منابع آگاه اعلام کردند خواستههای رژیم صهیونیستی در مورد آینده وضعیت گذرگاه رفح و محورهای «فیلادلفیا» و «نتزاریم» در نوار غزه دستیابی به توافق واقعی در زمانی نزدیک را دشوار میکند.
طبق گزارش الاخبار، منابع شرکت کننده در نشستهایی که در چند روز گذشته در قاهره برگزار شد، گفتند که «هیئت اسرائیلی به میانجیگران پاسخ داد که مجاز به اعلام موافقت نهایی با هیچ یک از بندهای ارائهشده نیست» و «بازگشت آن به تلآویو الزامی است و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، کسی است که تصمیم نهایی را میگیرد.»
میانجیها شکافهایی را درباره پروندههای مطرح شده بین اعضای هیئت اسرائیلی که قرار است امروز به دوحه برود و اظهاراتی که در تلآویو منتشر میشود احساس کردند. این منابع اخبار مثبت در رسانهها درباره آتش بس را «تلاش آمریکا برای جلوگیری از تشدید تنشهای منطقهای» دانستند. با این حال، در حال حاضر مذاکرات روی اختلافات درباره چند موضوع اصلی متمرکز شده است، از جمله:
محور فیلادلفیا
رژیم صهیونیستی میگوید که برای تخلیه همه جانبه و کامل این منطقه آماده نیست و تنها با دور شدن از گذرگاه رفح موافقت میکند و «استقرار مجدد نیروهایش» به دور از مناطق شلوغ و تردد مردم را به شرط توافق قبلی با مکانیزم کار و تردد در این محور و گذرگاه میپذیرد.
این منابع گفتند: اسرائیلیها بر جنبه امنیتی تونلهای قاچاق تمرکز کردهاند و خواستار پذیرش پیشنهادات خود و مشارکت در اجرای آنها با هدف ایجاد دیوار آهنی هستند که تا عمق زمین امتداد دارد. این اقدام همچنین همراه با استقرار تجهیزات فنی ویژهای برای اطمینان از حفر نشدن تونلهای جدید و عدم انجام عملیات قاچاق اسلحه یا نیروها از طریق سینای مصر به رفح است. اسرائیل در تاکید بر لزوم مشارکت خود در تمامی تدابیر امنیتی در امتداد مرزهای غزه و مصر این بهانه را میآورد که عملیات قاچاق در نقاطی صورت میگیرد که شاهد اقدامات سخت گیرانه تری هستند.
گذرگاه رفح
در مورد گذرگاه رفح، منابع میگویند طرف اسرائیلی آن را راه نجات حماس و گردانهای مسلح و نه فقط منبع ورود کمکها یا کالاها به نوار غزه میداند. اسرائیل در دفاع از این خواستههای خود میگوید قبلا اجازه ورود تجهیزات و کمکهای غزه را از طریق گذرگاههای تحت مدیریت خود از سمت شرق و شمال داده بود.
این منابع ادامه میدهند: «اسرائیل به صراحت به آمریکا و میانجیها گفته است که حتی اگر گذرگاه در زمان آتشبس باز شود، اسرائیل نمیپذیرد که این گذرگاه مثل قبل در دسترس همگان باشد.» رژیم صهیونیستی در این مرحله اصرار خواهد داشت که این گذرگاه فقط «برای موارد خاص» اختصاص داده شود و از آن برای انتقال بیمارانی استفاده شود که برای درمان آنها در خارج موافقت شده است. همچنین اجازه ورود تعداد محدودی از کامیونهای حامل کمک را پس از بررسی محتوای آنها میدهد. دشمن صهیونیستی خواستار دور جدید «مذاکرات فنی» درباره این گذرگاه شد و این وظیفه را به غسان علیان، هماهنگکننده فعالیتهای اشغالگران در این مناطق و معاونش که بین قاهره، دوحه و ابوظبی در رفت و آمد هستند، محول کرد.
محور نتزاریم
نیروهای رژیم صهیونیستی میگویند که حضور آنها در محور نتزاریم از بعد امنیتی ضروری است. روسای هیئت امنیتی اسرائیل این مسئله را برای میانجیها در مذاکرات شرح داده است و توضیح دادهاند که این مسئله تنها درباره تردد بین جنوب و شمال غزه نیست بلکه درباره تضمین آزادی عمل نیروهای اسرائیلی در صورت نیاز به عملیات ناگهانی علیه یک تهدید قریب الوقوع است.
اسرائیل خواهان این است که مکانیزمی برای اداره این منطقه وجود داشته باشد که شامل نقاط کنترل و بازرسی در منطقه الرشید در غرب و صلاح الدین در شرق همراه با ایجاد برجهایی برای حضور نیروهای اسرائیلی در آن باشد و تردد در مرحله اول محدود به افراد خانواده (به استثنای مردان بین سنین ۱۷ تا ۵۵ سال) باشد. همچنین مکانیزم اداره منطقه اجازه تفتیش تمام عابران از جمله زنان را بدهد چرا که رژیم صهیونیستی نگران این است که نیروهای حماس با لباس زنان عبور کنند.
تشکیلات خودگردان فلسطین و سازمان ملل
رژیم صهیونیستی همچنان با هرگونه نقش کامل سازمان ملل در اداره امور انسانی در غزه مخالف است و همچنین میگوید که مشارکت تیمهای غیرنظامی یا نظامی وابسته به تشکیلات خودگردان فلسطین در گرو تعهداتی است که این تشکیلات بدهد و طرفهای عربی و بینالمللی آن را تضمین کنند.
منابع میگویند تلاشهای آمریکا و امارات در الحاق ۲ نماینده از سازمان ملل به مذاکرات موفق نبود. «مهند الهادی» هماهنگ کننده سازمان ملل در کرانه باختری تلاش کرد تا به دعوتنامهای برای مشارکت در مذاکرات آتش بس دست یابد. منابع میگویند «تور وینسلند» هماهنگ کننده ویژه روند صلح خاورمیانه و «سیگرید کاگ» هماهنگ کننده امور بشردوستانه در نوار غزه به فشار برای ایفای نقش سازمان ملل در نوار غزه ادامه میدهند. رژیم صهیونیستی همچنین با حضور آژانس امداد و کار آوارگان فلسطینی (آنروا) مخالف است و برای لغو نقش این آژانس تلاش میکند.
کمکهای بشردوستانه
در حالی که «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل میگوید که از نظر لجستیکی این سازمان قادر به اداره عملیات گسترده انتقال کمکها به نوار غزه نیست و به میانجیها نیز این مسئله را اعلام کرده است، پس اینکه میگویند اسرائیل با ورود ۷۰۰ کامیون در روز به نوار غزه موافقت کرده است تنها یک اقدام رسانهای است چرا که رژیم اشغالگر میداند که توزیع این کمکها نیاز به مکانیزمها و کارگروههایی دارد که در حال حاضر در غزه فراهم نیست. رژیم صهیونیستی میخواهد خود را به گونهای نشان دهد که مایل به ورود کمکها به غزه است، اما حقیقت این است که این رژیم به سازمان ملل و دیگر سازمانهای بینالمللی اجازه تشکیل تیمهای مطلوب برای اداره چنین عملیات بزرگی را نمیدهد.
از سوی دیگر با هماهنگی بین مقامات رژیم اشغالگر و مسؤولانی در رام الله و نظارت کاگ آموزش گروههای نظامی برای اداره امور نظارت و حمایت در این مناطق در حال انجام است. کاگ برای قانع کردن تمام طرفها به قبول ایده استقرار ناظران در غزه تلاش میکند. همچنین صحبت درباره پیشنهاداتی برای ایجاد طرحی جهت مقدمه چینی برای بازسازی نوار غزه، اما بعد از چراغ سبز رژیم صهیونیستی است. تشکیلات خودگردان فلسطین خواهان این است که نقشی فعالتر را در هماهنگی برنامههای کمکهای بشردوستانه در غزه داشته باشد و به میانجیها میگوید که این مسئله به این تشکیلات اجازه میدهد تا وضعیت خوبی را بین مردم ایجاد کند.
در این راستا دفتر «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی کنار گذاشتن مسؤولان ارشد از مذاکرات درباره معامله آتش بس و تبادل اسرا با حماس را تکذیب کرد.
رسانههای عبری پیشتر گزارش داده بودند که نتانیاهو، وزیر جنگ، رئیس ستاد ارتش و نیتسون آلون را از مذاکرات اخیر درباره معامله تبادل اسرا کنار گذاشته است تا بر وی برای کوتاه آمدن از موضوع محورهای نتزاریم و فیلادلفیا فشار نیاورند.
بر اساس گزارش این رسانهها این سه مسؤول قبل از رفتن تیم مذاکره کننده به قاهره کنار گذاشته شدند. برخی ادعا کردهاند مسؤولانی که در مذاکرات حضور داشتهاند اطلاعات حساسی را فاش کردند برای همین نتانیاهو تصمیم گرفت این سه مسؤول را از مذاکرات کنار بگذارد.
بدبینی زیادی در اراضی اشغالی نسبت به مذاکرات در قطر و حصول گشایشی در آن وجود دارد. همچنین برخی اسرائیلیها از روش مدیریت مذاکرات توسط آمریکا که مسائل اصلی را به تأخیر میاندازد انتقاد میکنند. صهیونیستها میگویند تا زمانی که نتانیاهو از موضوع محور فیلادلفیا کوتاه نیامده است فرصت رسیدن به توافق با حماس تقریبا صفر است.
در مذاکرات دوحه قرار است برت مکگورک، فرستاده بایدن نیز شرکت کند.
منبع: ایسنا