مصطفی جمالی با اشاره به رونمایی از بانک HLA که کاربردش تشخیص امکان پیوند سلولهای بنیادی خونساز از داوطلب اهدا کننده به بیمار میباشد، گفت: در واقع بیماریهایی مثل تالاسمی، سرطانهای خون و خیلی بیماریهای ارثی خون با پیوند سلولهای بنیادی خونساز خوب میشوند. یعنی در بیماران تالاسمی اگر در سن پایین بتوانیم پیوند انجام دهیم، دیگر بیمار، تا آخر عمر نیاز به تزریق خون پیدا نمیکند که متاسفانه بانک HLA در کشور ما غنای لازم را ندارد.
وی افزود: فردی که میخواهد اهدا سلول بنیادی داشته باشد و فردی که میخواهد گیرنده آن عضو پیوندی باشد، باید یک آزمایشی را به نام آزمایش HLA انجام بدهند که این آزمایش سازگاری بین اهداکننده و گیرنده را بررسی میکند، که اگر همخوانی نداشته باشد، گیرنده آن پیوند را دفع میکند و البته این آزمایش، گران است و هر چقدر داوطلبان بیشتری برای ثبت نام بیایند و به قول ما پذیره نویسی شده باشند و نتایج آزمایش اچالای شان را داشته باشیم، این امکان بیشتر است که وقتی برای گیرنده پیوند جستجو میشود، بتوانیم اهدا کننده سلول بنیادی مناسب و سازگار با بیمار را پیدا کنیم.
جمالی گفت: در حال حاضر در کشور ترکیه یک میلیون نفر در بانک HLA عضو هستند، در آلمان ۱۳ میلیون نفر و با اینکه جمعیت ما شبیه کشورهای آلمان و ترکیه است، در سازمان انتقال خون تقریباً ۳۵ هزار نفر در بانک HLA ثبت هستند.
مدیرعامل سازمان انتقال خون با تاکید بر ضرورت توسعه بانک HLA گفت: در دو سال اخیر، با پی گیری سازمان، همکاری مجلس شورای اسلامی و نامه نگاریهای دولت و رئیس جمهور به سازمان برنامه و بودجه مقرر شده است که این بانک توسعه یابد.
وی گفت: در دنیا روشهای جدید و پیچیدهای برای تعیین دقیق سازگاری بافتی در دسترس قرار گرفته است که با وجود تحریمها موفق شدیم روش NGS که روش بسیار پیشرفته و دقیقی است را تهیه و در سازمان راهاندازی کنیم که در صورت تخصیص ارز توسط سازمان غذا و دارو، کار را با ثبت ۲۰ هزار نفر شروع میکنیم و برای سالیان آینده در نظر داریم خیلی سریع بانک HLA را توسعه دهیم، چون ظرفیت جذب اهدا کننده را داریم و سعی خواهد شد در سالهای آینده، خیلی سریع بتوانیم عقب ماندگی ۲۰ ساله در این خصوص جبران شود.
جمالی با اشاره به امکان جذب اهدا کننده سلولهای بنیادی از داوطلبان در دسترس اضافه کرد: بر این اساس یک نمونه خون از اهداکننده گرفته خواهد شد، وقتی آزمایش اچ الای انجام میشود، مشخصات فرد در بانک اطلاعات سازمان ثبت میشود و هر زمان، بیماری نیاز داشت، دهنده مناسب پیوند فراخوان میشود و در مراحلی قسمتی از سلولهای بنیادی خونساز را از خونش جدا میکنیم و یا اگر خون بند ناف باشد از خون بند ناف استفاده میکنیم و پیوند انجام میشود.
وی ادامه داد: پیش بینی ما این است که اگر ما به دو میلیون ثبت داوطلب در بانک HLA برسیم، تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد نیاز کشور تامین میشود که در دنیا هم وضعیتی ایده آل به شمار میرود.