‏HIV بیماری عفونی است که مخصوص گروه یا قشر خاصی نیست. در صورت ورود عامل این بیماری عفونی به بدن هر کسی، آن فرد می‌تواند به بیماری مبتلا شود. در عین حال لازم است بدانیم که با تشخیص و درمان به موقع این بیماری عفونی، می‌توان از شدت آن و رسیدن به مرحله ایدز جلوگیری کرد؛ بنابراین به شرط پایبندی به درمان، HIV دیگر بیماری کشنده‌ای نیست.

انتقال ویروس نیز از سه طریق تزریق خون و فرآورده‌های خونی آلوده، تماس پرخطر و همچنین از طریق مادر آلوده به کودک اتفاق می‌افتد؛ بنابراین ویروس HIV از طریق تماس‌های عادی، کار کردن روزانه، غذا خوردن، نیش پشه و... منتقل نمی‌شود.

ابتلا به عفونت HIV هیچ علامتی ندارد و فرد متبلا می‌تواند تا سالیان متمادی بدون هیچ مشکلی به زندگی خود ادامه دهد و همین موضوع تشخیص HIV را با مشکل مواجه ساخته است. تنها راه تشخیص HIV انجام آزمایش خون است که آن هم ممکن است در چند ماه اول ورود ویروس به بدن به شکل کاذب منفی باشد.

بنابر اعلام دفتر مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، بر اساس روش‌های آماری، تخمین زده می‌شود که ۴۶هزار و ۱۴۵ نفر در کشور مبتلا به HIV باشند. بر اساس نظام جامع مدیریت داده‌های الکترونیک HIV کشور، تا پایان خرداد ماه سال ۱۴۰۲ از بین افراد مبتلا به HIV شناسایی، ثبت و گزارش شده، ۲۳هزار و ۹۰۲ نفر زنده هستند که از این تعداد ۱۸هزار و ۳۲۶ نفر خدمات مربوط به مراقبت و درمان HIV را دریافت کرده‌اند و تعداد ۱۷هزار و ۳۷۷ نفر تحت درمان قرار دارند.

کل موارد ثبت شده مبتلا از ابتدا تا کنون ۴۵هزار و ۸۷۷ نفر بوده‌اند که مرگ ۲۱هزار و ۹۷۵ نفر آن‌ها ثبت شده است و ۵هزار و ۵۷۶ نفر برای دریافت خدمات، به مراکز ارائه دهنده خدمت مراجعه نکرده‌اند.

اگرچه ۸۱ درصد کل موارد را مردان و ۱۹ درصد را زنان تشکیل می‌دهند، اما الگوی راه انتقال بیماری و درصد ابتلای زنان و مردان در سال‌های اخیر تغییر کرده است؛ به گونه‌ای که از کل موارد شناسایی و گزارش شده در سه ماهه اول سال ۱۴۰۲ مقدار ۲۶ درصد موارد ثبت را زنان و ۷۴ درصد آن‌ها را مردان تشکیل می‌دهند.

بر اساس اعلام دفتر مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، ۵۵ درصد از کل موارد شناخته شده در زمان تشخیص، در گروه سنی ۲۵ تا ۳۹ سال بوده‌اند و ۷۵ درصد از کل موارد شناخته شده در زمان تشخیص، در گروه سنی ۲۰ تا ۴۵ سال بوده‌اند که الگوی انتقال سنی در سال‌های اخیر تغییری نکرده است.

علل ابتلا به HIV در بین کل مواردی که از سال ۱۳۶۵ تاکنون در کشور به ثبت رسیده‌اند به ترتیب تزریق با وسایل مشترک در مصرف کنندگان مواد (۵۵.۷ درصد)، رابطه پرخطر (۲۶.۲درصد) و انتقال از مادر به کودک (۱.۷ درصد) بوده است. راه انتقال در ۱۶.۳ درصد از این گروه نامشخص مانده است.

لازم به ذکر است که راه انتقال ۰.۲ درصد از این موارد مربوط به خون و فرآورده‌های خونی در سال‌های پیش از اجرای سیاست پالایش ۱۰۰ درصدی خون سالم توسط سازمان انتقال خون است.

بنابر اعلام دفتر مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، این در حالی است که در بین مواردی که در سه ماهه اول سال ۱۴۰۲ تشخیص داده شده‌اند؛ راه احتمالی انتقال در ۱۲.۵ درصد موارد اعتیاد تزریقی، ۵۴.۹ درصد روابط پرخطر و در ۳۲.۶ درصد راه احتمالی ابتلا بیان نشده و هیچ مورد ابتلای جدیدی از طریق خون و فرآورده‌های خونی ثبت نشده است.