کشور‌های اروپایی طی سال‌های گذشته انواع سیاست‌های ضدمهاجرتی را برای جلوگیری از ورود مهاجران به کشورهایشان به‌کار گرفته‌اند؛ یکی از این اقدام‌ها، به عقب راندن مهاجران از مرز‌ها است.

درخواست پناهندگی در قبرس، لهستان و بلغارستان با توجه به تعداد عقب راندن اجباری مهاجران در مرز‌های خارجی اتحادیه اروپا به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. 

عقب راندن اجباری مهاجران در مرز‌های خارجی اتحادیه اروپا
جان، یک نیجریه‌ای ۳۴ ساله، جولای (تیر/مرداد) وارد اردوگاه آگلانتزیا واقع در منطقه حائل تحت کنترل سازمان ملل (سازمان ملل) در قبرس شد. ۳ ماه بعد، او هنوز در اردوگاه اقامت داشت. جان مانند ده‌ها مهاجر دیگر زمانی که به بخش جنوبی جزیره رسید، به‌دنبال ارائه درخواست پناهندگی بود. با این حال پلیس او را عقب راند و همراه با سایر مهاجرانی که با آنها سفر می‌کرد، به مرکز اردوگاهی سازمان ملل منتقل شد.  زمانی که کارشناسان در پایان ماه آگوست (مرداد/شهریور) از این اردوگاه بازدید کردند، مهاجران صحنه مشابهی را بازگو کردند. 

یک مهاجر اهل سودان گفت: زمانی که [افسران پلیس]ما را پیدا کردند، درحالی که سلاح‌های خود را به‌سمت ما نشانه رفته بودند، ما را مجبور کردند که روی زمین بنشینیم؛ سپس به ما دستور دادند که به‌سمت شمال بازگردیم. مهاجران پس از چند ساعت پیاده‌روی، سرانجام در منطقه حائل توقف کردند. مهاجران حاضر در این اردوگاه همگی قربانی عقب رانده شدن ازسوی مقام‌های قبرس شده بودند. 

به‌گفته گزارشگر ویژه حقوق بشر در دفتر حقوق بشر سازمان ملل OHCHR، به عقب راندن مهاجران شامل اقدام‌های مختلفی است که ازسوی دولت‌ها انجام می‌شود. زمانی که مهاجران به عقب رانده می‌شوند، درواقع از حق خود برای درخواست پناهندگی یا دریافت حمایت بین‌المللی محروم می‌شوند؛ بنابراین نیاز‌های حفاظتی آنها به‌درستی ارزیابی نمی‌شود.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل اعلام کرده که هیچ استثنایی از ماده ۳۳ کنوانسیون ۱۹۵۱ یا سایر مقررات عدم به عقب راندن مهاجران براساس قوانین بین‌المللی مجاز نیست. 

خشونت نیرو‌های مرزی اروپا علیه مهاجران
هزاران مهاجری که به‌دنبال حمایت هستند، برای چندین دهه با اجبار از مرز‌های زمینی خارجی اتحادیه اروپا اخراج شده‎اند. این شیوه‎ها تا سال‌ها پس از بحران مهاجران اروپا در سال ۲۰۱۵ ادامه یافته و اغلب با اشکال مختلف خشونت و تحقیر همراه بوده است. این خشونت‌ها اغلب در مسیر بالکان یا در منطقه اوروس در مرز یونان رخ داده‌اند. 

مخالفت‌ها با ورود مهاجران به‌تازگی در سایر نقاط ورود به اتحادیه اروپا، مانند قبرس و لهستان، افزایش یافته است. براساس آمار جمع‌آوری‌شده ازسوی یک سازمان حقوق بشری، حدود ۹ هزار مورد به عقب راندن اجباری مهاجران بین دسامبر ۲۰۲۳ (آذر/دی ۱۴۰۲) تا جولای ۲۰۲۴ (تیر/مرداد ۱۴۰۳) در مرز لهستان ثبت شده است.

سازمان‌های غیردولتی می‌گویند: افرادی که از این مسیر مهاجرتی استفاده کرده و به‌دنبال حمایت هستند، از آگوست ۲۰۲۱ (مرداد/شهریور ۱۴۰۰)، تقریبا روزانه از ارائه درخواست پناهندگی منع شده‌اند.

سیاست‌های مرزی خشونت‌آمیز اروپا؛ روایت پناهجویان از تجربه تحقیر یک مهاجر سودانی گفت که هر بار که می‌خواست از مرز عبور کند، ازسوی مرزبانان لهستانی متوقف می‌شد. 

او گفت: مرزبانان [مهاجران]را کتک می‌زنند، تلفن‌های همراه آنها را می‌شکنند و از گاز اشک‌آور استفاده می‌کنند. من تنها به‌دنبال پیدا کردن کشوری امن برای زندگی بودم. 

با وجود گزارش‌ها، اظهارات و تحقیقات فراوان در محکومیت عقب راندن‌ها و اشاره به غیرقانونی بودن آن، این اقدام‌های ضدمهاجرتی همچنان ادامه دارد.  به‌گفته کارشناسان، نبود واکنش نهاد‌های اروپایی به کشور‌های مورد نظر این آزادی را به آنها می‌دهد که هر طور که می‌خواهند عمل کنند.  آنها گفتند: کمیسیون اروپا، که پایبندی به معاهدات اتحادیه اروپا را درمورد پناهندگی تضمین می‌کند، چند سال پیش این اقدام‌ها را محکوم کرد.

منبع: میزان