روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز، در مقالهای قوانین بین المللی حاکم بر جنگ را غیر حساس دانسته است، به گونهای که مزیت نظامی را بر آسیب به غیرنظامیان ترجیح میدهد.
این روزنامه توضیح داد که وکلا میگویند که این محاسبات پیچیده بین المللی که به "تناسب" معروف است، عمیقاً ناقص و معیوب است، زیرا آن، میان چیزهایی که اساساً ناسازگار هستند توازن برقرار میکند، در حالی که هر حمله باید به صورت جداگانه مورد قضاوت قرار گیرد تا مشخص شود که آیا در محدوده یک اقدام قانونی جنگی قرار میگیرد یا خیر.
این روزنامه به نقل از امانولا کیارا گیلارد، عضو یک اندیشکده در لندن که قبلا به عنوان وکیل صلیب سرخ و سازمان ملل کار میکرد، نوشت: قانون جنگ، سرد است و به نگرانیها و خشم اخلاقی ما در مورد کشتار غیرنظامیان رسیدگی نمیکند.
این روزنامه گزارش داد که تصاویر ویرانی غزه که از تلویزیون پخش میشود و اختلاف زیاد در مورد تعداد کشتههای فلسطینی و اسرائیلی به ویژه در میان غیرنظامیان، غوغای بزرگی را در جهان عرب و بخشهایی از غرب برانگیخته است.
این روزنامه تاکید کرد که در جنگ هیچ رابطهای بین تقارن و تناسب وجود ندارد و این نشان میدهد که تناسب عنصر اساسی در تعیین مشروعیت اقدام نظامی است. وکلا توضیح دادند که موضوع تنها بر سر تعادل عادلانه تعداد کشتهشدگان در هر دو طرف درگیری نیست، بلکه موضوع تعیین این دغدغه است که آیا در لحظه تصمیمگیری برای حمله، مزیت نظامی ارجحیت دارد یا اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از کشتار غیرنظامیان.
این روزنامه افزود که انتقادات و سوالاتی وجود دارد؛ به عنوان مثال در مورد حملات اسرائیل به بیمارستانها و مدارس، آیا این ساختمانها واقعاً برای مقاصد نظامی مورد استفاده قرار میگرفتند و آیا قبل از حمله هشدارهای مناسب داده میشد؟ آیا اسرائیل به اندازه کافی برای محافظت از غیرنظامیان تدابیری اتخاذ کرده است؟
این روزنامه اشاره کرد که تعداد زیادی از دیپلماتها، مقامات سازمان ملل متحد و گروههای حقوق بشر استدلال کردند که پاسخ منفی است و برخی خواستار تحقیقات در مورد جنایات جنگی احتمالی شدند و حتی از کلمه نسل کشی استفاده کردند.
این روزنامه تعداد کشته شدگان هر دو طرف را مقایسه کرده است. رژیم اشغالگر اعلام کرد در حملات حماس در ۷ اکتبر حدود ۱۲۰۰ نفر کشته و ۲۴۰ نفر دیگر گروگان گرفته شدند، در حالی که جنگ اسرائیل علیه غزه تا به امروز باعث شهادت بیش از ۱۸ هزار فلسطینی و شاید هزاران نفر دیگر شده است که بسیاری از آنها به گفته مقامات بهداشت فلسطین، زنان و کودکان هستند.
این روزنامه اضافه کرد که تعداد زیاد تلفات غیرنظامیان، بیش از هر درگیری قبلی در غزه، در مجموع این سوال را ایجاد میکند که آیا محاسبات تناسب اسرائیل در این جنگ تغییر کرده است یا خیر.
این روزنامه خاطرنشان کرد که در مورد حملات خاصی مانند بمباران دو روزه اردوگاه آوارگان جبالیا در شمال غزه در ۳۱ اکتبر و ۱ نوامبر که منجر به فروریختن تعداد زیادی از ساختمانهای مسکونی و کشته شدن بیش از ۱۹۵ نفر شد، سؤالاتی مطرح شده است.
این روزنامه تاکید کرد که اگرچه جنگها همیشه مرگبارند، اما دارای مجموعهای از قوانین مدون هستند که مهمترین آنها «تناسب» و «تبعیض» است و تناسب دو عنصر اساسی دارد؛ اول آنکه حمله فراگیر باید قانونی بوده و حجم آن باید با سطح تهدید سازگار باشد. دومین عنصر تناسب، قضاوت در مورد هر حمله بر اساس شایستگی آن، خواه بمباران از پیش برنامه ریزی شده یک هدف باشد یا تصمیم سریع فرمانده در حین آتش باشد که در این مورد موضوع پیچیدهتر است.
این روزنامه افزود که اصل حقوقی دیگر «تبعیض» است. رسیدن به این حقیقت مستلزم تحقیقی است که نمیتوان آن را در حین مبارزه با خشم انجام داد و چنین قضاوتهایی به ویژه در جنگهای چریکی شهری دشوار میشوند.
عمر شاکر، مدیر دیدهبان حقوق بشر در اسرائیل و فلسطین، میگوید که ارزیابی تناسب بدون تحقیقات دقیق واقعی دشوار است؛ اما او معتقد است که تعداد کلی کشتههای غیرنظامی، استفاده از سلاحهای قدرتمند در محلههای پرجمعیت و حملات به بیمارستانهایی که غیرنظامیان به آنجا پناه میبرند، این موضوع «سوالات جدی» در مورد اینکه آیا اسرائیل مرتکب جنایات جنگی شده است را ایجاد میکند.
به گفته شاکر، وقتی ما شاهد استفاده از مواد منفجره زیاد در مناطق مسکونی پرجمعیت مانند اردوگاههای پناهندگان هستیم، این مسئله تناسب را با توجه به خطرات مورد انتظار مطرح میکند.
این روزنامه به نقل از وی ادامه داد: در حالی که اسرائیل وظیفه دارد برای تخلیه شهروندان تلاش کند، اغلب تصور میشود که وقتی دستور تخلیه صادر میشود، هرکسی که باقی میماند هدف است، اما شما نمیتوانید با کمپهای پناهندگان به عنوان مناطق آتش آزاد رفتار کنید.
این روزنامه در پایان این گزارش اضافه کرد: قاعده تناسب قاعده بسیار بدی است، زیرا هیچ معیاری وجود ندارد که بتواند مخرج مشترکی برای محاسبه مزیت نظامی در مقابل آسیب غیرنظامی باشد.