امید بامری با اشاره به اینکه دخانیات از سوغاتهای شوم استعمارگران غربی است بیان کرد: دخانیات سالانه جان میلیونها انسان را میگیرد خیل کثیری را به بیماریهای صعبالعلاج و معلولیتها گرفتار میکند.
وی افزود: توتون در سال ۱۳۰۵ کموبیش در عثمانی و هند و مصر شناخته شده بود و توسط پرتغالیها وارد ایران شد و با نگرش خرافی درمانکردن دردها امروزه تمام جوامع روی زمین را مبتلا ساخته است و معتادان آن را از نان شب برای خود ضروریتر میدانند.
کارشناس برنامه دخانیات سلامت محیط، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان تصریح کرد: اکثر کشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۸۷ روزی را برای مبارزه با دخانیات انتخاب کردهاند که روز جهانی بدون دخانیات نامگذاری کردهاند، این روز مصادف با ۳۱ ماه می با ۱۱ خرداد هماهنگ شده است و بهخاطر اهمیت موضوع وزارت بهداشت یک هفته را به این موضوع اختصاص داده است.
وی ادامه داد: هدف از این کار یک اقدام هماهنگ و گسترده در سراسر جهان پیرامون شعار سازمان جهانی بهداشت باهدف ارتقای سطح آگاهی جامعه جهانی در مورد مضرات و اثرات زیانبار مصرف محصولات دخانی و همچنین مواجه با دود دسته دوم و پیشگیری از مصرف دخانیات بوده است. شعار سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۲۴ حفاظت از کودکان در برابر مداخلات صنعت دخانیات است.
بامری اذعان کرد: اقداماتی که در راستای هفتهٔ بدون دخانیات با شعار حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات حق و مسئولیتی همگانی است در این راستا همهٔ افراد جامعه مسئول هستند که همکاری کنند اقدامات ما در این روزها تشکیل تیمهای مشترک بازرسی برای نظارت و اجرای قانون کنترل و مبارزه با دخانیات با تأکید بر امکان توزیع مواد غذایی است.
وی اضافه کرد: ممنوعیت استعمال دخانیات در تمامی امکان را بازرسان ما اخطار میدهند معرفی به مراجع قضایی میکند و جایی که با آموزش امکان و پذیر نیست از این اهرم استفاده میکنند.
کارشناس برنامه دخانیات سلامت محیط اظهار کرد: ممنوعیت تبلیغات دخانیات در مراکز فروش دخانیات شامل ممنوعیت استفاده از قفسههای تبلیغاتی فروش سیگار، تابلو ها و نمایشگرهای تبلیغی و نمایش مستقیم ادوات و ابزارآلات مصرف، ممنوعیت تبلیغ و فروش دخانیات در فضای مجازی و ممنوعیت فروش محصولات دخانی بهصورت باز و فلهای و نخی، ممنوعیت فروش و عرضه دخانیات به افراد زیر ۱۸ سال، ممنوعیت فروش دخانیات و قاچاق مانند سیگارهای قاچاق، ویپ، قلیان الکترونیکی دستگاههای گرمکننده تنباکو و سایر محصولات دخانی نوپدید، رعایت فاصله ۱۰۰ متری مراکز فروش محصولات دخانیات از مراکز و امکان آموزشی، فرهنگی، ورزشی و سایر امکانی که لازم است فاصله را رعایت کنند اینها وظیفهٔ همکاران بازرس در امکان تهیه و توزیع است.
وی بیان کرد: اگرچه دکههای سطح شهر را باید شهرداری اجازه فروش دخانیات ندهد و خودروهای سیار فروش مواد دخانی در پارکها کار را برای بازرسان سخت کرده است واحدیهای دیگر در دانشگاه علوم پزشکی رسالت پیگیری در امکان تهیه و توزیع است.
بامری با اشاره به اقداماتی که هر ۶ ماه بهعنوان آمار و عملکرد به دستگاهها و سازمان متبوع وزارت بهداشت که بهصورت بازدیدها از مراکز عرضه صورت میگیرد افزود: تعداد بازدیدهای کل از مراکز عرضه مواد دخانی در نیمهٔ دوم ۱۴۰۲ بالغ بر ۳۴۳۵ بوده است که از این تعداد، ۳ هزار کسانی هستند که اخطار گرفتند ۲۶۶ از این تعداد به مراکز قضایی معرفی شدند و ۶۴ مراکز پلمب شدند و در کمیتهای که ساختار آن تازه شکلگرفته است پیگیری میکنیم و تعداد جلسات استانی علوم پزشکی زاهدان با سایر ارگانهای زیر ربط دو مورد بوده است.
وی ادامه داد: حقایق مربوط به مصرف سیگار و سایر مواد دخانی، به استناد آمارهای سازمان بهداشت جهانی سن شروع دخانیات به زیر ۱۳ سال رسیده است و بر اساس تحقیقات انجام شده از هر سه نفر به طور تفریحی یک پک سیگار میکشند حتماً یک نفر از آنها سیگاری آیند خواهد شد اعتیاد به دخانیات در سنین جوانی زمینه استفاده از مواد مخدر را نیز فراهم میکند و ۹۷ درصد معتادان ابتدا مصرف سیگار خود را در سنین جوانی شروع کردهاند.
کارشناس برنامه دخانیات سلامت محیط تشریح کرد: بیش از ۴۵درصد ایرانیان در محل کار یا خانه در معرض مستقیم دود سیگار قرار دارند. ترکیبات نیکوتین خون نیمی از کودکان ایرانی بالاتر از حد مجاز است علاوه بر این نیمی از کودکان جهان در معرض استنشاق دود تحمیلی سیگار هستند.
وی با اشاره به تحقیقات انجام شده عنوان کرد: هزینهای که ایرانیان بابت سیگار و دیگر مواد دخانی میپردازند میتوانند ۱۰ دانشگاه در سال تأسیس کرد حدود 4درصد از دانشآموزان و بیش از ۵۰ درصد از پولتوجیبی آنها صرف مواد دخانی میشود، نیکوتین قلیان ۵ برابر هروئین اعتیادآور است؛ ولی شرکتهای دخانی از این حقیقت که ملایم و کمخطرتر از انواع سیگار است اطلاع دارند و همچنان جامعه بیشتری درگیر این قضیه میشوند.
بامری گفت: اقدامات ما بازدارندگی کافی را ندارد چراکه مردم آگاهی ندارند و مردم به مصرف دخانیات بهعنوان یک تفریح نگاه میکنند و در رسانههای ما بهشدت تبلیغ میشود عدم اجازه فعالیت به یک مکان که در معرض دید دانشآموزان برای فروش سیگار است تأثیر بسزایی نسبت به جامعه که در آن مواد دخانی و زمینه برای دود دسته دوم و دسته سوم در کودکان و نوجوانان مساعد است ندارد.
وی با اشاره به این سؤال که چه کنیم فرزندانمان به سیگار و قلیان روی نیاورند ادامه داد: اگر از طریق رسانه و سایر جراید این را به جامعه القا کنیم تا خطرات این موضوع را جامعه بدانند وبا شگردهای کودکان و نوجوانان را از استعمال دخانیات منع کنیم خیلی کارسازتر است.
کارشناس برنامه دخانیات سلامت محیط با اشاره به شگردهای در جهت منع کودکان و نوجوانان از استعمال دخانیات تصریح کرد: با تقویت باورهای مذهبی، و شناخت دوستان فرزندانمان و مراقبت از ارتباطات فرزندانمان با دوستان و خانوادههای که مصرف دخانیات دارند و آموزش مهارت نه گفتن و جرئتورزی و قدرت داشتن در برابر فشار همسالان و مقابله با حس کنجکاوی فرزند با آگاهی دادن به فرزند در مقابل تبلیغاتی که در امکان و رسانهها میبینند و محبتکردن به فرزندان بهویژه در دوران طفولیت و سالم رشدکردن بچهها، پرهیز از حضور در مکانهای عرضه قلیان، ارزش قائلشدن برای فرزندان و تأیید و تشویق رفتار درست فرزندان میتوان به منع استعمال دخانیات به کودکان و نوجوانان کمک کرد.
وی با اشاره به اینکه رفتارها آموختنی هستند اذعان کرد: از کشیدن و مصرف سیگار و قلیان در برابر کودکان و نوجوانان پرهیز کنید سیگار دروازه ورود به مصرف مواد مخدر است مصرف سیگار و قلیان در صورت داشتن زمینه ارثی ۵۰ تا ۶۰ درصد افزایش میابد مراقب تبلیغات قفسهٔ سوپرمارکتها و بوی اسانس تنباکوها باشیم فیلمها و کارتنهای که بازیگران مهم در آن سیگار میشکند را به کودکان نشان ندهیم.
بامری با اشاره به اینکه پر کردن اوقات فراغت با اطمینانیافتن از سالمبودن محیط ورزشی و بازی و طبیعتگردی کمککننده است خاطرنشان کرد: مهارتهای حل مسئله، تصمیمگیری و تابآوری را به فرزندانمان آموزش دهیم که بهخاطر کوچکترین شکست و فرار از مشکلات، استرسها به مصرف دخانیات روی نیاورند. در جامعه مصرف دخانیات بهگونهای معرفی شده است که حللال مشکلات است و باعث افزایش انرژی و آرامبخشی میشود که همه نشئتگرفته از صنعت دخانیات و شایعهپراکنیها است.