دانستنی‌های قضایی؛
اگر صاحب چک فوت کند تکلیف بدهی چه می‌شود؟
مطابق ماده ۲۳۱ قانون تجارت، امور حسبی بدهی‌های مدت دار (موجل) متوفی بعد از فوت او حال به روز می‌شود، بنابراین در این حالت هم، چون چک در زمان حیات متوفی صادر شده، با مرگ او بدهی مدت دار او حال می‌شود.
یکی از ابزار رایج درخرید و فروش و مبادلات کالا و خدمات در بازار" چک" است؛ اما همین برگه کاغذی برای اینکه به پول و سرمایه تبدیل شود باید شرایطی داشته باشد. بار‌ها اتفاق افتاده که در این بین صاحب چک فوت میکند و دستش از دنیا کوتاه می‌شود، شاید بپرسید که در چنین شرایطی تکلیف چک چه می‌شود؟
کارشناس باسابقه معاونت پیشگیری از جرم دادگستری تهران درپاسخ می‌گوید: «زمانی که صادرکننده چک فوت کند، از آنجایی که در زمان صدور چک آن شخص زنده بوده و این تصمیم طبق اختیار وی گرفته شده، بانک می‌تواند قبل از حصر وراثت، تعیین ورثه و بررسی اموال متوفی وجه چک را به دارنده پرداخت و یا کارسازی کند.»
حجت الاسلام صفرشعبانی در این باره می‌افزاید: «طبق قانون، چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادر کننده، کل یا قسمتی از وجهی را که در نزد بانک (محال علیه) دارد به دیگری واگذار میکند؛ بنابراین چک سندی است تجاری که قانون‌گذار جهت تسریع امور تجاری، مزایایی برای دارنده آن در نظر گرفته و طبق قانون چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد باشد و یا با امضاء پشت یا ظهر آن به دیگری منتقل شود.
اما زمانی که صادرکننده چک با خط کشیدن عبارت «به حواله‌کرد» در متن آن، پشت نویسی را از کسی که چک در وجه او صادر شده، سلب میکند و دریافت کننده هم با پذیرش چک موافقت خود را اعلام میکند. در نتیجه به نظر می‌رسد که شخصیت و خود دارنده چک برای صادر کننده مهم بوده و بدین طریق نخواسته وجه چک مربوطه توسط فرد دیگری وصول و یا دریافت شود، بنابراین در صورتی که این گونه چک‌ها به دیگری منتقل شود، بانک می‌تواند از پرداخت وجه آن به غیر استنکاف ورزد؛ هرچند عده‌ای معتقد هستند چک وسیله پرداخت سریع در امور تجاری محسوب شده و به صرف امضاء و ظهرنویسی اشخاص قابل نقل و انتقال است.»
کارشناس معاونت پیشگیری از جرم دادگستری اضافه میکند: «چنانچه صادر کننده چک فوت کند، بانک می‌تواند قبل از حصروراثت، تعیین ورثه و بررسی اموال متوفی وجه چک را به دارنده پرداخت و یا کارسازی کند، چرا که این تصمیم در زمان حیات وی اتخاذ شده است. این امر در مواردی هم که چک مدت دار بوده و تاریخ سر رسید آن بعد از فوت صادر کننده است، مصداق دارد. مطابق ماده ۲۳۱ قانون تجارت، امور حسبی بدهی‌های مدت دار (موجل) متوفی بعد از فوت او حال به روز می‌شود، بنابراین در این حالت هم، چون چک در زمان حیات متوفی صادر شده، با مرگ او بدهی مدت دار او حال می‌شود و بانک باید قبل از تاریخ سررسید وجه چک را به دارنده چک پرداخت کند.»
شعبانی درپایان این نکته را هم تاکید میکند: «به موجب ماده۳۱۱ قانون تجارت، پرداخت چک نباید وعده داشته باشد و بانک‌ها باید با داشتن موجودی در حساب متوفی، وجه چک را پرداخت کنند.»
منبع: همشهری آنلاین
مترجم سخنرانیهای سیدحسن نصرالله:
هنوز شهادت سیدحسن را باور نکردهام/ سخنرانی او بعد از شهادت حاج قاسم را هیچوقت از یاد نمیبرم
