مسعود پزشکیان روز پنجشنبه در آیین تکریم و معارفه وزیران سابق و فعلی علوم، تحقیقات و فناوری که در این وزارتخانه برگزار شد، اظهار داشت: اقتصاد به چهار سوال اساسی پاسخ می‌دهد؛ چه تولید کنیم، با چه کیفیتی؟ به چه مقدار؟ و کجا پخش کنیم؟ که ما جواب این ۴ سوال را به درستی در نظام آموزشی نداده‌ایم.

این همه دانشگاه برای حل چه مشکلی می‌خواهیم؟

رئیس جمهور با انتقاد از تعدد دانشگاه‌ها در کشور افزود: این همه دانشگاه را برای چه می‌خواهیم؟ با چه کیفیتی؟ برای حل چه مشکلی؟

پزشکیان با بیان اینکه در این نظام آموزشی جوانان کشور را چهار تا ۱۰ سال وادار می‌کنند که درسی بخوانند که به در بازار کار به آن نیازی نداریم، آن را مشکل اصلی کشور برشمرد و از مجلس و وزارتخانه‌های علوم و بهداشت در این زمینه کمک کنند تا افرادی تربیت کنیم که به درد جامعه بخورند.

وی با بیان اینکه علمی که عمل نداشته باشد و باور این جامعه در آن نهفته نباشد به کار نمی‌آید، افزود: علم با عمل معنا دارد؛ حیات علم این است که خالص برای خدا یعنی برای مردم باشد. علمی که با عمل باشد، برای حل مشکل مردم است.

رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی با یادآوری این نکته که گفته شده جهان هستی برای انسان آفریده شده است، افزود: انسان نیز برای علم و علم نیز برای عمل و عمل نیز برای اخلاص و خلوص است و در چنین جامعه‌ای ظلم، فساد، رانت و تبعیض آیا می‌تواند شکل بگیرد؟

پزشکیان بخشی از مشکلات موجود در کشور را ناشی از نوع نگاه به موضوعات دانست و گفت: آموزش باید از کلاس درس به درون جامعه برود و مشکل مردم را حل کند.

چگونه تربیت کرده‌ایم که نخبه‌های ما می‌روند و می‌خواهند برای جای دیگری کار کنند

وی در ادامه اظهار داشت: در دانشگاه‌ها جوان تربیت می‌کنیم و افتخار می‌کنیم نخبه تربیت کرده‌ایم؛ اما چند درصد از نخبه‌های ما در این مملکت می‌مانند؟ چرا نمی‌مانند؟ چگونه تربیت کرده‌ایم که نخبه‌های ما می‌روند و می‌خواهند برای جای دیگری کار کنند؟

رئیس جمهور علت اصلی این مشکل را ناشی از مشکلات نظام آموزشی کشور دانست و گفت: در بحث‌های آموزشی بحثی به عنوان آموزش برای توانمندسازی وجود دارد که بر اساس آن باید آموزشی به افراد داده شود که شخص توانمند شود و این اصل برای همه رشته‌ها کاربرد دارد.

پزشکیان در ادامه با بیان اینکه باید برای بهبود سیستم آموزشی پنج مهارت را در دستور کار قرار داد، اظهار داشت: قدم اول این است که بتوانند با هم کار کنند، قدم دوم اینکه ارتباطات بدانند و دیگر اینکه حل مسئله را بدانند تا اگر مشکل پیش آمد، بتوانند حل کنند نه اینکه وقتی با مشکل مواجه شدند قهر کنند و بروند.

رئیس جمهور خواستار آن شد، عالمانی تربیت شوند که وجود و ذهن و دانایی و آگاهی آنان برای حل گرفتاری‌هایی که در جامعه داریم به کار گرفته شود و گره از کار مردم باز کنند نه اینکه بدون اینکه پشت سرشان را نگاه کنند، بروند.

هیچ مشکلی در دنیا نیست که راه‌حل علمی نداشته باشد

پزشکیان با تاکید بر اینکه هیچ مشکلی در دنیا وجود ندارد که راه حل علمی آن هم نه یک راه حل بلکه شاید چند ۱۰ راه حل نداشته باشد، اظهار داشت: مشکلی که ما داریم این است که یا راه حل علمی را نمی‌دانیم یا می‌دانیم و مهارتش را نداریم یا هم می‌دانیم و هم مهارت را داریم ولی دلمان نمی‌خواهد برایش کاری بکنیم و به آن بپردازیم.

رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه باید آموزش‌های دانشگاهی از کلاس درس به داخل جامعه برده شود و مشکل مردم را حل کند، افزود: دانشکده کشاورزی باید از زیر تابلو بیرون بیاید و به داخل مزرعه برود و با گیاه و درخت دربیفتد تا ببیند چگونه می‌شود کاری کرد.

رئیس جمهور در ادامه از استادان دانشگاه خواست برای وفاق ملی و به کارگیری نیروی انسانی و اینکه چگونه افراد نخبه و توانمند را احصا کنیم، به دولت کمک کنند.

پزشکیان توضیح داد: به دنبال این هستیم که چگونه گروهی از دانشمندان و اساتید ابزار و چارچوب مدیریتی ارایه کنند تا بر اساس آن افراد شایسته را انتخاب کنیم نه اینکه انتخاب یا کنار گذاشتن افراد بر اساس جناح و دسته و نگرش و یا مرد و زن بودن افراد باشد.

وی ادامه داد: زمانی که رئیس جمهور نبودم، همیشه در ذهنم می‌گفتم به دانشگاه‌ها می‌گویم شما اساتید اقتصادید، اقتصاد جامعه با شما؛ شما اساتید فنی و مکانیک، فنی و مکانیک و ریخته‌گری جامعه با شما، بروید حل کنید؛ اگر حل کردید پول می‌دهم اگر حل نکردید پول نمی‌دهم. مگر نمی‌گویید بلد هستید، می‌خواهید آدم تربیت کنید که برود این مشکل را حل کنید، بروید مشکل را حل کنید پول هم می‌دهم قرارداد هم می‌بندم.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه دانشگاه‌های مطرح جهان از جمله آمریکا برای حل مشکلات پروژه می‌گیرند و از دولت پول نمی‌گیرند به طوری که دانشگاه خودش درآمدزا است، به اعتراضات دانشجویان دانشگاه کلمبیا به همکاری این دانشگاه با رژیم صهیونیستی اشاره کرد و افزود: اعتراض آنها این بود که دانشگاهشان پروژه‌های آنها را کار نکند؛ یعنی دعوا بر سر این بود که می‌گفتند شما چرا برای آنها کار می‌کنید.

پزشکیان از دانشگاه به عنوان محل خلاقیت و نوآوری و حل مساله یاد کرد و افزود: این در حالیست که دانشگاه‌های ما همه پول می‌خواهند و چیزی از آن در نمی‌آید.

وی در ادامه با بیان اینکه ابتدا باید جهان بینی و شناخت ما از موضوعات مشخص شود، اظهار داشت: مشکلی که بوجود آمده ناشی از این است که کار را به کاردان نسپرده‌ایم، حق را به حق‌دار نداده‌ایم و علم را در استخدام جامعه قرار ندادیم در حالی که باید این کار‌ها را انجام دهیم تا مشکل را حل کنیم.

بازنگری برای بازگشت همه اساتید و دانشجویان اخراجی

رئیس جمهور گفت: به وزرای بهداشت و آموزش و پرورش هم گفته‌ام همه اساتیدی که به هر طریقی دانشگاه لغو قرارداد کرده یا اخراج کرده است را بازنگری کنند و دانشجویان را برگردانند.

پزشکیان اظهار داشت: دانشجو که اعتراض می‌کند، من هم باید جوابش را بدهم؛ یا حرفش حق است که باید اطاعت کنم یا اینکه اشتباه می‌کند که هدایتش می‌کنم. دانشجو نمی‌تواند آدم بدی باشد؛ دانشجو کسی است که فردای مملکت ما است و باید بتواند سؤال کند.

وی با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی برای ایجاد کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌ها افزود: این کرسی‌ها به این معنی است که من بتوانم آزادانه حرف بزنم و طرف مقابل اگر منطق دارد، جواب بدهد و اگر منطق ندارد، منطق من را بپذیرد.

رئیس جمهور با بیان اینکه اینها مسائل روشن علمی است که باید بر اساس شواهد نتیجه بگیریم، ادامه داد: می‌شود دانشجو را هدایت و توجیه کرد و اگر حق با اوست، این من هستم که باید خودم را اصلاح کنم نه اینکه او را بزنم.

پزشکیان در ادامه با قدردانی از اقدامات وزیر سابق علوم، تحقیقات و فناوری به برخی اختلاف نظر‌ها درباره ادغام رشته‌های پزشکی با وزارت علوم اشاره کرد و گفت: بحث علمی دعوا ندارد؛ هر کسی حرف حق را بیاورد ما قبول می‌کنیم و هیچ‌گونه عنادی با حرف درست نداریم و اینگونه نیست که حرف درست را نپذیریم.

وی با بیان اینکه نگاه‌های اجتماعی و مدیریتی و سیاست‌گذاری فرق می‌کند، افزود: یکی از مشکلات این است که تصور می‌کنیم مثلا، چون پزشک و در رشته خودم نخبه هستم، یعنی در همه چیز می‌توانم نظر بدهم، در حالی که باید این را بدانم که کجا می‌توانم نظر قاطع بدانم و کجا باید از کارشناسان استفاده کنم.

رئیس جمهور ابراز امیدواری کرد که وزیر جدید علوم، تحقیقات و فناوری بتواند در دوره مسئولیت این وزارتخامه با همین نگاه حق پذیری و تصمیم گیری بر اساس شواهد و مستندات علمی نیرو‌ها را به کار بگیرند و اقدامات را به پیش ببرند و اجرا کنند.

پزشکیان با بیان اینکه می‌گویند جامعه به من امید بسته و ما به دانشگاه و دانشگاهیان دل بسته ایم، اظهار داشت: اگر دانشگاه و دانشمندان و کسانی که می‌توانند برای ما کاری کنند.

وی خاطر نشان کرد: وحدت و انسجام در حرف حق دعوا ندارد من هر حرف حقی که بیاید و شواهد محکم داشته باشد، می‌پذیرم و به آن عمل خواهم کرد. مردم به شما و به ما نیاز دارند تا بتوانیم راه درست و عزت و سربلندی را در مقابلشان قرار دهیم. انشاءالله به دور از نفسانیت بتوانیم کنار هم قرار بگیریم.

 آیین تکریم و معارفه وزیران سابق و فعلی علوم، تحقیقات و فناوری با حضور مسعود پزشکیان رئیس جمهور، محمد زلفی گل وزیر سابق و حسین سیما صراف وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت چهاردهم و جمعی از نمایندگان مجلس و اساتید دانشگاه‌ها در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد.

در این آیین علی طیب نیا مشاور رئیس جمهور، حجت الاسلام رستمی رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها به همراه جمعی از روسای دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری کشور حضور دارند.