می‌دانستید یکی از نشانه‌های کسی که ایمان قلبی‌اش آزمایش شده و از این آزمون الهی سربلند بیرون آمده، پرداخت خمس است؟ این را امام موسی کاظم علیه‌السلام فرموده‌اند. باغدار‌ها در زمان مشخصی از سال شاخ و برگ‌های اضافی درخت را هرس می‌کنند تا شرایط برای رشد بهتر درخت فراهم شود. این همان کاری است که پرداخت خمس با مال انسان می‌کند. با پرداخت خمس ظاهراً مالی را از دست می‌دهیم، اما در واقع برکت مادی و اجر اخروی به دست می‌آوریم.

در این گزارش به بررسی موضوع خمس از نگاه یک کارآفرین و مشاور کسب‌وکار می‌پردازیم. با صحبت‌های دکتر «بهنود صدر شریف» همراهمان باشید.

با پرداخت خمس، مال خود را حلال کنید

در کتاب «اصول کافی» آمده زمانی که امام رضا علیه‌السلام در خراسان بودند تاجری از فارس به ایشان نامه نوشت و خواست که امام، او را از پرداخت خمس معاف کنند. حضرت در پاسخ نوشتند «هیچ مالی حلال نمی‌شود مگر از طریقی که خداوند آن را حلال کرده است. خمس، پشتوانهٔ ما برای تقویت دین ما و ادارهٔ زندگی ما و کمک به دوستان ما است. با خمس، آبروی خود را از کسانی که از قدرتشان بیم داریم، حفظ می‌کنیم. پس خمس را از ما دریغ ندارید و خود را از دعای ما محروم نکنید. زیرا دادن خمس، کلید روزی شما و مایهٔ پاک شدن گناهان شماست و چیزی‌ست که برای روز بیچارگی خود آماده می‌کنید...»

در واقع امام رضا علیه‌السلام در این حدیث می‌فرمایند با پرداخت خمس، دست ما را باز کنید تا برایتان دعا کنیم. خمس همان یک‌پنجم از اضافهٔ درآمد سالانه و بعضی موارد دیگر است که پرداختش در دین اسلام واجب شده است.

تنبیهی برای کسانی که حبس مال می‌کنند

اما ببینیم از نگاه یک متخصص کسب‌وکار که کارش اقتصاد و بازاریابی است، پرداخت خمس چه لزومی دارد. صدر در این باره می‌گوید «خداوند می‌فرماید اگر پولت را در چرخهٔ اقتصادی آوردی که هیچ. اگر نیاوری یک‌پنجم آن را باید رد کنی برود. اصلاً خمس یک حکم تنبیهی است برای کسانی که پول را در دست خود نگه می‌دارند و با آن کار نمی‌کنند. خداوند می‌فرماید با پول کار کن، استفادهٔ حلال کن، انفاق کن، زکات بده. اگر حبس مال کنی، خداوند دیگر به تو پول نمی‌دهد.»

این کارآفرین که در حوزه‌های علمیه به طلبه‌ها هم درس بازاریابی و کسب‌وکار می‌دهد می‌گوید «در درس‌ها به طلبه‌ها توصیه می‌کنم به مردم بگویند که خمس دادن حداقل سالی یک بار توصیه شده است، نه دقیقاً و صرفاً سالی یک بار. از من اگر بپرسند «چطور پول‌دار شویم» می‌گویم هر روز خمس بدهید. در بسیاری از احادیث و روایات داریم که خمس دادن باعث برکت و افزایش ثروت می‌شود.

ارزش پول مهم است، سلامتی و نشاط نه؟!

بعضی‌ها مدام در حال ذخیرهٔ طلا و دلار هستند که مثلاً با آن ماشین یا خانه بخرند. ولی با افزایش قیمت طلا و دلار، ماشین و خانه هم گران می‌شود. در نتیجه این افراد هم از سفر و تفریح و خوراک خوب و... خود کم می‌گذارند، هم به آن خانه و ماشینی که می‌خواهند نمی‌رسند. از زندگی‌شان لذت نمی‌برند تا بتوانند در سن بالا با پارکینسون پشت بی‌ام‌و بنشینند.

صدر با این توضیح می‌گوید «خداوند فرموده رزق شما دست من است. ما فکر می‌کنیم با این کار ارزش پول‌مان را حفظ می‌کنیم. اما ناگهان مجبور می‌شویم همان پول را خرج درمان کنیم. در حالی که اگر آن را خرج تغذیه و تفریح و نشاط سالم خود کرده بودیم، شاید اصلاً به آن بیماری مبتلا نمی‌شدیم. وقتی حبس مال می‌کنیم و پول خرج نمی‌کنیم، بدن دوپامین ترشح نمی‌کند و همین باعث ایجاد مشکلات جسمی در بدن هم می‌شود.»

چگونه پول‌دار شویم؟

دکتر صدر که مشاور کسب‌وکار برند‌های برتر کشور است می‌گوید «امروز خیلی‌ها می‌پرسند «چطور پولدار شویم؟» اهل‌بیت (ع) راهش را به ما یاد داده‌اند. سفر کربلا بروید. دائم‌الوضو باشید. ذکر صلوات و استغفار را زیاد بگویید. سورهٔ قدر را زیاد بخوانید. از اذان صبح تا طلوع آفتاب نخوابید؛ چون زمان تعریف کردن و تخصیص رزق آن روز است. روایت است که اگر شما نماز اول‌وقت بخوانید، دائم‌الوضو باشید، نماز شب هم بخوانید (حتی قضا)، اگر بگویید فقیرید دروغ گفته‌اید. تمام این آموزه‌های دینی در اختیار ماست، اما ما به غلط فکر می‌کنیم حتماً باید در جای خاصی سرمایه‌گذاری کنیم و خرید و فروش کنیم تا پولدار شویم.»

اگر حبس مال کنیم چه بلایی سرمان می‌آید؟

امام جعفر صادق علیه‌السلام می‌فرمایند «خداوند بندگان را به چیزی سخت‌تر از خرج کردن پول امتحان نکرده است.»

بیایید این موضوع را از نظر علمی بررسی کنیم. هر فعالیت ما باعث جمع شدن اکسیژن در بخش خاصی از مغز می‌شود. بررسی دانشمندان با کمک دستگاه FMRI (دستگاه تصویربرداری برای درک ذهن انسان) نشان می‌دهد وقتی سیخ داغ به بدن نزدیک می‌شود، همان قسمتی از مغز هشدار می‌دهد که وقتی پول خرج می‌کنیم!

صدر در انتها با اشاره به این دو نکته ادامه می‌دهد «در واقع خداوند می‌گوید پولت را خرج کن و مراودهٔ مالی داشته باش تا این سختی برایت عادی شود. وگرنه باید خمس بدهی! ۲۰درصد بخش خیلی زیادی است. ضمن اینکه مالیات، زکات، انفاق و... هم جای خود را دارند. یک خانه و یک ماشین کافی است. هم‌زمان در چند خانه می‌توانی زندگی کنی و چند ماشین می‌توانی سوار شوی؟ اگر بیشتر می‌خری باید خمسش را بدهی.»

منبع: فارس