آیای گزارش داد، تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) متعلق به ناسا، اولین رصد را از ناحیه داخلی و آغشته به تشعشعات یک دیسک سیارهای که در آن سیارات سنگی شکل میگیرند، انجام داده است.
جیمز وب به طور قابلتوجهی وجود آب و مولکولهای متنوع در این منطقه را شناسایی کرد که نشاندهنده پتانسیل تشکیل سیارات زمینمانند در چنین محیطهای خشنی است.
یک گروه چند ملیتی از دانشمندان، دیسکهای تشکیلدهنده سیاره را در سحابی خرچنگ که با نام NGC ۶۳۵۷ نیز شناخته میشود، تجزیه و تحلیل کردند. منطقهای که حدود ۵۵۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد.
ماریا کلودیا رامیرز-تانوس سرپرست این تیم از موسسه نجوم ماکس پلانک در آلمان در یک بیانیه رسمی گفت: جیمز وب تنها تلسکوپ با وضوح و حساسیت فضایی برای مطالعه قرصهای تشکیل دهنده سیاره در مناطق عظیم ستارهساز است.
تشخیص مولکولهای مختلف با وجود تشعشعات شدید
ابزار فروسرخ میانی وب (MIRI) توسط ستاره شناسان برای مطالعه دیسک پیشسیارهای XUE ۱ در خوشه ستارهای Pismis ۲۴ مورد استفاده قرار گرفت. این ابزار برای به دست آوردن اطلاعات در مورد خواص فیزیکی و ترکیب شیمیایی این دیسک بسیار مهم بود.
آرجان بیک از دانشگاه استکهلم در سوئد میگوید: تنها محدوده طول موج MIRI و وضوح طیفی به ما امکان میدهد تا موجودی مولکولی و شرایط فیزیکی گاز و غبار گرم را که در آن سیارات سنگی تشکیل میشوند، بررسی کنیم.
پژوهشگران در طول مشاهدات از دیسک XUE ۱ انتظار داشتند که به دلیل وجود چندین ستاره پرجرم در NGC ۶۳۵۷، آن را در تابش فرابنفش غرق کند. با این حال، آنها از کشف انواع مولکولها که برای ساخت سیارات سنگی اساسی هستند و در چنین محیط شدیدی رشد میکنند، شگفتزده شدند.
رنس واترز عضو این تیم پژوهشی از دانشگاه رادبود در هلند گفت: ما متوجه شدیم که دیسک داخلی اطراف XUE ۱ به طور قابل توجهی شبیه به دیسکهای موجود در مناطق ستارهساز نزدیک است. ما آب و مولکولهای دیگر مانند مونوکسید کربن، دی اکسید کربن، سیانید هیدروژن و استیلن را شناسایی کردهایم. با این حال، انتشار یافت شده ضعیفتر از پیشبینی برخی مدلها بود. این ممکن است بر شعاع دیسک بیرونی کوچکی دلالت داشته باشد.
لارس کویپرز از دانشگاه رادبود افزود: ما شگفت زده و هیجان زده شدیم، زیرا این اولین بار است که این مولکولها در این شرایط خشن شناسایی میشوند.
این مطالعه جدید، نظریههای قبلی را به چالش میکشد و پیشنهاد میکند که شرایط مساعد برای تولد سیارات زمینی ممکن است متنوعتر از تصور قبلی باشد.
این مطالعه بخشی از برنامه محیطهای فرابنفش شدید تلسکوپ فضایی جیمز وب بود که به کاوش دیسکهای تشکیل دهنده سیاره در مناطق بزرگ ستارهساز اختصاص داده شده است.
یافتههای این پژوهش نیز در مجله Astrophysical منتشر شده است.