سمنان/
تنوع صنایع دستی در استان سمنان
استان سمنان به واسطه برخورداری از تنوع اقلیمی و فرهنگی و وجود طبیعت کویری و کوهستانی در همه بخش‌ها و از جمله در زمینه هنر و صنایع دستی از تنوع خاصی برخوردار است و این تنوع به بروز خلاقیت‌های ویژه‌ای در آثار هنری هنرمندان این دیار انجامیده است.
به گزارش گروه استانهای باشگاه خبرنگاران، کیفیت و تنوع آثار صنایع دستی استان همواره در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی زبانزد بوده و حضور چشمگیر صنعتگران این استان در نمایشگاه‌ها و جشنوراه‌های مختلف هنری نشان از موفقیت در تولید آثار هنری و صنایع دستی بومی و اصیل ایرانی در این استان دارد، هنرمندان این خطه با بهره گیری از نقوش سنتی و اصیل ایرانی و ملهم از طبیعت این منطقه همواره تنوع فرهنگ‌ها و ارزش‌ها و اصالت‌های بومی را در دست ساخته های خود به منصه ظهور رسانده‌اند.
سفال
سفالگران استان سمنان با استفاده از خاکهای غنی منطقه و همچنین با الهام از آرایه‌های سنتی خاص خود همواره در ساخت آثار سفالی و سرامیکی با ارزش، موفق بوده‌اند.
حضور اساتید مطرح کشوری در زمینه سفال و سرامیک همچنین فعالیت بیش از 50 صنعتگر، سفالگر و سرامیست، این استان را به قطب سفالگری کشور تبدیل کرده است. سفالگران سنتی این استان بعد از پخت بدنه سفالی در دمای 900 درجه آنرا با لعاب‌های سربی یا قلیایی می‌پوشانند و در کوره‌های سنتی که با سوخت گاز یا نفت و یا نفت و گاز می‌سوزد در دمای حدود 1200 درجه سانتیگراد حرارت می‌دهند.
دست بافته‌های سنتی
دست بافته‌های سنتی مانند پارچه بافی، حوله بافی، دستمال بافی، چادر شب بافی و... از دیگر تولیدات مطرح استان سمنان است، این محصولات توسط زنان روستایی در منازل و با استفاده از دستگاه‌های ساده و دست ساز بافته می‌شود. این پارچه های رنگین که کاربرد فراوانی در زندگی امروزی دارد در روستاهای کلاته خیج، خیج، مجن و روستاهای شمال استان بافته و به دیگر استان‌ها و خارج از کشور صادر می‌شود.
سرامیک
هنر سرامیک تقریباً از 50 سال پیش در استان سمنان رایج شده است. هنرمندان سرامیست این استان با استفاده از خاکهای بدست آمده از معادن استان مانند کائولن، بنتونیت، فلدسپات و اکسیدهای مختلف فلزات به ترکیبات مختلفی در زمینه ساخت بدنه سرامیکی دست یافتند.
هر سرامیست روش و اسلوب خاصی را برای ساخت محصولاتش در نظر دارد که باعث ایجاد تنوع در محصولات سرامیکی شده است.
خاکهای معدنی با روش‌های دوغابی و ریخته‌گری به بدنه های سرامیکی تبدیل می‌شوند. تخلخل بدنه‌های سرامیکی به حدی است که باید بر روی آنها لعاب زده شود تا قابل استفاده شوند و همین موضوع هنرمندان را به ایجاد تزئینات لعابی متنوع با رنگها و نقش‌های مختلف وا می‌دارد (رنگهای آبی فیروزه‌ای، سیاه، لاجوردی، سبز، قرمز و... ) که از ترکیب مواد معدنی مختلف مانند اکسیدهای آهن، آلومینیوم، منگنز، کبالت، مس، طلا و... با سیلیس (ماده اولیه لعاب)بدست می‌آیند.
نمد
از دیگر صنایع دستی استان سمنان نمد مالی است که در شهر سمنان و در روستای ابرسیج شاهرود در حال تولید است که به دلیل نبود کاربرد در زندگی امروزی رونق خود را از دست داده است.
نمد از در هم پیچیدگی پشم‌های حلاجی شده با استفاده از رطوبت بدست می‌آید. نمد در گذشته کاربردهای مختلفی مانند کلاه نمدی، چوغا، جل اسب و... داشته است امروزه از نمد به صورت زیر انداز و پادری استفاده می‌شود. در سمنان مجتمعی تحت عنوان مجتمع نمد مالی در خیابان حکیم الهی واقع است.
گلیم
در گذشته گلیم فقط توسط زنان در روستاها و عشایر برای کاربرد زندگی روزمره بافته می‌شد، هم اکنون این هنر- صنعت اغلب توسط زنان و دختران شهرنشین بافته می‌شود، بیش از 150 کارگاه در استان سمنان به کار تولید گلیم مشغول می‌باشند.
گلیم با اندازه‌های مختلف در زندگی امروزی کاربرد فراوانی دارد. در طراحی نقوش بکار رفته در گلیم از طبیعت الهام گرفته شده است.
قلمکار
چاپ نقوش مختلف ملهم از طبیعت به وسیله قالبهای چوبی کنده کاری شده و با استفاده از رنگهای مخصوص پارچه (رنگهای گیاهی و صمغهای گیاهی) بر روی پارچه‌های کرباس و کتان و... را چاپ قلمکار می‌گویند که از رشته‌های مهم صنایع دستی در استان سمنان است، چاپ قلمکار از دوره تیموریان در استان سمنان رایج بود، در گذشته در شهر دامغان و سمنان قلمکار تولید می‌شد. امروزه این هنر فقط در شهر دامغان تولید می‌شود.
منبت
یکی از رشته‌های رایج در استان سمنان منبت است ایجاد نقش‌های برجسته و فرو رفته با استفاده از مغارهای آهنی با اشکال مختلف بر روی چوبهای گوناگون را منبت می‌گویند.
منبت استان سمنان به منظور استفاده در مبلمان و تابلوهای تزئینی و ساخت احجام چوبی ساخته می‌شود. این رشته در شهرهای آرادان، سمنان، شاهرود و روستای ده ملای شاهرود در حال تولید است، منبت این استان به شهرهای مختلف ایران وکشورهای مختلف صادر می‌شود.
معرق
یکی دیگر از رشته‌های مورد علاقه جوانان استان معرق است. چیدن و نصب چوبهای رنگی کنار یکدیگر به منظور رسیدن به یک نقش در زیر بستری از رنگ شفاف (پلی استر – سیلر و کیلر )را معرق می‌گویند.
معرق در شهرهای گرمسار، سمنان، دامغان و شاهرود در حال تولید است، معرق از جمله رشته‌هایی است که تقریباً در تمامی مراکز آموزش صنایع دستی استان آموزش داده می‌شود.
منبع:خبرگزاری ایسنا
سفال
سفالگران استان سمنان با استفاده از خاکهای غنی منطقه و همچنین با الهام از آرایه‌های سنتی خاص خود همواره در ساخت آثار سفالی و سرامیکی با ارزش، موفق بوده‌اند.
حضور اساتید مطرح کشوری در زمینه سفال و سرامیک همچنین فعالیت بیش از 50 صنعتگر، سفالگر و سرامیست، این استان را به قطب سفالگری کشور تبدیل کرده است. سفالگران سنتی این استان بعد از پخت بدنه سفالی در دمای 900 درجه آنرا با لعاب‌های سربی یا قلیایی می‌پوشانند و در کوره‌های سنتی که با سوخت گاز یا نفت و یا نفت و گاز می‌سوزد در دمای حدود 1200 درجه سانتیگراد حرارت می‌دهند.
دست بافته‌های سنتی
دست بافته‌های سنتی مانند پارچه بافی، حوله بافی، دستمال بافی، چادر شب بافی و... از دیگر تولیدات مطرح استان سمنان است، این محصولات توسط زنان روستایی در منازل و با استفاده از دستگاه‌های ساده و دست ساز بافته می‌شود. این پارچه های رنگین که کاربرد فراوانی در زندگی امروزی دارد در روستاهای کلاته خیج، خیج، مجن و روستاهای شمال استان بافته و به دیگر استان‌ها و خارج از کشور صادر می‌شود.
سرامیک
هنر سرامیک تقریباً از 50 سال پیش در استان سمنان رایج شده است. هنرمندان سرامیست این استان با استفاده از خاکهای بدست آمده از معادن استان مانند کائولن، بنتونیت، فلدسپات و اکسیدهای مختلف فلزات به ترکیبات مختلفی در زمینه ساخت بدنه سرامیکی دست یافتند.
هر سرامیست روش و اسلوب خاصی را برای ساخت محصولاتش در نظر دارد که باعث ایجاد تنوع در محصولات سرامیکی شده است.
خاکهای معدنی با روش‌های دوغابی و ریخته‌گری به بدنه های سرامیکی تبدیل می‌شوند. تخلخل بدنه‌های سرامیکی به حدی است که باید بر روی آنها لعاب زده شود تا قابل استفاده شوند و همین موضوع هنرمندان را به ایجاد تزئینات لعابی متنوع با رنگها و نقش‌های مختلف وا می‌دارد (رنگهای آبی فیروزه‌ای، سیاه، لاجوردی، سبز، قرمز و... ) که از ترکیب مواد معدنی مختلف مانند اکسیدهای آهن، آلومینیوم، منگنز، کبالت، مس، طلا و... با سیلیس (ماده اولیه لعاب)بدست می‌آیند.
نمد
از دیگر صنایع دستی استان سمنان نمد مالی است که در شهر سمنان و در روستای ابرسیج شاهرود در حال تولید است که به دلیل نبود کاربرد در زندگی امروزی رونق خود را از دست داده است.
نمد از در هم پیچیدگی پشم‌های حلاجی شده با استفاده از رطوبت بدست می‌آید. نمد در گذشته کاربردهای مختلفی مانند کلاه نمدی، چوغا، جل اسب و... داشته است امروزه از نمد به صورت زیر انداز و پادری استفاده می‌شود. در سمنان مجتمعی تحت عنوان مجتمع نمد مالی در خیابان حکیم الهی واقع است.
گلیم
در گذشته گلیم فقط توسط زنان در روستاها و عشایر برای کاربرد زندگی روزمره بافته می‌شد، هم اکنون این هنر- صنعت اغلب توسط زنان و دختران شهرنشین بافته می‌شود، بیش از 150 کارگاه در استان سمنان به کار تولید گلیم مشغول می‌باشند.
گلیم با اندازه‌های مختلف در زندگی امروزی کاربرد فراوانی دارد. در طراحی نقوش بکار رفته در گلیم از طبیعت الهام گرفته شده است.
قلمکار
چاپ نقوش مختلف ملهم از طبیعت به وسیله قالبهای چوبی کنده کاری شده و با استفاده از رنگهای مخصوص پارچه (رنگهای گیاهی و صمغهای گیاهی) بر روی پارچه‌های کرباس و کتان و... را چاپ قلمکار می‌گویند که از رشته‌های مهم صنایع دستی در استان سمنان است، چاپ قلمکار از دوره تیموریان در استان سمنان رایج بود، در گذشته در شهر دامغان و سمنان قلمکار تولید می‌شد. امروزه این هنر فقط در شهر دامغان تولید می‌شود.
منبت
یکی از رشته‌های رایج در استان سمنان منبت است ایجاد نقش‌های برجسته و فرو رفته با استفاده از مغارهای آهنی با اشکال مختلف بر روی چوبهای گوناگون را منبت می‌گویند.
منبت استان سمنان به منظور استفاده در مبلمان و تابلوهای تزئینی و ساخت احجام چوبی ساخته می‌شود. این رشته در شهرهای آرادان، سمنان، شاهرود و روستای ده ملای شاهرود در حال تولید است، منبت این استان به شهرهای مختلف ایران وکشورهای مختلف صادر می‌شود.
معرق
یکی دیگر از رشته‌های مورد علاقه جوانان استان معرق است. چیدن و نصب چوبهای رنگی کنار یکدیگر به منظور رسیدن به یک نقش در زیر بستری از رنگ شفاف (پلی استر – سیلر و کیلر )را معرق می‌گویند.
معرق در شهرهای گرمسار، سمنان، دامغان و شاهرود در حال تولید است، معرق از جمله رشته‌هایی است که تقریباً در تمامی مراکز آموزش صنایع دستی استان آموزش داده می‌شود.
منبع:خبرگزاری ایسنا
