امیر صادقی فوق تخصص گوارش و بیماری‌های کبدی با بیان اینکه بیماری‌های دستگاه گوارش از جمله بیماری‌های نسبتاً شایع محسوب می‌شوند، اظهار کرد: شیوع این بیماری‌ها در ایران و دنیا روند صعودی دارد.

عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اینکه سبک زندگی یکی از مهمترین علت‌های افزایش بار بیماری‌های گوارشی است خاطرنشان کرد: بی‌تحرکی، عادات بد غذایی و افزایش شیوع چاقی از جمله موارد تشدید کننده بیماری‌های گوارشی هستند.

 صادقی با بیان اینکه برخی از بیماری‌های گوارشی بسیار شایع هستند، توضیح داد: کبد چرب و عفونت هلیکوباکتر پیلوری معده شیوع ۴۰ تا ۵۰ درصدی در کشور را به خود اختصاص می‌دهد.

وی افزود: بیماری رفلاکس معده، بیماری نسبتا شایعی است که آمار ۱۵ تا ۲۰ درصدی در جمعیت کشور دارد و یا ۱۵ درصد مردم کشور مبتلا به سنگ‌های صفرای هستند.

صادقی با بیان اینکه یبوست به ویژه در زنان یکی دیگر از بیماری‌های شایع در دستگاه گوارش است، ادامه داد: بیش از ۲۰ درصد جامعه به یبوست مزمن مبتلا هستند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی درباره سرطان‌های شایع گوارش و کبد نیز گفت: به دلیل افزایش سن جمعیت و فاکتور‌های خطر بیماری‌ها، متاسفانه این بیماری‌ها نیز در حال رشد هستند. اهمیت توجه به سلامت دستگاه گوارش بسیار زیاد است؛ به شکلی که از بین هفت سرطان شایع بدن، چهار مورد مربوط به سرطان‌های دستگاه گوارش هستند.

وی ادامه داد: از هفت سرطان شایع منجر به مرگ‌ومیر نیز در کشور ما، پنج مورد مربوط به سرطان‌های گوارشی هستند که چنانچه بخواهیم این موارد را نام را ببریم از جمله آن می‌توان به سرطان معده، روده بزرگ، مری، پانکراس و کبد اشاره کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به اینکه پولیپ‌های روده از جمله ضایعات پیش‌سرطانی هستند که شیوع ۲۵ درصدی در سنین بالای ۵۰ سال، اضافه کرد: چنانچه جامعه هدف تحت برنامه‌های غربالگری قرار نگیرند، از هر ۲۰ نفر یک نفر مبتلا به سرطان روده بزرگ خواهد شد، ضمن اینکه سرطان روده بزرگ در افراد جوان زیر ۵۰ سال در حال افزایش است و این زنگ خطری برای جامعه محسوب می‌شود. پیش از این از هر ۱۰ نفر مبتلا به سرطان روده بزرگ یک نفر کمتر از ۵۰ سال سن داشت ولی متاسفانه در حال حاضر از هر پنج نفر یک نفر زیر ۵۰ سال سن دارد که به این بیماری مبتلا است.

فوق تخصص گوارش و بیماری‌های کبدی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به نشانه‌های بیماری‌های گوارشی نیز اشاره کرد و افزود: مثال بارزی که درباره این بیماری‌ها وجود دارد اینگونه مطرح می‌شود که بسیاری از این بیماری‌ها مثل کوه یخ هستند، ما تنها قسمتی از کوه یخ را که بالای آب است، مشاهده می‌کنیم، درحالیکه حجم عمده کوه یخ که زیر آب قرار داد اصلا به نظر نمی‌آید.

بی‌اطلاعی ۹۸ درصدی مبتلایان کبد چرب از بیماری خود

صادقی با اشاره به اینکه بیشتر بیماری‌های گوارشی علامت و یا نشانه اختصاصی ندارند، گفت: این بیماری‌ها معمولا از جمله بیماری‌های بدون علامت تلقی می‌شوند به طور مثال بیشتر مبتلایان به کبد چرب از بیماری خود اطلاعی ندارند، چون این بیماری علامت خاصی هم ایجاد نمی‌کند ضمن اینکه مبتلایان به عفونت‌های هلیکوباکترپیلوری و زخم‌های گوارشی تا زمانیکه دچار عوارضی مثل خونریزی و انسداد نشوند و یا حتی در فاز‌های انتهای مبتلا به سرطان نشوند، بدون نشانه هستند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره بیماری سلیاک نیز افزود: اغلب مبتلایان فاقد علامت‌های بالینی هستند.

وی اضافه کرد: چنانچه مبتلایان به بیماری‌های گوارشی تحت غربالگری و برنامه‌های تشخیصی زودهنگام غربالگری قرار نگیرند ممکن است در فاز نهایی بیماری درمان بسیار پیچیده یا غیرممکن شود.

 صادقی در ادامه اهمیت اجرای برنامه‌های تشخیص زودهنگام و غربالگری را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: عمده سرطان‌های دستگاه گوارش تا زمانیکه علامتی ندارند بدون تشخیص می‌مانند و زمانیکه علامت‌دار می‌شوند، اقدامات درمانی به اندازه کفایت کارساز و موثر نیست.

سن غربالگری سرطان روده بزرگ

عضو هیات علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: ۴۵ تا ۷۵ ساله‌ها نیز تمام جمعیت باید تحت غربالگری روده بزرگ قرار بگیرند، این غربالگری‌ها می‌تواند به شکل تست‌های مدفوع یا بصورت سالیانه و یا کولونوسکوپ هر ۱۰ سال یکبار باشد، مثلا فردیکه هیچ گونه نشانه بالینی ندارد باید از سن ۴۵ تا ۷۵ سال حتما برنامه غربالگری روده بزرگ را انجام دهد.

وی به افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده بزرگ دارند نیز هشدار داد: سن غربالگری در این افراد ۱۰ سال کمتر از سایرین است، ضمن اینکه بازه‌های زمانی غربالگری در این افراد کاهش پیدا می‌کند، عمدتا افرادیکه سابقه غربالگری روده بزرگ را دارند باید برنامه غربالگری خود را حتما توسط کولونوسکوپی انجام شود و تنها به تست‌های مدفوع اکتفا نکنند، این افراد باید هر پنج سال یکبار تحت برنامه‌های غربالگری قرار گیرند.

دومین سرطان شایع و قابل پیشگیری نیز سرطان معده است که این عضو هیئت علمی دانشگاه به آن اشاره کرد و افزود: عفونت هلیکوباکتری، شایع‌ترین عامل سرطان معده است و توصیه می‌شود در کشور‌هایی که سرطان شیوع بیشتری از جمله ایران دارد افراد تحت غربالگری این سرطان باشند.

مبتلایان به دیابت و چربی خون از نظر ابتلا به کبد چرب تحت بررسی قرار گیرند

وی با اشاره به اینکه سرطان کبد یکی دیگر از بیماری‌های شایع دستگاه گوارش است، ادامه داد: در برخی گروه‌ها حتما بررسی این بیماری در دستور کار است به طور مثال برای افرادیکه شاخص توده بدنی یا BMI آنان بالاتر از ۲۵ است و یا دور کمر در مردان بیش از ۱۰۰ سانت و در زنان بیش از ۹۰ سانت باشد، غربالگری کبد چرب ضرورت دارد، ضمن اینکه مبتلایان به دیابت، پر فشاری خون و چربی خون بالا هم باید از نظر ابتلا به کبد چرب تحت بررسی باشند.

فوق تخصص گوارش و بیماری‌های کبدی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه امروزه شایع‌ترین علت ابتلا به سرطان کبد، کبد چرب است، اضافه کرد: بیماری هپاتیت B نیز یکی از معضلاتی است که در کشور به حساب می‌آید و نیاز افراد است که حتما تحت بررسی و غربالگری باشند.

صادقی به راه‌های پیشگیری از بیماری‌های گوارشی نیز اشاره کرد و افزود: داشتن سبک زندگی سالم، انجام برنامه‌های ورزشی منظم حداقل ۱۵۰ تا ۲۰۰ دقیقه در هفته، برنامه‌ها و عادات غذایی مناسب و همچنین رژیم‌های غذایی مناسب، نداشتن اضافه وزن و پرهیز از مصرف سیگار و الکل باید مورد توجه باشد.

وی هشدار داد: به هیچ عنوان مصرف سالم و بی‌خطر الکل معنایی ندارد و سالم‌ترین میزان مصرف الکل صفر گرم در روز است و در کنار آن باید برنامه‌های غربالگری و زودهنگام مد نظر باشد.

منبع: روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی