محمدصابر باغخانی‌پور؛ سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در پاسخ به این شایعه‌ای که گفته می‌شود، شهرداری درختان را خشک می‌کند تا با قطع آن بتواند درآمد کسب کند، موضوع خشکاندن درختان برای کسب درآمد بیشتر را یک گزاره اشتباه و ناشی از عدم آگاهی از موضوعات حوزه محیط زیست دانست و گفت: شما نمی‌توانید جنگلی را پیدا کنید که آبیاری دستی می‌شود و این گونه عملیات مرسوم نیست.

وی افزود: اگر مسئولان اقدام به جنگل‌کاری یا کاشت درخت می‌کنند، وابسته به نوع و گونه‌ای که کاشته می‌شود، نهال آن بین ۲ تا ۵ سال به علت استقرار در جنگل آبیاری می‌شود؛ و آبیاری درختان پس از مستقر شدن آن گونه خاص بی‌معنا خواهد بود.

باغخانی‌پور درباره علت‌های عدم آبیاری نهال‌ها در جنگل توضیح داد: یکی از چالش‌های آبیاری درختان مسئله اقتصادی است چراکه آبیاری درختان هزینه بسیاربالایی دارد. دومین چالش از جنس محیط‌زیستی بوده، چون آبیاری‌های زیاد درختان باعث عدم ریشه دوانی آنها در خاک خواهد شد و در این حالت درختان، چون نیاز آبی‌شان برطرف شده احساس نیاز به رشد ریشه نمی‌کنند.

این کارشناس محیط زیست ادامه داد: بنابر آنچه گفته شد اگر درختان بر اثر آبیاری زیاد ریشه دوانی نداشته باشند با بنیانی سست رشد می‌کنند به صورتی که با اولین باد یا طوفان به زمین می‌افتند مانند درختانی که در محیط‌های اداری یا دانشگاهی کاشته می‌شود. این درختان معمولاً بخاطر آبیاری زیاد، در زمستان با اولین برف سنگین به زمین می‌افتند.

وی با اشاره به اینکه تعبیر عدم آبیاری درختان به جهت خشکاندن و فروش آنها برای درآمد، سیاسی‌کاری است، اعلام کرد: بر اساس قوانین، مالکیت پارک‌های جنگلی شهر‌ها برای سازمان منابع طبیعی بوده و در اختیار شهرداری‌ها قرار ندارد.

باغخانی‌پور خاطرنشان کرد: بنا به درخواست شهرداری‌ها در کل کشور، سازمان منابع طبیعی احاله مدیریت می‌کند و برخی از پارک‌های جنگلی را به شهرداری‌ها برای مدیریت واگذار می‌کند، اما مالکیت آنها همچنان در اختیار سازمان منابع طبیعی قرار دارد. شهرداری‌ها طبق وظیفه پارک‌ها را به گونه‌ای مدیریت می‌کنند که شهروندان بتوانند از آنها حداکثر بهره‌وری را داشته باشند.

سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه تهیه طرح مدیریت پارک‌داری برعهده سازمان منابع طبیعی کشور است، گفت: همه محتوای مدیریتی و علمی مربوط به ایجاد پارک‌های جنگلی مانند تنوع گونه‌ها، فاصله درختان، میزان آبیاری و. در طرح مدیریت پارک توسط سازمان منابع طبیعی بیان می‌شود و شهرداری مجری طرح محسوب می‌شود. طرح کمربندسبز نیز که به همت سازمان بوستان‌ها و درحال پیگیری است، بر همین قاعده است.

وی با اشاره به اینکه در گذشته بوستان‌هایی مانند بوستان جنگلی چیتگر و لویزان با هدف کاهش آلودگی هوا در نقاط مختلف شهر برپا شده است، یادآور شد: اگر ایده احداث این پارک‌ها امروز مجدد مورد بررسی قرار بگیرد نقص‌هایی دارد، اما این ایده در زمان خودش یعنی ۴۰ یا ۵۰ سال پیش ایده فوق‌العاده‌ای بوده است. بنا به علم امروز پارک‌های جنگلی نباید تک‌کشتی باشند، یعنی نباید تنها یک گونه از درختان را در خود جای دهند.

باغخانی‌پور در پاسخ به سوالی مبنی براینکه چرا نباید درختان در یک پارک تک گونه‌ای باشند، خاطرنشان کرد: اگر آفت یا بیماری به جان برخی از درختان بیافتد به سرعت بین بقیه درختان نیز فراگیر خواهد شد؛ بنابراین با وجود تک گونه‌ای بودن، کل آن کشت با مخاطره جدی مواجه می‌شود و اساساً پیامد‌های ناگوار محیط زیستی و حتی اجتماعی بسیاری در پی دارد.

به گفته این کارشناس محیط زیست در تهران درختان به صورت جدی در حال حاضر با آفت پوست خوار درگیر هستند.

این کارشناس محیط زیست با تاکید بر اینکه انتصاب مشکلاتی که در گذشته بوجود آمده است به مدیریت فعلی شهری عمل شایسته‌ای نیست، بیان کرد: بازخورد اقداماتی که امروزه در فضای سبز شهری انجام می‌شود به صورت بلند مدت بوده و اثرات پروژه‌های کاشت درختان، احداث پارک و... نیز در دراز مدت قابل مشاهده خواهد بود.

وی افزود: درحال حاضر اکثر درختان کاج تهران در پارک‌های جنگلی شهر به سن دیرزیستی رسیده‌اند، بدین معنا که درخت به سنی رسیده است که از درون پوسیده می‌شود. البته ممکن است درختی ۱۰۰ سال بعد از دیرزیستی عمر کند، اما با رسیدن به این سن آسیب‌پذیر می‌شود.

باغخانی‌پور با بیان اینکه درختان کاج تهران در پارک‌های جنگلی با توجه به شرایطی که در تهران وجود دارد از جمله آلودگی‌های مختلف و ... زودتر به سن دیرزیستی رسیده‌اند، اظهار داشت: ابتدا دیرزیستی رخ داده است، بنابراین شرایط برای وجود و رشد آفات فراهم شده است و این عامل اصلی خشکی بسیاری از درختان پارک‌های جنگلی تهران است.

سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با تاکید بر اینکه نباید موضوعات و مسائل سیاسی را وارد بحث‌های علمی کرد گفت: مدیریت شهری موظف است تا به آنچه در طرح مدیریت پارک آمده است عمل کند. یکی از وظایفی که در طرح مدیریت پارک‌های جنگلی آمده، نشانه‌گذاری و قطع درختان آفت‌زده‌ای است که بیماری را بین بقیه درختان نیز گسترش می‌دهند. البته این فرآیند در یک بازه زمانی طولانی انجام می‌شود و حتما باید جایگزین برای آنها در نظر گرفته شود که این چنین هم هست.

وی در ادامه اذعان کرد: از کسانی که درباره برچیده شدن درختان نشانه‌گذاری شده اظهار نظر خلاف واقع می‌کنند تعجب می‌کنم اولاً که این خود یک روش علمی آزموده شده در محیط‌زیست است و دوماً به جای هر درختی که قطع می‌شود چندین درخت جایگزین خواهد شد و آنها هیچ حرفی از کاشت درختان جدید و میزانش نمی‌زنند.

باغخانی‌پور در همین راستا بیان کرد: مدیریت شهری به پروژه افزایش سرانه فضای سبز شهری وارد شده و اقداماتی خوبی را انجام داده است. می‌توانند هر دو آمار نشانه‌گذاری و قطع و کاشت درختان را با یکدیگر مقایسه و بیان کنند.

این کارشناس محیط زیست در پایان تصریح کرد: نقد منصفانه سازنده است. از سیاسی کردن محیط زیست بپرهیزیم و از ناآگاهی مردم سوءاستفاده نکنیم. از اقدامات مفید صورت گرفته مانند ایجاد بزرگترین مزرعه پنل خورشیدی شهرداری‌های کشور غافل نشویم. این موضوع مهم محیط زیستی به حاشیه رفته و یک موضوع کم اهمیت سیاست زده جای آن را گرفته است.

منبع: تسنیم