۴۵ هزار مدرسه در فرانسه شاهد بازگشت ۱۲ میلیون دانش‌آموز برای آغاز سال تحصیلی جدید بودند؛ سال تحصیلی که با جنجال‌آفرینی دولت فرانسه در پی اعلام قانون ممنوعیت پوشش عبا در مدارس این کشور آغاز شد.

زمینه اجرای قانون ممنوعیت پوشش عبا در مدارس فرانسه، قانون مصوب ۲۰۰۴ کشور است که با ادعای حفظ سکولاریسم در مدارس به تصویب رسید.

قانون مذکور با استاندارد‌های دوگانه و تبعیض‌آمیز در حالی داشتن حجاب را برای دانش‌آموزان مسلمان ممنوع کرد که در مورد نماد‌های مذهبی برای مسیحیان، یهودیان و حتی سیک‌های هندی سکوت کرده است؛ قانون مورد اشاره در نهایت پس از یک ماراتن پارلمانی برای اجرا در مدارس تصویب شد.

مسلمانان فرانسه تاکید دارند که این قانون عامل تحمیل تبعیض بر جمعیت ۵ میلیون نفری مسلمانان فرانسه است.

قانون ممنوعیت پوشش عبا در مدارس فرانسه تنها مشکل این کشور در سال تحصیلی جدید نیست؛ موضوع مهمی که در جنجال‌آفرینی دولت فرانسه به حاشیه رفته، کمبود معلمان و کارکنان در مدارس فرانسه است.

چالش مهم کمبود معلم در مدارس فرانسه اکنون تحت‌الشعاع موضوع ممنوعیت حجاب در این کشور قرار گرفته است.

در واقع، اقدام بحث‌برانگیز فرانسه مبنی بر ممنوعیت پوشش عبا در مدارس باعث واکنش شدید به دولت این کشور به دلیل هدف قرار دادن مسلمانان از طریق صدور بیانیه‌ها و اعمال سیاست‌های خاص شد؛ فرانسه در سال‌های اخیر به مساجد و بنیاد‌های خیریه حمله کرده و در قالب قانون ادعایی «ضد جدایی‌طلبی» محدودیت‌های گسترده‌ای را بر جامعه مسلمان خود اعمال می‌کند.

موضع‌گیری دولت فرانسه در موضوع ممنوعیت پوشش عبا

پس از آنکه «گابریل آتال»، وزیر آموزش‌وپرورش فرانسه چند هفته پیش از آغاز سال تحصیلی جدید در این کشور از ممنوعیت پوشیدن عبا در این مراکز خبر داد، این موضوع به بحثی جنجالی تبدیل و به موضع‌گیری مقام‌های فرانسوی در این باره منجر شد.

«آتال» ادعا کرده بود که دانش‌آموزان با پوشیدن لباس‌های سنتی خود برای بی‌ثبات کردن فضای مدارس تلاش می‌کنند؛ به گفته وی حدود ۵۱۳ مدرسه تحت تاثیر قانون ممنوعیت پوشش عبا قرار می‌گیرند.

«امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه به صراحت اعلام کرد که مدارس دولتی فرانسه قانون ممنوعیت پوشش عبا را اعمال می‌کنند و دانش‌آموزان خاطی از در کلاس‌ها عبور نخواهند کرد.

به گفته وی، کارکنان خاصی به مدارسی که «امانوئل مکرون» آن‌ها را دارای حساسیت خواند، اعزام می‌شوند تا در صورت نیاز برای گفتگو با دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها به مدیران و معلمان کمک کنند.

«مکرون» در بخشی از اظهاراتش که در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند «تیک‌تاک» به‌صورت زنده پخش می‌شد، از رویکرد سیاستمداران محافظه‌کار و راست افراطی درباره پوشش دانش‌آموزان حمایت کرد.

«آتال» پیشتر ادعا کرده بود که تا پایان سال جاری ۱۴ هزار پرسنل آموزشی برای رسیدگی به امور اجرایی و دیگر مسائل مربوط به حمایت از سکولاریسم آموزش می‌بینند و ۳۰۰ هزار پرسنل دیگر نیز تا سال ۲۰۲۵ آموزش خواهند دید.

«الیزابت بورن»، نخست وزیر فرانسه نیز اعلام کرد که طرح هرگونه اتهام مبنی بر رفتار ناعادلانه در رابطه با ممنوعیت پوشیدن عبا در مدارس مردود است؛ وی اعتراض‌ها به این قانون را تلاش برای تحریک هدفمند توصیف کرد.

وی در تلاش برای تقلیل تصمیم قانون ممنوعیت پوشیدن عبا در مدارس به یک موضوع عادی، مدعی شد: در فرانسه یک اصل به نام سکولاریسم وجود دارد و قانونی هم وجود دارد که پوشیدن لباس مرتبط با تعلقات مذهبی را ممنوع می‌کند و همه باید این قانون را رعایت کنند.

«جرالد دارمانین»، وزیر کشور فرانسه نیز با یک موضع‌گیری قابل‌تامل وارد جنجال ممنوعیت پوشش عبا در مدارس این کشور شد؛ وی گفت که با ارسال پیامی برای پلیس بر ماهیت حساس بازگشت دانش‌آموزان به مدارس و حملات به سکولاریسم تاکید کرده است.

ممنوعیت پوشش عبا در مدارس و تشدید جدال در عرصه سیاسی فرانسه

موضوع ممنوعیت پوشش عبا در مدارس فرانسه اکنون به جدالی جدی میان سیاستمداران این کشور تبدیل شده است؛ در حالی‌که سیاستمداران راست‌گرا و محافظه‌کار از این قانون حمایت می‌کنند، سیاستمداران چپ‌گرا از قانون ممنوعیت پوشش عبا در مدارس به عنوان اهانت به آزادی‌های اساسی یاد کرده و با آن مخالفت می‌کنند.

احزاب چپ‌گرای فرانسوی تاکید دارند که «مکرون» وارد رقابتی جدی با حزب راست‌گرای افراطی «مارین لوپن» با چشمداشت به پیروزی در انتخابات پیش‌رو شده است.

برخی از سیاستمداران فرانسه در انتقاد به قانون مذکور می‌گویند که با فرض حمایت از سکولاریسم موضوع انسجام اجتماعی در فرانسه به شدت در معرض خطر قرار گرفته است.

انتقاد‌های جدی به ممنوعیت پوشش عبا در مدارس

سال تحصیلی جدید در فرانسه از روز دوشنبه، ۱۳ شهریور آغاز شد؛ آغاز سال تحصیلی جدید موج انتقاد‌ها به تصمیم فرانسه مبنی بر ممنوعیت پوشیدن عبا در مدارس را تشدید کرد.

پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی در فرانسه از دیروز شاهد انتقاد‌های گسترده در این رابطه هستند؛ شدت و گستردگی انتقاد‌ها به حدی بود که هشتگ «عبا» در رسانه اجتماعی «ایکس» ترند شد.

در عین حال، بسیاری از والدین و کارشناسان حوزه آموزش فرانسه ضمن انتقاد از رویکرد بحث‌برانگیز دولت فرانسه در آغاز سال تحصیلی جدید تاکید دارند که این جنجال‌آفرینی با هدف پوشش بحران‌های مختلف موجود در بحث آموزش در مدارس ایجاد شده است.

آن‌ها می‌گویند که دولت فرانسه از طریق مانور روی موضوع ممنوعیت پوشش عبا برای دانش‌آموزان در مدارس تلاش دارد تا مشکلات واقعی را بپوشاند و ادعای «مکرون» مبنی بر اجرای وعده «یک معلم، یک کلاس» غیرقابل باور است.

یکی از اتحادیه‌های آموزشی در فرانسه درباره کمبود معلم در مدارس این کشور هشتگی با نام #LaRentréeEnVrai را راه‌اندازی و تاکید کرده که تلاش‌های دولت برای حل این بحران به‌صورت مشخص ناکافی بوده است.

فرانسه در حال حاضر با کمبود ۳ هزار و ۱۰۰ معلم برای سال تحصیلی جدید مواجه و به‌دلیل بحران در جذب معلمان تحت فشار قرار گرفته است.

یک کارشناس حوزه آموزش تاکید دارد که فرانسه از طریق به راه انداختن بحث ممنوعیت پوشش عبا قصد دارد تا توجه از چالش‌های موجود در مدارس این کشور یعنی آزار و اذیت جنسی و قلدری را منحرف کند.

در عین حال، گروه‌های حقوق بشری و اقلیت‌های مذهبی انتقاد‌های جدی را به قانون ممنوعیت پوشش عبا در مدارس فرانسه وارد کرده اند.

برخی از گروه‌های حقوقی تاکید دارند که این قانون از ویژگی طرد وسواس‌گونه مسلمانان از سوی دولت فرانسه ناشی می‌شود.

چالش حقوقی پیش‌روی دولت فرانسه در موضوع ممنوعیت پوشش عبا در مدارس

یک سازمان ناظر بر حقوق بشر در فرانسه، ممنوعیت پوشش عبا در مدارس این کشور را در شورای دولتی به عنوان بالاترین دادگاه فرانسه به چالش کشید.

«وینسنت برنگارث»، وکیل مدافع حقوق مسلمانان (ADM)، اعلام کرد که آن‌ها به شورای ایالتی درخواست تجدیدنظر دادند تا تعلیق این ممنوعیت را که به گفته او چند آزادی اساسی را نقض می‌کند، درخواست کنند.

تحت فشار قرار دادن دانش آموزان به دلیل قانون ممنوعیت پوشش عبا

براساس گزارش‌ها، بیش از ۵۰۰ دانش آموز فرانسوی به شدت از سوی مقام‌های فرانسوی تحت نظارت قرار گرفته‌اند؛ هدف از این امر، حصول اطمینان از اجرای قانون ممنوعیت پوشش عبا از سوی دانش‌آموزان مذکور اعلام شده است.

این موضوع را می‌توان در چارچوب موضع‌گیری مکرون در این باره مورد بررسی قرار داد؛ رئیس جمهور فرانسه گفته بود که کارکنان خاصی به مدارس دارای حساسیت اعزام می‌شوند تا در صورت نیاز برای گفتگو با دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها به مدیران و معلمان کمک کنند.

منبع: میزان