آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد طی دی‌ماه سال جاری، ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون آلاینده شاخص هوای پایتخت بود. کمینه شاخص ثبت شده برای آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون طی این مدت عدد ۵۱ و بیشینه آن عدد ۱۵۵ را نشان می‌دهد.

دی‌ماه سال ۱۴۰۱، هوای پایتخت ۱۲ روز برای تمامی گروه‌ها و هفت روز برای گروه‌های حساس آلوده بود. تهرانی‌ها طی این بازه زمانی ۱۱ روز هوای قابل قبول تنفس کردند. طی اولین ماه زمستان سال گذشته هم ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون آلاینده شاخص و بیشترین میزان ثبت شده از این آلاینده ۱۷۳ و کمترین آن ۶۷ بود.

آمار شرکت کنترل کیفیت هوا تهران درباره وضعیت آلودگی هوای تهران طی دی‌ماه سال ۹۷ تا ۱۴۰۰ نشان می‌دهد کیفیت هوای تهران طی دی‌ماه سال ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال ۹۹ تعداد روز‌های آلوده کمتری را داشت چراکه کیفیت هوای تهران طی دی سال گذشته ۱۴ روز در وضعیت قابل قبول و ۱۶ روز ناسالم در شرایط برای گروه‌های حساس قرار داشت، اما در دی‌ماه سال ۹۹ کیفیت هوای تهران شش روز در وضعیت قابل قبول، ۱۱ روز در شرایط آلوده برای گروه‌های حساس و ۱۳ روز در وضعیت آلوده برای تمامی گروه‌ها بود.

آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون علت آلودگی هوا طی ۲۶ روز از دی‌ماه سال ۱۴۰۰ بود این در حالیست که دی‌ماه سال ۹۹ نیز آلاینده شاخص هوای تهران برای ۲۹ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود.

طی اولین ماه زمستان سال ۹۸ تهرانی‌ها ۱۵ روز هوای قابل قبول، ۱۴ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز هوای آلوده برای تمامی گروه‌ها را تنفس کردند. آلاینده شاخص دراین بازه زمانی ۳۰ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود.

دی ماه سال ۹۷ ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در تمامی روز‌های این ماه آلاینده شاخص بود. تهرانی‌ها در این ماه سه روز هوای پاک، ۲۰ روز هوای قابل قبول و هفت روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را تنفس کردند.

 ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، آلاینده شاخص هوای سرد

بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان، برای هر آلاینده یک حد مجاز تعریف می‌شود. ذرات معلق کمتر از ۲.۵ آلاینده شاخص هوای تهران در روز‌های سرد پایتخت است. این آلاینده دارای قطر ۲.۵ میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شوند. ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایند‌های صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.

به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال سنگ و چوب، خودرو‌های دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایند‌های صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودرو‌ها است. ذرات معلق عموما در ماه‌های سرد سال کیفیت هوا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.

شاخص کیفیت هوا

​​شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا سالم یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.

گفتنی است در هوای پاک که با رنگ سبز نشان داده می‌شود، شرایط کیفیت هوا مناسب است و خطری برای سلامت انسان ندارد. در هوای سالم که به رنگ زرد شناخته می‌شود، کیفیت هوا قابل قبول و غلظت آلاینده‌ها کمتر از حدی است که بر سلامت انسان تاثیر منفی داشته باشد، اما در هوای ناسالم برای گروه‌های حساس که به رنگ نارنجی نشانه‌گذاری می‌شود، مقدار AQI بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار می‌گیرد که در نتیجه آن گروه‌های حساس اثرپذیری بیشتری از آلودگی هوا خواهند داشت.

در هوای ناسالم که به رنگ قرمز است، کلیه افراد جامعه در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی هوا قرار می‌گیرند و حتی ممکن است گروه‌های حساس دچار عوارض شدیدتری شوند. افزون بر این در هوای بسیار ناسالم که به رنگ بنفش نشان داده می‌شود و عدد AQI بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار می‌گیرد، احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت افراد جامعه افزایش می‌یابد.