سعید بابایی مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور گفت: طرح جدیدی با نام طرح خانواده میزبان در حال اجرا است که خانواده‌های علاقمند و واجدشرایط می‌توانند کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست یا بدسرپرست مراکز تحت پوشش این سازمان را به طور موقت نگهداری کنند و میزبان آنها باشند.

بابایی گفت: در اجرای این طرح لازم نیست اسم کودک وارد شناسنامه خانواده شده یا اینکه بخشی از اموال به نام کودک شود بلکه کودک تا زمان پیدا شدن یک خانواده باثبات به جای نگهداری در مراکز شبانه روزی در خانواده میزبان تحت نظارت بهزیستی نگهداری خواهد شد و در ادامه به هر دلیلی اگر امکان نگهداری کودک در آن خانواده نبود، آغوش بهزیستی برای بازگشت این کودکان باز است.

وی اضافه کرد: خانواده‌های علاقمند به شرکت در این طرح خداپسندانه باید به سامانه ملی فرزندپذیری به آدرس http://adoption.behzisti.net/ مراجعه کرده و مستندات خود شامل تمام صفحات شناسنامه کل اعضای خانواده، کارت ملی اعضای خانواده (مدارک تابعیت برای اتباع)، سند ازدواج (برای زوجین)، سند محل سکونت شامل سند ملکی یا اجاره نامه، آخرین مدرک تحصیلی زوجین، گواهی عدم سوء پیشینه موثر کیفری تمام اعضای خانواده، فیش حقوقی یا مدرک مربوط به استطاعت مالی، مجوز اقامت اتباع، ارائه شناسه کاربری سامانه ثنا و فرم خوداظهاری سلامت را در آن بارگذاری کنند که پس از آن بررسی مدارک و مصاحبه اولیه و در مرحله بعد بازدید منزل و بازدید میدانی انجام شده و گزارش مددکاری تهیه می‌شود.

بابایی ادامه داد: بعد از طی این مراحل فرم خوداظهاری سلامت ارائه شده و سلامت جسم و روان از سوی پزشک معتمد سازمان بهزیستی بررسی خواهد شد. آمادگی و شایستگی خانواده در کارگروه شهرستانی بررسی و سپس در کارگروه استانی نیز بررسی نهایی می‌شود. پس از طی این مراحل برای خانواده دوره آموزشی ۱۶ ساعته شامل برخی آموزش‌های روانشناسی، حقوقی و بهداشت، سلامت و ایمنی کودک برگزار شده و در مرحله آشنایی خانواده با کودک، جلسه یا جلسات آشنایی و آموزشی اختصاصی در مورد کودک مهمان برگزار می‌شود؛ آنگاه کودک وارد خانواده میزبان می‌شود و ارائه خدمات مراقبتی و تربیتی از سوی خانواده میزبان صورت می‌گیرد. انجام نظارت‌های دوره‌ای مددکاری فعال توسط بهزیستی نیز آخرین مرحله است. خانواده‌ها در پایان هر هفته موظفند به صورت خوداظهاری نیز آخرین وضعیت کودک را در سامانه مربوطه گزارش کنند.

خانواده میزبانِ کودک، زیر ذره‌بین نظارت بهزیستی

مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور گفت: برای تامین مصالح عالیه کودک، در عین استقبال از خانواده‌های میزبان، این خانواده‌ها زیر ذره بین نظارت سفت و سخت بهزیستی قرار دارند.

بابایی افزود: یکی از دغدغه‌های مهم بهزیستی در زمینه طرح خانواده میزبان، بحث‌های نظارتی است. براساس پروتکل نظارتی از خانواده میزبان، استقبال می‌شود، اما خانواده‌ها باید بدانند نظارت‌ها در این زمینه، بسیار محکم است. در گام نخست خانواده میزبان پایان هر هفته باید وضعیت کودک را در سامانه مربوطه خوداظهاری کند.

وی  ادامه داد: در گام دوم اگر موسسه خانواده محوری در استان‌ها فعال است، مددکار موسسه با کودک و خانواده در ارتباط است و جلساتی با کودک دارد؛ در گام سوم، کارشناس بهزیستی شهرستان با کودک و خانواده در ارتباط است و در گام چهارم، خود بهزیستی استان بر کار دو مددکار و کارشناس قبلی نظارت دارد. در گام پنجم خود ما در ستاد بر کار استان‌ها نظارت داریم. به طور مثال فقط در استان تهران، سه بازدید نظارتی حوزه ستادی بر کل پرونده‌های کودکانی که به خانواده‌های میزبان رفتند، تا پایان فروردین ماه انجام، پیگیری و بررسی شده و نکات لازم برای بهبود کار به آنها گفته شده است.

برای نگهداری موقت، حرف کودک ملاک است

مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور گفت: موسسه خانواده محوری که بنا است به عنوان واسط کار باشد، یکی از نفراتی که باید داشته باشد، روانشناس است. یکی از شرایط ما در تحویل کودک با سن بالاتر که دارای قوه تشخیص هستند، پذیرش خانواده از سوی کودک است.

بابایی افزود: به طورمثال در صورت تائید خانواده میزبان از سوی بهزیستی، اگر قرار باشد کودکی را به آن خانواده بفرستیم تا تعیین تکلیف شود، ابتدا با خانواده جلسه می‌گذاریم و کودک با خانواده آشنا می‌شود. اگر کودک بگوید من این خانواده را دوست ندارم و نمی‌خواهم با آنها بروم. اینجا حرف، حرفِ کودک است.

وی تصریح کرد: هدف ما این نیست که مراکز نگهداری را خالی کنیم که کودکان زودتر بروند بلکه هدف ما مصالح عالیه کودک است. اگر کودکی، خانواده‌ای را نپذیرد یا حتی داخل خانواده میزبان رفته و به هر علتی مثلا از نظر عاطفی نتوانسته با کودکان زیستی آن خانواده راه بیاید یا با خانواده میزبان خود را مطابقت دهد؛ بحث بازگشت این کودک آزاد است و مراکز بهزیستی در خدمت این کودک هستند.

منبع: ایرنا