مؤثر دانست و گفت: منطقه آزاد تجاری دوغارون برخلاف سایر مناطق مرزی سکوی صادراتی ایران به افغانستان بشمار می‌رود و این از دیگر ویژگی‌ها است.

وی بیان کرد: بسیاری از رقبای اقتصادی دوغارون با هزاران کیلومتر فاصله تمایل دارند کالا‌های خود را برای صادرات به افغانستان از این گذرگاه ارسال کنند و کالا‌های خود را در این منطقه به فروش می‌رسانند. در صورتی که منطقه آزاد تشکیل شود به لحاظ میزان عوارض و مقررات مالی موجود و تخفیف‌های ویژه خیلی از سرمایه‌گذاران و صادرکنندگان تمایل دارند که در این منطقه حضور پیدا کرده و کالای خودشان را از این نقطه صادر کنند. این امر علاوه بر ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم سبب رونق صادرات و ارزآوری برای کشور می‌شود.

رحیمی جهان‌آبادی تصریح کرد: جمعیت ۳۰ میلیونی افغانستان فرصت خوبی برای توسعه صادرات از این مرز بشمار می‌رود، خیلی از کالا‌هایی که وارد افغانستان می‌شود در قیاس با کالا‌های کشور‌های دیگر ارزان‌تر محاسبه می‌شود چرا که خیلی از عوارض و هزینه‌هایی که در سرزمین اصلی وجود دارد در مناطق آزاد حذف می‌گردد و کالایی هم اگر از افغانستان به دوغارون وارد شود ارزان‌تر بفروش می‌رسد و مردم از مناطق مختلف می‌توانند به این مرز مراجعه کنند و کالا‌های خودشان را از فروشگاه‌های دوغارون تهیه کنند که این امر ایجاد اشتغال و افزایش اقتصاد را برای منطقه در بردارد.

تبدیل تهدید‌ها به فرصت در منطقه آزاد تجاری دوغارون

وی در ادامه اظهار کرد: تمهیدات سازنده و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای ایجاد منطقه آزاد تجاری، تبعات منفی مناطق آزاد تجاری را به آثار مثبت تبدیل می‌کند. امیدواریم با اجرایی شدن منطقه آزاد و انتخاب مدیر اجرایی از طرف رئیس دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد بتوانیم درخواست‌های متعددی که برای سرمایه‌گذاری نیرو‌های بومی و همچنین ایجاد زیرساخت‌های لازم در تایباد وجود دارد را محقق کنیم.

رحیمی جهان‌آبادی مطرح کرد: برای اینکه آثار منفی منطقه آزاد از جمله گرانی مسکن و زمین را در تایباد کنترل کنیم، برنامه‌های متعددی شامل مسکن ملی و شهرک‌سازی را در دستور کار قرار داده‌ایم.

وی به وجود یکی از قوی‌ترین زیرساخت‌های مناطق ویژه اقتصادی کشور در دوغارون اشاره کرد و توضیح داد: مرز دوغارون دارای دو خروجی و دو ورودی با دستگاه‌های ایکس ری قوی و جرثقیل‌های ریلی است که از یک سال پیش تمهیدات در این راستا انجام و بالغ‌بر ۳۰۰ میلیارد تومان جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی شده است.

وی افزود: این منطقه به دلیل اینکه ۸۸۰۰ هکتار زمین صاف و هموار از اراضی ملی دارد مانعی برای خرید زمین نیست، از سویی، چون زمین‌ها دولتی بوده و قبلاً تصاحب شده و زیرساخت‌های قوی در دوغارون وجود دارد این محدوده بدون مانع مشخص می‌شود.

نماینده مردم شهرستان‌های تایباد، تربت‌جام، باخرز و صالح‌آباد در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: با توجه به مزایایی که منطقه آزاد تجاری دوغارون در میان مرز‌های کشور دارد، شورای عالی مناطق آزاد اعلام آمادگی کرده در منطقه آزاد دوغارون سرمایه‌گذاری انجام دهد.

وی گفت: در حال حاضر با تجهیزات و تمهیداتی که در دوغارون انجام شده طی سه سال اخیر میانگین سالی ۲۰۰ الی ۲۵۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام شده و با ایجاد منطقه آزاد این سرمایه نیز افزایش خواهد یافت.

منبع: ایسنا