راه‌اندازی بزرگترین طرح ذخیره‌سازی گاز خاورمیانه به دلیل تاخیر در بهره‌برداری چاه‌ها، خطوط لوله و تاسیسات تفکیک در سالجاری منتفی شده است که عدم راه‌اندازی فازهای جدید پارس جنوبی و کاهش تولید گاز در مناطق مرکزی، زنگ خطر قطعی‌های گسترده گاز در اولین زمستان دولت جدید را به صدا درآورده است.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران یکی از مهمترین سناریوهای صنعت گاز به منظور افزایش پایداری شبکه تولید و انتقال گاز طبیعی به ویژه در فصول سرد سال راه‌اندازی مخازن ذخیره‌سازی گاز به‌ویژه در مناطق نزدیکی به مبادی بزرگ مصرف این حامل انرژی است.

بر این اساس سال گذشته فاز اول طرح ذخیره‌سازی گاز در مخزن زیر زمینی سراجه قم با ظرفیت میلیون برداشت 7 تا 10 مترمکعب در مدار بهره‌برداری قرار گرفت و مطابق با برنامه زمان‌بندی قرار بود دومین مخزن ذخیره‌سازی که از آن به عنوان بزرگترین طرح گاز خاورمیانه یاد می‌شود، در منطقه شوریجه خراسان راه‌اندازی شود.

از سال‌های گذشته تاکنون به‌منظور تسریع و تسهیل در روند اجرای طرح‌های ذخیره‌سازی گاز توافقی بین شرکت نفت و شرکت گاز انجام گرفت به طوری‌که بخش پائین دستی این پروژه‌ها شامل تاسیسات تزریق، واحدهای فرآیندی پالایش گاز توسط شرکت گاز، حفاری چاه‌ها، ایجاد خطوط لوله، تاسیسات سرچاهی و واحدهای تفکیک توسط شرکت نفت انجام شود.

در شرایط فعلی در بخش ساخت و راه‌اندازی تاسیسات پائین دستی طرح ذخیره‌سازی گاز در مخزن شوریجه پیشرفتی حدود 90 درصدی حاصل شده است به طوری‌که در حال حاضر اولین مشعل طرح ذخیره‌سازی گاز شوریجه روشن شده که هدف از روشن شدن مشعل گازی تامین برق توربین و کمپرسورهای تزریق گاز است.

علاوه بر این مراحل ساخت و نصب واحدهای فرآیندی پالایشگاه گاز شوریجه هم به پایان رسیده است و هم اکنون اخرین مراحل راه‌اندازی و پیش راه‌اندازی این پالایشگاه حدود 20 میلیون مترمکعبی گاز در حال انجام است.

اما با گذشت حدود سه سال از آغاز عملیات اجرایی در طرح ذخیره‌سازی گاز شوریجه متناسب با بخش پائین دستی، در بخش بالادستی این پروژه استراتژیک صنعت گاز که منجر به خودکفایی و کاهش وابستگی به گاز واردات ترکمنستان می‌شود، به هیچ وجه پیشرفت قابل توجه‌ای حاصل نشده است.

راه‌اندازی بزرگترین طرح ذخیره‌سازی گاز منتفی شد

به گزارش مهر، شرکت نفت مناطق مرکزی متناسب با شرح وظایف تعریف شده مسئولیت طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی 14 حلقه چاه تزریق و توسعه‌ای، نصب تجهیزات سرچاهی در این چاه‌ها، خطوط لوله جریانی و واحدهای تفکیک گاز را بر عهده دارد.

بر اساس گزارش‌های پیشرفت ماهانه این پروژه، تاکنون حفاری تمام چاه‌ها به پایان رسیده است اما از مجموع 14 حلقه چاه تنها در یک حلقه چاه تاسیسات سرچاهی به صورت ناقص نصب شده و عملا در 13 حلقه چاه دیگر امکان تزریق و برداشت گاز وجود ندارد.

از سوی دیگر اخیرا شرکت نفت مناطق مرکزی با ادعای مطالعات جدید از نصب تاسیسات سرچاهی در سایر چاه‌ها متوقف کرده و این در حالی است که مطالعات جدید مخزنی با توافق در وزارت نفت مقرر شده بود پس از آغاز تزریق و برداشت گاز طبیعی انجام شود.

از این رو در شرایط فعلی با توجه به ظرفیت توربوکمپرسورهای عظیم این طرح با یک حلقه چاه امکان برداشت و تزریق گاز به هیچ وجه از نظر فنی وجود ندارد و راه‌اندازی اولین طرح ذخیره‌سازی گاز خاورمیانه تا شهریور ماه سالجاری به طور کامل منتفی شده است.

در بخش ساخت خطوط لوله جریانی هم اجرای 2 خط لوله 16 اینچی به طول هر یک 5 کیلومتر، یک خط لوله 24 اینچی، یک خط  لوله 6 اینچی و یک رشته خط لوله 12 اینچی تزریق در تعهدات شرکت نفت مناطق مرکزی بوده که تاکنون هیچکدام انجام نشده و تنها خط لوله 6 اینچی یکی از چاه‌ها تا محل تأسیسات ذخیره‌سازی ساخته شده است.

از سوی دیگر احداث منطقه تفکیک به منظور تفکیک فازهای مختلف سیال در برنامه شرکت نفت مناطق مرکزی قرار دارد که با گذشت سه سال هیچ گونه اقدامی برای ساخت این تاسیسات هم انجام نشده است.

بر این اساس بدون ساخت منطقه تفکیک توسط شرکت نقت مناطق مرکزی امکان برداشت گاز ذخیره شده از مخزن شوریجه وجود نخواهد داشت. 

شرکت نفت: گاز نداریم

با وجود تاخیرهای متعدد و عدم ساخت تاسیسات بالادستی مخزن ذخیره‌سازی گاز شوریجه، مهدی فکور مدیرعامل شرکت نفت مرکزی با بیان اینکه این طرح اماده تزریق است خواستار دریافت گاز طبیعی از مرکز دیسپچینگ شرکت ملی گاز شده است.

نکته قابل توجه آن است که شرکت نفت مرکزی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز کشور بوده و دیسپچینگ یک مرکز برای مدیریت شبکه گاز بوده و هیچ گونه چاهی برای تولید و تزریق گاز در اختیار ندارد و حتی شرکت نفت مرکزی باید گاز را در اختیار دیسپچینگ گاز بگذارد.

از این رو با توجه به تاخیر و عدم نصب تاسیسات سرچاهی در مخزن شوریجه خراسان، شرکت نفت مرکزی با ارائه این ادعا سعی کرده تا حدودی تاخیرهای سه ساله این پروژه عظیم گازی را توجیه کند.

فکور همچین در اظهاراتی دیگر با بیان اینکه با یک حلقه چاه آماده شده در مخزن شوریجه برای تزریق می‌توان روزانه 5 تا 6 میلیون متر مکعب گاز به مخزن تزریق کرد، بیان کرده است: در صورت تزریق روزانه 10 میلیون مترمکعب گاز در روزهای گرم می‌توان روزانه 20 میلیون مترمکعب گاز در فصل سرد برداشت کرد.

بر اساس مطالعات مخزنی در شوریجه خراسان در طول سه دهه گذشته و در بهترین شرایط هر چاه تنها توان برداشت و یا تزریق روزانه یک تا 1.2 میلیون مترمکعب گاز را دارد که اعلام تزریق 5 تا 6 میلیون مترمکعب گاز توسط یک چاه از سوی مدیرعامل شرکت نفت مرکزی شگفتی کارشناسان صنعت نفت را به همراه داشته است.

زنگ خطر قطعی‌های گسترده گاز در زمستان

به گزارش مهر، در نهایت پس از سقوط آزاد تولید گاز در اکثر میادین گازی مناطق مرکزی ایران، عدم راه‌اندازی فازهای جدید و استاندارد پارس جنوبی، حالا منتفی شدن بهره‌برداری از بزرگترین مخزن ذخیره‌سازی گاز طبیعی در شوریجه خراسان، مشکلات متعددی را برای تامین گاز مشترکان به ویژه در پنج ماهه پایانی سال فراهم می‌کند.

از این رو هر چند هم اکنون تعمیرات اساسی و دوره‌ای پالایشگاه‌ها و تاسیسات تقویت فشار گاز مطابق با برنامه زمان بندی و بدون تاخیر در حال انجام است اما به دلیل کسری حدود 350 میلیون مترمکعبی گاز در فصل زمستان از هم اکنون زنگ خطر قطعی‌های گسترده گازی به صدا درآمده است.

پیش بینی‌ها حاکی از آن است که برای زمستان سالجاری مصرف مجموع مشترکان خانگی و تجاری، صنایع، نیروگاه‌ها، صادرات، جایگاه‌های سی.ان.جی و تزریق به مخازن نفتی به یک میلیارد مترمکعب افزایش یابد که تنها حدود 150 میلیون مترمکعب آن از طریق گازوئیل قابل تامین خواهد بود.