سید اویس موسوی‌نژاد، مدیر آرشیو رادیو محرم در پاسخ به این سوال که چه مداحی‌هایی در دست گزینش یا رد برای پخش از رادیو محرم قرار می‌گیرد؟ گفت: مداحی‌ها از منابع مختلف تامین می‌شود. بعضی از مداحی‌ها را مستقیماً از مسئولان صوت مداحان دریافت می‌کنیم و بعضی از مداحی‌ها را از طریق سایت‌ها و کانال‌ها می‌گیریم. به محض دریافت صوت، تهیه‌کننده آرشیو کار‌های مربوط به ویرایش را انجام می‌دهد. بعد از ویرایش صوت مداحی‌ها برای بخش نظارت فرستاده می‌شود.

موسوی‌نژاد ادامه داد: بخش نظارت سازمان صداوسیما قطعات مداحی‌ها را از حیث ساختار و محتوا بررسی می‌کند. مداحی‌ها باید متقن و بر اساس منابع معتبر تاریخی باشد. اگر طبق اسناد تاریخی محتوای مداحی درست باشد، تایید می‌شود. اما ممکن است اشکالاتی به محتوای مداحی وارد شود، که آن اشکالات در بخش آرشیو برطرف می‌شود و مجدد برای تایید شدن به بخش نظارت فرستاده می‌شود. در نهایت، در بخش آرشیو شناسه‌ای به قطعات مداحی زده می‌شود و در اختیار برنامه‌سازان قرار می‌گیرد.

مدیر آرشیو رادیو محرم در پاسخ به این سوال که ملاک‌های شما برای تایید یا رد یک مداحی چیست؟ توضیح داد: یک بخش مربوط به سند داشتن قطعات مداحی است. ریتم خواندن قطعات عامل دیگری برای تایید یا رد مداحی است. قطعاتی تایید می‌شوند که ریتم تند نداشته باشند. ما می‌خواهیم شأنیت عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) در مداحی رعایت شود. چراکه نمی‌خواهیم انحرافاتی در عزاداری‌هایمان وارد شود.

وی با بیان اینکه در رادیو محرم از موسیقی استفاده نمی‌شود، افزود: ما از مداحی‌هایی استفاده می‌کنیم که در آن از آلات موسیقی استفاده نشده باشد. البته نماهنگ پخش می‌کنیم؛ آن هم نماهنگ‌هایی که زیر صدای ضعیفی دارند. 

موسوی‌نژاد در آماری درباره استفاده از قطعات مداحان محلی، کشوری و کلام خطباء بیان کرد: سعی کردیم تنوع مداحان زیاد باشد. ما در رادیو محرم تقریباً از ۱۰۰ مداح محلی و ۴۵ مداح کشوری استفاده می‌کنیم. در این شبکه مناسبتی از ۲۰ گویش و لهجه استفاده می‌شود. رادیو محرم علاوه‌بر پخش مداحی‌ها، کلام خطباء را پخش می‌کند. صحبت‌های ۹۷ خطیب کشور را که مرتبط با عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) است، تقطیع می‌کنیم و بعد از تایید شدن برای استفاده تهیه‌کنندگان بارگذاری می‌شود.

مدیر آرشیو رادیو محرم در پاسخ به این سوال که از آنجایی که شما مدام با مداحی‌ها رو‌به رو هستید، چند درصد از مداحی‌ها شأنیت حضرت سیدالشهدا (ع) رعایت کرده، یا از موسیقی کپی‌برداری نشده، تصریح کرد: خیلی از قطعات شعر و ریتم خوبی دارند، اما بخاطر زیر صدای تندی که دارند، ما نمی‌توانیم از آنها استفاده کنیم. یعنی ما از لحاظ محتوایی مشکل نداریم، مداح آن قطعه هم جزو مداح مورد تایید ماست، ولی، چون آن قطعه زیر صدای شدیدی دارد و حس می‌کنیم ممکن است انسان را به سمت انحراف ببرد، آن قطعات را تایید نمی‌کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که مصداق صحبتتان از زیر صدا همان کلمه «حسین حسین» است که با ریتم تند زیر صدای مداحی قرار می‌گیرد؟ بیان کرد: بله، ما بخاطر شور و حرارتی که ممکن است ایجاد کند، از پخش آن معذوریم. در حالی که نوحه‌های قدیم اینگونه نیست. بلکه مداحان آن زمان به دنبال آن بودند تا با شعرخوانی مخاطب را جذب کنند. اما الان اینطور جا انداختند که جوانان جذب چنین مداحی‌هایی می‌شوند. در حالی که اگر شعر قوی و ریتم خوبی داشته باشد، همه را جذب خود می‌کند.

موسوی‌نژاد درباره مصون ماندن نوحه‌های محلی از آسیب‌هایی که مداحی‌های امروزی را درگیر کرده، گفت: بله، ما تقریباً با نوحه‌های محلی مشکلی نداریم و این نوع نوحه‌ها معمولاً آرام‌تر هستند.

مدیر آرشیو رادیو محرم با بیان اینکه در رادیو محرم از مداحی‌های عربی، هندی، پاکستانی و ... استفاده می‌شود، افزود: مداحی‌های محلی هم از بوشهری و بهبهانی گرفته، تا آذری، خراسانی، کرمانجی، گیلکی، مازندرانی، سیستانی، لری، کردی و ... در رادیو محرم استفاده می‌کنیم. جدول پخش شبکه را به گونه‌ای مهندسی کردیم، تا تهیه‌کنندگان بتوانند از تمام قطعات استفاده کنند و تنوع مداح، سبک، محتوا، دستگاه و اجرا رعایت شود.

خبرنگار: نفیسه خلیلی