یک حفره غول پیکر در جو خورشید که بیش از پنج برابر قطر مشتری است، باد خورشیدی قدرتمندی را آزاد می‌کند که در منظومه شمسی روانه می‌شود.

این لکه، حفره تاجی نامیده می‌شود و در حال حاضر دور از زمین می‌چرخد، اما چند روز پیش در حالی که در موقعیت روی خط استوای خورشید قرار داشت، به سمت ما نشانه رفته بود و جریانی از ذرات را در جهت زمین راهی کرد.

البته نتیجه هیچ چیز نگران کننده‌ای نشد و تنها یک طوفان خفیف خورشیدی به وجود آورد، اما این حفره با ورود به دوره بیشینه فعالیت خورشید به الگوی گسترده‌تری از تابش‌های خورشیدی شایع کمک می‌کند.

گفتنی است که خورشید اخیراً کاملاً نامنظم و دور از انتظار رفتار کرده است.

ستاره‌ منظومه‌ ما چرخه‌های فعالیتی را پشت سر می‌گذارد که در آن لکه‌های خورشیدی، شراره‌های خورشیدی، پرتاب جرم تاجی و حفره‌های تاجی فعال‌تر می‌شوند. این فعالیت قبل از کاهش مجدد به سمت کمینه فعالیت خورشیدی، یعنی دوره‌ای از آرامش نسبی و حداقل فعالیت، به اوج و بیشینه فعالیت خورشیدی افزایش می‌یابد.

به نظر می‌رسد که این چرخه توسط چرخه‌های مغناطیسی خورشید هدایت می‌شود یا همزمان با آن است که طی آن قطبیت میدان مغناطیسی خورشید معکوس می‌شود و قطب‌های شمال و جنوب آن مکان‌های خود را تغییر می‌دهند.

این جابجایی در بیشینه فعالیت خورشیدی اتفاق می‌افتد که قرار است در سال ۲۰۲۴ رخ دهد. شما احتمالاً در مورد لکه‌های خورشیدی، شراره‌های خورشیدی و پرتاب جرم تاجی شنیده‌اید.

لکه خورشیدی یک لکه موقت در خورشید است که در آن میدان‌های مغناطیسی، کمی قوی‌تر می‌شوند. این منجر به ایجاد یک لکه تیره روی صورت خورشید می‌شود که نسبت به بقیه سطح و جو خورشید سردتر است.

شراره‌های خورشیدی و پرتاب جرم تاجی نیز فوران‌هایی هستند که اغلب با لکه‌های خورشیدی همراه هستند و در اثر انتشار عظیم انرژی که به دلیل شکستن و اتصال مجدد خطوط میدان مغناطیسی رخ می‌دهد، ایجاد می‌شوند.

در مقابل، یک حفره تاجی، ناحیه بزرگی است که میدان مغناطیسی خورشیدی در آن باز می‌شود. آن‌ها را نمی‌توان در طیف نور مرئی مانند لکه‌های خورشیدی مشاهده کرد، اما وقتی به طول موج‌های فرابنفش نگاه می‌کنیم، لکه‌های بزرگ و تیره‌ای را می‌بینیم که از محیط اطراف خود کم‌رنگ‌تر هستند، چرا که خنک‌تر هستند.

از آنجایی که میدان مغناطیسی باز است، بادی که دائماً از خورشید می‌وزد، می‌تواند با سهولت بیشتری فرار کند. نتیجه این است که ذرات خورشیدی و پلاسمای قوی‌تری به سمت منظومه شمسی منفجر می‌شوند و در اطراف هر سیاره‌ای که ممکن است در مسیرشان باشد جریان پیدا می‌کنند.

این حفره فعلی که هم اکنون در سمت دور خورشید از ما قرار گرفته است، یک حفره بزرگ است. طبق گزارش‌ها، طول آن حدود ۸۰۰ هزار کیلومتر است. این در حالی است که قطر بزرگترین سیاره منظومه شمسی یعنی مشتری حدود ۱۴۰ هزار کیلومتر و قطر زمین ۱۲۷۴۲ کیلومتر است.

این حفره در حوالی ۲ دسامبر رو به زمین بود و باد خورشیدی حاصل از آن در طول ۴ و ۵ دسامبر به ما برخورد کرد. این طوفان خورشیدی در سطح G ۱ تا G ۲ بود که خفیف‌ترین طوفان خورشیدی است که می‌تواند به زمین برخورد کند و برای ما چیز چندان قابل توجهی نبوده است.

اتفاقی که در برخورد یک طوفان خورشیدی خفیف با جو زمین رخ می‌دهد این است که ذرات باد خورشیدی به مگنتوسفر زمین برخورد می‌کنند و در امتداد خطوط میدان مغناطیسی به سمت قطب‌های زمین منحرف می‌شوند و در آنجا در جو فوقانی قطب‌ها جمع می‌شوند. در آنجا نیز با ذرات جو برای ایجاد یک درخشش شفق قطبی تعامل پیدا می‌کنند که بسیار تماشایی است.

البته یک طوفان خورشیدی قوی می‌تواند در شبکه‌های برق، عملیات ماهواره‌ای، ارتباطات رادیویی و سیستم‌های ناوبری تداخل ایجاد کند. اما این چیزی نیست که با طوفان‌های سطح G ۱ و G ۲ اتفاق بیفتد.

طوفان‌های خورشیدی قوی‌تر توسط پرتاب‌های جرم تاجی و شراره‌های خورشیدی ایجاد می‌شوند. یک حفره تاجی نسبتاً منفعل است، اما باد خورشیدی قدرتمندتر است.

چرخه خورشیدی فعلی در حال حاضر ثابت کرده که بسیار قوی‌تر از آن چیزی است که در ابتدا انتظار می‌رفت و قرار است برای مدتی طولانی‌تر در همین راستا ادامه یابد.

ما قبلاً در سال جاری به دلیل فوران‌های خورشیدی و در عرض‌های جغرافیایی بسیار پایین‌تر از آن چیزی که معمولاً چنین نمایش‌های درخشانی به آن می‌رسند، شاهد فعالیت‌های شفقی کاملا خیره کننده بوده‌ایم.

با این حال کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که حداکثر تعداد لکه‌های خورشیدی برای چرخه فعلی ۱۷۳ عدد خواهد بود که کمتر از میانگین حداکثر ۱۷۹ عددی است و بسیار پایین‌تر از بالاترین رکورد ثبت شده در نوزدهمین چرخه خورشیدی با حداکثر ۲۸۵ لکه خورشیدی در ماه مارس ۱۹۵۸ است.