جهانگیر پرهمت، مشاور وزیر و عضو پژوهشگاه خاک و آبخیزداری گفت: سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب آب از دسترس خارج می‌شود که این میزان فقط بخشی از هدر رفت در کشور است.

وی افزود: بخشی قابل توجهی از رطوبت بارندگی که در سال گذشته و سال جاری داشته‌ایم، تبخیر شد؛ بنابراین اگر ۴۲ میلیمتر بارندگی ما نسبت به سال گذشته بیشتر شده، این بدین معنی نیست که این میزان بارندگی قابل دسترس است.

پرهمت تصریح کرد: با توجه به بارندگی‌های سیل آسای سال گذشته، مقداری از این بارندگی‌ها به صورت روان آب از دسترس خارج شد؛ برای مثال فقط در اسفند سال گذشته، در سیلاب بلوچستان جنوبی، حدود ۷ میلیارد متر مکعب آب از سرزمین ما خارج و وارد خلیج فارس شد.

این عضو پژوهشگاه خاک و آبخیزداری در پاسخ به سوالی مبنی بر راهکار‌های عملی برای جلوگیری از هدررفت آب گفت: با مدیریت صحیح آبخیزداری می‌توان این مقدار آب را به عنوان منابع آب قابل درسترس ذخیره و در بالادست استفاده و یا به آب سبز و یا به جریان‌های زیر سطحی تبدیل کرد.

پرهمت در ادامه تصریح کرد: به طور متوسط با دور برگشت ۵ ساله، سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب آب از دسترس خارج می‌شود که این میزان فقط بخشی از هدر رفت آب در کشور است.

وی اظهار داشت: بخش عمده هدر رفت آب به صورت تبخیر است که تقریبا ۷۵ درصد بارش ما تبخیر می‌شود که برای مثال اگر تقریبا سالانه حدود ۴۰۰ میلیارد متر مکعب به طور متوسط بارندگی داشته باشیم، حدود ۲۷۰ میلیارد متر مکعب از آن تبخیر می‌شود و مابقی نفوذ و یا روان‌آب است.

پرهمت گفت: تحقیقات نشان می‌دهد در مناطقی که پوشش گیاهی وجود دارد، نسبت به مناطقی که پوشش گیاهی فقیری دارد، می‌توان تا ۲۵ درصد از هدر رفت آب جلوگیری کرد‌ و این درحالی است که پهنه وسیعی از کشور ما پوشش گیاهی ندارد.

عضو پژوهشگاه خاک و آبخیزداری درباره روش‌های ذخیره آب در بالادست گفت: بخشی از بارش‌ها را می‌توان تبدیل به آب سبز کرد؛ یعنی صرف جذب رطوبت خاک شده و پوشش گیاهی را تقویت کرد. بخشی را می‌توان تبدیل به جریان‌های زیرسطحی و همچنین بخشی از بارش را می‌توان با اجرای عملیات آبخوان‌داری برای تبدیل به جریان‌های زیرقشری استفاده و بخشی از بارش‌ها را نیز در بند‌های آبخیزداری می‌توان ذخیره کرد.

این پژوهشگر حفاظت خاک و آبخیزداری می‌گوید: با روش‌های بیولوژیک، مکانیکی و بیومکانیک، می‌توان سیل و خسارت ناشی از آن را کنترل کرد.

کارشناسان معتقدند که هزینه اجرای طرح‌های آبخیزداری، نسبت به هزینه خسارات تحمیل شده پس از سیل، بسیار اندک بوده و این هزینه‌ها نوعی سرمایه‌گذاری است. براساس اعلام سازمان منابع طبیعی، اقدامات آبخیزداری، خسارت‌های سیل را بیش از ۷۰ درصد کاهش می‌دهد.

بررسی کارشناسان نیز نشان می‌دهد که در مناطقی که طرح‌های آبخیزداری اجرا شده، علاوه بر تامین سفره‌های زیر زمینی، خسارت ناشی از سیل به صورت چشمگیری کاهش یافته است.

منبع: صداوسیما