خبرگزاری آناتولی در گفتگو با دو تحلیلگر به بررسی دقیق عواقب پرونده نسل‌کشی مطرح شده علیه رژیم صهیونیستی پرداخته است. نبرد حقوقی بین آفریقای جنوبی و رژیم صهیونیستی که هفته گذشته در دادگاه لاهه برگزار شد موجی از واکنش‌ها را برانگیخته و شکاف‌های عمیق در صحنه بین‌المللی را برجسته کرده است.

در جلسات دادگاه لاهه، تیم حقوقی آفریقای جنوبی به تفصیل شرح داد که رژیم صهیونیستی به دلیل کشتار دسته جمعی فلسطینیان، وارد کردن صدمات جدی روحی و جسمی، آوارگی اجباری، اعمال محاصره و جلوگیری از ورود اقلام ضروری و ویرانی کامل به «نسل‌کشی» متهم است. آفریقای جنوبی همچنین به اعمال جنایتکارانه دیگری از قبیل هدف قرار دادن سیستم مراقبت‌های بهداشتی غزه نیز استناد کرد. 

با پایان یافتن جلسات استماع، شکاف بین کشور‌ها آشکارتر شد. کشور‌های آمریکای لاتین یا دارای اکثریت مسلمان بر حمایت از فلسطین تاکید کردند در حالی که آمریکا، کانادا و آلمان همچنان تاکید کردند حامی رژیم صهیونیستی خواهند بود.

اما علیرغم حمایت متحدان همیشگی تل‌آویو، کارشناسان می‌گویند که این پرونده می‌تواند منادی «افزایش انزوای بین‌المللی برای اسرائیل» و «حمایت و همبستگی قوی‌تر برای آرمان فلسطین» باشد.

اقدام آفریقای جنوبی در شکایت از رژیم صهیونیستی موجب شده سایر کشورهای حامی فلسطین نیز به این مسیر بپیوندند و مکزیک و شیلی روز چهارشنبه با مراجعه به دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) نسبت به تشدید خشونت‌ها در نوار غزه ابراز نگرانی کرده و از این نهاد خواستند تا جنایات جنگ غزه را بررسی کند.

اندونزی نیز روز گذشته شکایت جدیدی را علیه رژیم صهیونیستی در دیوان بین المللی دادگستری در لاهه تنظیم و اعلام کرد تیمی از کارشناسان حقوقی را برای کمک به پیش‌نویس پرونده اندونزی در دیوان دادگستری بین‌المللی تشکیل داده تا رژیم اسرائیل را به خاطر «سیاست‌ها و اقداماتش» در سرزمین‌های اشغالی فلسطین محاکمه کند.

تحولی بزرگ در پرداختن به آپارتاید رژیم صهیونیستی

زیدون الکینانی، تحلیلگر سیاسی خاورمیانه دخالت دیوان بین‌المللی دادگستری در این جریان را یک پیشرفت مهم می‌داند و تاکید می‌کند که نهاد‌های بین‌المللی سال‌هاست در رسیدگی به تخلفات اسرائیل علیه فلسطینیان شکست خورده‌اند. این تحلیلگر سیاسی گفت: «این پرونده نقطه عطفی در پاسخگو کردن اسرائیل در مورد نقض قوانین بین‌المللی است. تل‌آویو همواره از طریق شهرک‌سازی‌های غیرقانونی و پاکسازی قومی فلسطینیان قوانین را نقض کرده و با این همه، نهاد‌های بین‌المللی سال‌هاست که نتوانسته‌اند محدودیتی برای آن تعیین کنند.» 

الکینانی گفت صرف نظر از نتیجه، این رویداد یک «تحول بزرگ در پرداختن به آپارتاید اسرائیل» است. وی در ادامه تاکید کرد: «پیشرفت آفریقای جنوبی در این زمینه همچنین نشان می‌دهد که فلسطینی‌ها دیگر نباید نگران عادی‌سازی روابط کشور‌های عربی و اسرائیل باشند، زیرا مسئله فلسطین اکنون از حمایت بین‌المللی برخوردار است.»

وی همچنین به جدی‌تر شدن مسئله فلسطین برای جهانیان اشاره کرد و  گفت که رهبری آفریقای جنوبی در این پرونده «از نظر ایدئولوژیکی و فرهنگی مسئله فلسطین را از یک موضوع منطقه‌ای به یک موضوع بین‌المللی تبدیل می‌کند».

باز شدن پای رژیم صهیونیستی به دادگاه لاهه پیامدهای فرا قانونی دارد

علی باکر، تحلیلگر سیاسی معتقد است که حکم دیوان بین‌المللی دادگستری علیه رژیم صهیونیستی می‌تواند «مجموعه‌ای از پیامد‌های گسترده را به بار آورد که فراتر از پیامد‌های قانونی صرف است». به گفته او، «چنین تصمیمی بر حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی اسرائیل تأثیر عمیقی خواهد گذاشت».

باکر که استاد روابط بین الملل در دانشگاه قطر است هشدار داد که حکم دادگاه حتی می‌تواند موقعیت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی و کابینه او را به خطر انداخته و «منجر به درخواست فوری برای جایگزینی او شود.»

این کارشناس همچنین معتقد است که حکم دادگاه لاهه «نقطه پایانی» نیست، بلکه «ابزاری قدرتمند است که می‌تواند از طرق دیگر هم مورد استفاده قرار بگیرد».  باکر گفت: «این حکم می‌تواند مبنایی برای پیگیری اقدامات قانونی علیه مقامات و فرماندهان نظامی اسرائیل باشد و اسرائیل را در شبکه‌ای از چالش‌های حقوقی بین‌المللی درگیر کند».

در شکایت ۸۴ صفحه‌ای آفریقای جنوبی از تل‌آویو استدلال شده که جنگ رژیم صهیونیستی در غزه ناقض الزام‌ها و تعهدها بر اساس کنوانسیون نسل‌کشی ۱۹۴۸ است. این کنوانسیون نسل‌کشی را اقدامی با هدف تخریب به صورت کلی یا جزئی، در سطح ملی، نژادی، قومی یا مذهبی معنا کرده‌است. آفریقای جنوبی همانند دیگر کشورهای جهان، اقدامات رژیم صهیونیستی در غزه را نسل‌کشی می‌داند چون با هدف تخریب بخش قابل توجهی از جمعیت این باریکه است. همه کشورهایی که کنوانسیون نسل کشی مصوب سال ۱۹۴۸ را امضا کرده‌اند، موظفند نه تنها مرتکب نسل‌کشی نشوند بلکه از آن جلوگیری و این جنایت را محکوم کنند و بنابر این اعضای دادگاه لاهه موظف در به رای دادن در این خصوص هستند.

از نگاه ناظران، اگر چه این پرونده چندین سال ادامه می‌یابد اما باید برای آن راه‌حل مقطعی نیز ارائه کرد. از این رو در درخواست آفریقای جنوبی از این دیوان آمده که حکمی را به صورت فوری و الزام‌آور برای رژیم صهیونیستی صادر تا سریعاً عملیات نظامی خود را در غزه و علیه آن متوقف کند.