بطور کلی، مناطق نمونه گردشگری در چهار دسته به منطقه ویژه گردشگری محلی، منطقه‌ای، ملی و بین المللی تقسیم می‌شوند.

شهر نراق با وجود بناهای تاریخی نظیر مسجد جامع، بازار شمس السلطنه، کاروانسرای حاج‌مهدی، قنات حاج الله‌داد، موزه آب در محل آب‌انبار حاج عبدالباقی، بقعه امام‌زاده سلیمان(ع)، امام‌زاده یحیی(ع)، امام‌زاده زبیده خاتون(س) و امام‌زاده سلطان‌علی(ع) و جاذبه‌های طبیعی نظیر دره آبشتا و آبشار گیسو، از مناطق ویژه گردشگری استان با پتانسیل بالای جذب توریست در سطح بین‌المللی است.

به گزارش گروه استانها باشگاه خبرنگاران منطقه مرکزی، استان مرکزی با قدمت دست کم شش هزار سال از مناطق ناشناخته و مظلوم گردشگری کشور است که با وجود مناطق ویژه گردشگری ملی و بین‌المللی حتی برای مردم استان نیز ناشناخته باقی مانده است.

در سایت‌های متعدد مربوط به تورهای گردشگری ملی، اسم مناطق مختلف ویژه گردشگری کشور از جنگل‌های شمال کشور و تخت جمشید شیراز و سی‌وسه پل اصفهان گرفته تا جاذبه‌های طبیعی تبریز و رضائیه و اردبیل و تورهای کویرگردی و آثار باستانی یزد و ده‌ها منطقه دیگر را می‌بینیم اما...

جای مناطق ویژه گردشگری نظیر غار چال‌نخجیر، روستای وفس، منطقه باستانی خورهه، سنگ‌نگاره‌های تیمره، چشمه‌ آب‌گرم محلات، شهر تاریخی نراق، ارتفاعات هفتاد قله، تالاب میقان، جاذبه‌های طبیعی تفرش و بیش از دو هزار اثر تاریخی و باستانی استان مرکزی در فهرست تورهای گردشگری ملی خالی است.

در هفته ملی گردشگری، نراق سوت و کور است

محمود مرادی، شهردار نراق، در گفت‌وگو با خبرنگار ، در خصوص برنامه‌های این منطقه در هفته ملی گردشگری، با اشاره به مشکلاتی که با سازمان میراث فرهنگی به منظور برنامه‌ریزی در هفته گردشگری ملی داشته‌اند و بیان اینکه شهرداری نراق جور میراث فرهنگی را می‌کشد، اظهار کرد: سازمان میراث فرهنگی استان مرکزی، به جاذبه‌های منطقه توجه‌ای ندارد و گردشگران نراق در این منطقه با مشکل کمبود امکانات مواجه می‌شوند.

وی در ادامه به آمار بازدید بیش از 60 هزار گردشگر از شهر نراق در عید نوروز 92، اشاره کرد و افزود: تداوم و حفظ این آمار منوط به تامین امکانات برای گردشگران است.

مرادی از برگزاری پنجمین جشنواره سوغات محلی شهر نراق خبر داد و افزود: این جشنواره طی سه روز در موزه مردم‌شناسی نراق برگزار می‌شود.

وی، مهم‌ترین سوغات محلی این منطقه را جوز قند عنوان کرد و افزود: امید است برگزاری این جشنواره در روزهای هفدهم، هجدهم و نوزدهم مهرماه رونق‌بخش منطقه نراق در هفته گردشگری استانی شود.

در سال 1387، نراق «منطقه نمونه گردشگری بین‌المللی» شد

شهردار نراق، در خصوص بین‌المللی شدن این منطقه ویژه گردشگری گفت: در مصوبات سفر دوم ریاست جمهوری به استان مرکزی، شهر نراق، منطقه رودشور، تالاب میقان، منطقه هفتاد قله، غار چال‌نخجیر و آبگرم محلات، به‌عنوان «مناطق نمونه گردشگری بین‌المللی» در سطح استان تعیین شدند.

مرادی با بیان این که نراق یکی از 20 شهر تاریخی ایران است، خاطرنشان کرد: بافت تاریخی نراق این شهر را از سایر شهرهای تاریخی متمایز می‌کند.

وی در ادامه با اشاره به بافت تاریخی این شهر، گفت: سایر شهرها دارای اثر تاریخی هستند، اما دارای بافت تاریخی نیستند، بافت تاریخی و یکدست بودن جمعیت نراق از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری نراق است.

معماری نراق درونگراست

شهردار نراق، این منطقه را شامل 20 هکتار بافت تاریخی با معماری دوره قاجار توصیف کرد و افزود: از ویژگی‌های این معماری پرداختن زیاد به درون بناها و سادگی نمای بناهاست که اصطلاحا «درونگرایی معماری» خوانده می‌شود.

وی، عدم جلوه خاص در نما و توجه زیاد به داخل نماها در معماری نراق را برای دانشجوها، محققان و پژوهشگران رشته برنامه‌ریزی‌شهری بسیار جذاب عنوان کرد و افزود: یکی از علل جذابیت‌های این سبک از معماری در تقابل بودن با شهرسازی مدرن است.

وی استفاده از تزئینات کاهگلی، بادگیرها و یخچال‌های طبیعی در داخل بنا را از ویژگی‌های متمایز بافت تاریخی نراق عنوان کرد و گفت: بادگیرهای مورد استفاده در نراق عموما چهارضلعی هستند.

وی با اشاره به کاربرد یخچال‌های طبیعی در بناها نیز گفت: در بناهایی که از نعمت عبور آب از داخل منزل برخوردار بوده‌اند، مکانی برای ساخت یخچال تعبیه می‌شده است. در این سیستم حوضی در مسیر ورود و خروج جریان آب به منزل تعبیه می‌شده و سقف کوتاهی بر روی آن ایجاد می‌شده است تا برودت ناشی از عبور آب در محیط حفظ شود و در نهایت از این فضای خنک برای نگهداری مواد غذایی استفاده می شده است.

مرادی با بیان اینکه اصالت فرهنگ و زبان ساکنان نراق با جمعیت بومی در حد بالای 90 درصد حفظ شده است، تاکید کرد: سرمایه‌گذاری در معرفی جاذبه‌های فرهنگی و اصالت فرهنگ و معماری این منطقه بسیار سودآور است.

قدمت خانه‌های این منطقه که همچنان قابلیت سکونت دارند گاه به بیش از 200 سال می‌رسد که شهردار نراق در این زمینه به سکونتگاه پدری خود با 200 سال قدمت اشاره کرد.

مرادی در خصوص وجه تسمیه نراق، گفت: این نام در اواخر قرن دوم هجری قمری بر این منطقه نهاده شد که از حروف درهم ریخته قرآن است و تمامی حروفی که در قرآن وجود دارد در کلمه نراق نیز موجود است.

وی، خاطرنشان کرد: پیش از آن شهر نراق، شامل هفت سکونتگاه بوده است که اسامی این سکونتگاه‌ها از ریشه زبان عبری به نام‌های گلیجه، کدورا، درزو، ویلیجیا، گرینان، بیدشک و مرغزار بوده است.

به گزارش ایسنا، در روایتی دیگر‌ گفته می‌شود: نام نراق از ستاره‌ای گرفته شده ‌است و گروهی دیگر نیز بر این باورند که نراق به معنای «نر» یا «نره» به معنای برآمدگی و بلندی زمین است و به این دلیل که اراک را به نام عراق می‌شناختند و شهر نراق در بلندترین نقطه عراق قرار داشته است آن را «نر عراق» یا نره عراق» نام نهادند و به مرور زمان، «نر عراق» به «نراق» تغییر یافت.

قدمت 700 ساله پدافند غیر عامل در نراق

مرادی، به شکل‌گیری شبکه امنیتی دو منظوره، طی 700سال پیش در نراق اشاره کرد و افزود: این شبکه امنیتی که در زیر شهر به منظور دفع آب‌های سطح شهر ساخته شده‌ است، پناهگاه خوبی برای مردمان شهر به هنگام ناامنی بوده است و این همان طرحی است که امروزه در پدافند غیر عامل برای شهرها مطرح است.

وی، این شبکه امنیتی نراق را با مترو قیاس کرد و یادآور شد: همان‌گونه که مترو به منظور تسریع سفرهای درون‌شهری و کاهش آلودگی ایجاد شده است، می‌تواند پناهگاه امنی برای شهروندان باشد و این کارکرد با دومنظوره بودن شبکه امنیتی نراق قابل قیاس است.

معرفی نراق به سازمان یونسکو در سال 87

مرادی با تاکید بر اینکه بیشتر به دنبال جذب گردشگر تخصصی در حوزه‌های دانشگاهی، مراکز پژوهشی و حتی گردشگران خارجی برای جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی این منطقه هستیم، افزود: تمرکز ما بر روی گردشگر تخصصی است.

وی با بیان اینکه گردشگری که بدون هدف به شهر بیاید هزینه اش برای شهر و شهروند سنگین است، گفت: به منظور جذب گردشگر متخصص، به معرفی جاذبه‌های گردشگری نراق به مراکز پژوهشی و علمی از جمله سازمان یونسکو در سال 87 پرداختیم تا از طریق یونسکو این منطقه مورد توجه مخاطبان خاص این سازمان واقع شود.

توقف دو ساله بازسازی در نراق

شهردار نراق، ضمن ابراز گله‌مندی از سازمان میراث فرهنگی استان، اظهار کرد: پنج مورد از بناهای تاریخی نراق از جمله بازار شمس‌السلطنه، کاروانسرای حاج‌مهدی، حسینه حاج‌مهدی خانه فاضل نراقی و آب انبار، در معرض تخریب جدی است.

وی، عمده ترین بهانه میراث فرهنگی برای بازسازی این مناطق را کمبود بودجه و اعتبار این سازمان عنوان کرد.

بازسازی‌ها در نراق دو سال است که متوقف شده است، مرادی با بیان این موضوع و ضمن اشاره به تعامل خوب سازمان میراث فرهنگی در خصوص کف‌سازی و بدنه سازی بناها، مرمت خانه‌های تاریخی، مرمت اماکن تاریخی نظیر حسینیه‌ها، آب‌انبارها و کاروانسراها در گذشته، اظهار کرد: متاسفانه این روند ادامه نداشت و طی دو سال گذشته میراث فرهنگی اقدامی برای بازسازی بناها نداشته است.

وی در ادامه، آسیاب‌های تاریخی، آب‌انبارها، کاروانسراها، مسجدجامع و حسینه شهر نراق را نیازمند بازسازی خواند.

شهردار نراق در پاسخ به این سوال که آیا این تخریب‌ها را به ارگان دیگری غیر از میراث فرهنگی اطلاع داده‌اند، گفت: به استانداری نیز اطلاع دادیم که از آن سمت نیز اقدامی صورت نگرفته است.

وی نراق را یکی از مناطق استراحتگاهی در حد فاصل همدان و اصفهان در سال‌های دور عنوان کرد و با بیان اینکه چندین کاروانسرا در فاصله این دو استان برپا شده بوده است که اقامتگاهی برای کاروان‌ها محسوب می شدند افزود: کاروانسراهای میقان، هفتادقله، دو دهک، و نراق از جمله این مراکز بوده اند. /ش