روزگاری نه‌چندان دور ورود و خروج به کشور هیچ محدودیتی نداشت اما امروز ورود و خروج برای خود قوانینی دارد که در صورت رعایت نشدن، نام «غیرمجاز» به خود می‌گیرد و جرم به حساب می‌آید.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، قانون گذرنامه در سال 1351 به تصویب قانونگذار رسید و این قانون به طور عمده حاوی دو نوع رفتار مجرمانه است: یکی جرم خروج غیرمجاز از کشور توسط خاطی و دیگری عبور دادن افراد از کشور توسط دیگران.

مجازات‌های خروج غیرمجاز

به گفته مصطفی دشتی، وکیل دادگستری، از لحاظ قانونی اتباع ايران براي خروج از كشور يا اقامت در خارج و مسافرت از خارج به ايران بايد گذرنامه اخذ کنند.

وی در این باره می افزاید: گذرنامه یک سند رسمی است كه از طرف ماموران ذی‌صلاح دولت جمهوری اسلامی ایران براي مسافرت اتباع ايران به خارج يا اقامت در خارج يا مسافرت از خارج به ايران داده مي‌شود.

این کارشناس حقوق جزا و جرم‌شناسی ادامه می‌دهد: قانون مربوط به گذرنامه در فصل يازدهم، مجموعه‌ای از جرایم مرتبط را برشمرده است.

به‌طور کلی این جرایم به دو نوع «عبور شخص از کشور به طور غیرمجاز» و «عبور دادن اشخاص از کشور به طور غیرمجاز» تقسیم شده‌اند.

وی با بیان اینکه در واقع هیچ تبعه ايراني نمی‌تواند بدون اینكه گذرنامه دریافت کند، راساً از ایران خارج شود، ادامه می‌دهد: در صورت تخلف از این موضوع و خروج بدون اخذ گذرنامه یا اسناد در حكم گذرنامه، حبس از دو ماه تا شش ماه يا پرداخت جریمه نقدی يا هر دو مجازات در انتظار فرد خاطی خواهد بود.

دشتی تاکید می‌کند: ‌حتی اگر شخص گذرنامه اخذ کرد، باید از طریق مجاز و تعیینی توسط حکومت از کشور خارج شود؛ بنابراین خروج از کشور از طریق نقاط غيرمجاز جرمی قابل مجازات است.

این کارشناس حقوق جزا و جرم‌شناسی درباره مجازات کسی که از روش‌های غیرمجاز برای خروج استفاده کند نیز می‌گوید: مجازات این فرد نیز يك تا سه ماه حبس تعیین شده است. حال اگر شخصی مرتکب دو تخلف فوق با هم شود، یعنی هم گذرنامه دریافت نکرده باشد و هم از نقاط غيرمجاز از کشور خارج شده باشد، مجازات شدیدتر شش ماه حبس و بیشترین جزای نقدی مقرر در قانون را باید تحمل کند.

اعتبار یک سند رسمی

اصولاً سند رسمی گذرنامه براي مسافرت به همه كشورها اعتبار دارد، مگر به كشورهايي كه دولت در موارد خاصی مسافرت اتباع ايران را به آن كشورها ممنوع يا محدود کرده باشد.

به گفته دشتی نقض این موضوع، یعنی سفر به کشورهایی که سفر به آنها ممنوع است، عمل مجرمانه تلقی شده است. در این موارد مرتکب به مجازات حبس یا پرداخت غرامت يا به هر دو مجازات محكوم مي‌شود.

جریمه برای دریافت گذرنامه از راه غیرمجاز

این کارشناس حقوق جزا و جرم‌شناسی در این باره نیز می‌گوید: اگر كسی براي دريافت این سند مهم رسمی يا دیگر اسناد در حكم گذرنامه به نام خود يا به نام ديگري اسناد و مدارك خلاف واقع يا متعلق به غير را عمدا‌ به مراجع ذی‌صلاح در این خصوص تسليم کند، مرتکب تخلف شده است. در این حالت وی مجبور است زیر بار مجازات زندان برود.

البته در صورتي كه عمل او منجر به صدور گذرنامه هم شود، مجازات زندان افزایش می‌یابد و به دو ماه تا دو سال خواهد رسید. نهایتاً اگر شخص خاطی از سند گذرنامه يا دیگر اسناد در حكم گذرنامه متعلق به ديگري براي ورود به كشور يا خروج از آن استفاده کند، ملزم به تحمل کیفر حبس خواهد بود.

وقتی پای نفر سوم به میان می‌آید

امیر جوانبخت، وکیل دادگستری نیز خاطرنشان می‌کند: نه تنها عبور و خروج خود شخص تبعه ایران از کشور به نحو غیرقانونی جرم حساب می‌شود، عبور دادن آن فرد از ایران توسط شخص ثالث نیز برای شخص اخیر مجازات به همراه خواهد داشت.

وی با بیان اینکه برای افرادی که به این کار اقدام می‌کنند، مجازات‌های مختلفی تعیین شده است، ادامه می‌دهد: اگر هر یک از کارکنان یا مستخدمان دولتی بدون رعايت قوانين مربوط به این موضوع عمداً سند رسمی گذرنامه يا اسناد دیگر به منزله ‌گذرنامه را بدون رعایت قانون به تبعه ایرانی خاطی بدهد، مجازات زندان در انتظار آنهاست.

به گفته کارشناس حقوق جزا و جرم‌شناسی اگر در این رابطه رشوه‌ای هم توسط این افراد از متقاضی گذرنامه دریافت شده باشد رشوه‌دهنده و رشوه‌گیرنده به مجازات این جرم نیز محکوم خواهند شد.

پای همه مساعدت کنندگان گیر است

جوانبخت با بیان اینکه یکی دیگر از مصداق‌های مجرمانه این کار در قانون این است که اگر آن کارمند دولتی یا مستخدم براي عبور غيرمجاز اشخاص به خارج از كشور به نحوي مساعدت کند یا وسيله سفر غیرقانونی را برای خاطی فراهم کند، مجازات می‌شود.

وی درباره مجازات این فرد می‌گوید: مجازات این عمل حبس از 6 ماه تا دو سال است.

 به گفته این وکیل دادگستری یکی از اشکالات این قانون تعیین مجازات‌های حبس کوتاه‌مدت است.
وی معتقد است از یک طرف چنین مجازات‌هایی در خور اعمال قبیحانه افراد خاطی نیست و در عین حال امروزه تبعات و نقاط منفی مجازات حبس کوتاه‌مدت بر جرم‌شناسان و متخصصان جزایی مشخص شده است؛ زیرا نه تنها به اصلاح مجرم منجر نمی‌شود، بلکه آنها با معاشرت با زندانیان دیگر، راه‌های ارتکاب جرم را از نیز می‌آموزند.

سایر جرایم در حوزه گذرنامه

این وکیل دادگستری با بیان اینکه جرایم دیگری نیز در قانون گذرنامه پیش‌بینی شده است، توضیح می‌دهد: به‌عنوان مثال افراد باید تشریفاتی را برای دریافت سند رسمی گذرنامه طی کنند از جمله ارایه درخواست خود همراه با مدارک به مراجع ذی‌صلاح؛ اما ممکن است شخصی به طور خلاف واقع اطلاعات مربوط به زندگی شخصی خود را اشتباه بنویسد.

در این باره قانون گفته که اگر كسی براي اخذ سند رسمی گذرنامه يا اسناد در حكم گذرنامه عمداً هرگونه اطلاعات مربوط به خود و نیز همراهانش را كه در ‌صدور گذرنامه موثر است، بر خلاف واقع در پرسشنامه ذكر کند، به شرط استفاده از سند گذرنامه به حبس تاديبي از دو ماه تا شش ماه محكوم خواهد شد.

وی در پایان خاطر نشان می‌کند: یکی از مشکلات مربوط به این قانون مجازات‌های خفیف پیش‌بینی شده در آن است. به طوری که مجازات‌های 1 ماه تا 6 ماه در این قانون به وفور یافت می‌شود.

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۴۴
در انتظار بررسی: ۰
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
سهیل
۰۳:۳۵ ۱۲ بهمن ۱۳۹۹
سلام من یک افغان شهروند انگلستان هستم
۱۲ سال پیش قانونی وارد ایران شدم و از همسرم در ایران جدا شدم .
اما مطلع شدم که همسرم من را برای پرداخت مهریه ممنوع الخروج کرده بود .
به ناچار از مسیر زمینی به افغانستان بدون خروجی از ایران و غیر قانونی وارد افغانستان شدم‌ . الان می خوام برای گردش به ایران سفر کنم . آبا میتوانم بدون هیچ مشکلی وارد ایران و سپس خارج شوم . مرسی
Turkey
سارا
۲۰:۵۳ ۱۹ اسفند ۱۳۹۸
سلام. من. يكبار قانوني وارد تركيه شدم. و خواستم با پاس فيك از. استانبول برم المان كه توي فرودگاه گرفتنم و من. ديپورت شدم و بعد مجبور شدم قاچاق از مرز ايران وارد تركيه بشم كه اونجا هم. باز گرفتنم كه من پناهنده تركيه كردن. و من نرفتم. أمضاه كنم هر ماه. و باز ديپورت شدم الان مي خوام از شهر وان برگردم ايران بايد چكار كنم
Turkey
Erfanhatami
۱۶:۰۸ ۰۱ شهريور ۱۳۹۸
سلام من قاچاق به ترکیه آمدم میخوام برگردم برگردم چه اتفاقی برام میوفته هیچ مشکلی ام توایران نداشتم برای کار اومدم واینجا کار پیدا نکردم چون پاسپورت ندارم به من کارندادن لطفان راهنمایی میخوام
United States of America
پسمان
۲۲:۴۶ ۰۹ مرداد ۱۳۹۸
سلام من غير قانوني خارج شده وبرگشتم ايران با برگه عبور از سفارت ومن يك سال حبس دادان زنداني تبديل يه جريمه شد وپرونده من مختومه والان معاف شدم الان بخوام پاسپورت بگيرم تعلق ميگير بهمن بخشيده شدم در دادگاه
Turkey
ناشناس
۲۱:۰۹ ۰۱ مرداد ۱۳۹۸
سلام من غیر قانونی وارد ترکیه شدم اگر بخواهم برگردم ایران باید چکار کنم وجرمم در ایران چیست
Iran (Islamic Republic of)
عیسی
۲۱:۲۴ ۱۱ تير ۱۳۹۸
با سلام من سال 94 به المان رفتم ولی بعد از 1 سال برگشتم الان بخوام پاسپورت بگیرم بهم تعلق میگیره یا 5 سال باید بگذره
Sweden
Behi
۰۲:۱۸ ۳۱ ارديبهشت ۱۳۹۸
اگر کسی خروج غیرقانونی داشته باشه.و بخواد قانونی و بدون دردسر برگرده چه راه کارهایی سراغ دارید
Iran (Islamic Republic of)
مهدی
۲۱:۲۶ ۱۷ آذر ۱۳۹۷
سلام خسته نباشید من یکی از فامیلامون با خانوادش قاچاقی رفتن ترکیه الان اگه برگردن جریمه واسه خانوادش هم تعلق میگیرد یا نه
Iran (Islamic Republic of)
Doru
۰۲:۲۰ ۲۴ شهريور ۱۳۹۷
من دوست دارم برم
Iran (Islamic Republic of)
احمد رضایی
۲۲:۲۲ ۰۴ شهريور ۱۳۹۷
سلام من به طور قانونی از کشور خارج شدم و به خاطر یک مشکلی که برام پیش آمد مجبور شدم غیر قانونی وارد ایران بشم و گذر نامه من مهر ورود به ترکیه وخروج از ایران را داردومهر خروج از ترکیه و ورود به ایران را ندارد میخاستم بدونم مجازات من در ایران چیه
Greece
Mehran
۲۲:۴۹ ۲۸ خرداد ۱۳۹۷
سلام من قانونی از کشور خارج شدم بعداز اون کشور رفتم یه کشور دیگه و ایران برنگشتم الان برگردم ایران مشکلی برام پیش میاد یانه
Iran (Islamic Republic of)
ساناز
۱۸:۰۹ ۱۳ خرداد ۱۳۹۷
سلام من در تركيه ٣ماه پاسمو گذروندم بد راندو گرفتم ٣ماه هم زمان راندوم بود سر تايم رفتم اداره مهاجرت تمام مداركمو كه كاملم بود ارائه دادم ولي اداره مهاجرت منو ديپورت كردن به دليل اينكه بيشتر از تايم پاسپورتم اونجا موندم و چند روز دير راندو گرفتم و تا پارسال جريمه پرداخت ميكرديم اما الان برگشتم ٣ماه در ايرانم و هر كي يه چيزي ميگه يكي ميگه ٣ماه يكي ميگي ٦ماه يكي ميگه ٥سال سفارت ايرانم رفتم جوابي بهم ندادن الان بلا تكليفم اگه راه حلي يا شماره ي ركيلي كه من بدونم چند ماه ديپورتم بدونم و جريمه هم مهم نيست هر چقدر باشه پرداخت ميكنم لطفا كمكم كنيد
Iran (Islamic Republic of)
مصطفی خ
۲۲:۱۱ ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۷
من چندی پیش به صورت قاچاقی از کشور خارج شدم و بعد از چند ماه باز به صورت قاچاقی به ایران امدم و مرا گرفتند و به زندان انداختند الان با وثیغه ازادم میخواستم بدونم رای دداگها چی میشه ؟؟؟؟؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۱۵ ۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۷
هرکی بتونه فرار میکنه

ما که گیر کردیم
اون دنیا با خدا خیلی حرفا دارم
Iran (Islamic Republic of)
alo
۲۰:۱۲ ۲۰ فروردين ۱۳۹۷
من هر سال می رم کربلا
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۲۵ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
من می تونم با پاسپورت خواهرم به ترکیه برم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۲۴ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
من می تونم با پاسپورت خواهرم به ترکیه برم
Turkey
محمود
۱۹:۰۹ ۱۳ اسفند ۱۳۹۶
باسلام
من برای دومین بارغیرقانونی ازکشورخارج شدم ودرایران هیچ مشکلی ندارم .میخام برگردم .حکمش چیه .میشه کمک کنید دوستان
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۲۰ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
من یه بار غیر قانونی رفتم بعد قانونی برگشتم ،
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۲۸ ۱۳ اسفند ۱۳۹۶
باید مجازات شوند
Iran (Islamic Republic of)
mehdi
۰۶:۵۴ ۲۳ بهمن ۱۳۹۶
مطلب خوبی بود ممنون
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
ناشناس
۲۳:۱۸ ۲۱ بهمن ۱۳۹۶
سلام
من به طور غیر قانونی از کشور خارج شدم اگربرگردم جرمش چیه؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۱۶ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
نمیدونم
Iran (Islamic Republic of)
Akbar
۱۳:۲۷ ۰۴ دی ۱۳۹۶
سلام یکی از دوستان من با تور ب تایلند مسافرت کرد ولی برنگشت از اونجا خودشو رسوند ب فیلیپین دیگ ارتباطم باهاش قطع شد میخواستم بدونم آیا مشکلی براش پیش میاد یا آگه برگرده ایران چی میشه؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۱۵ ۲۳ آبان ۱۳۹۶
من همیشه میرم کربلا
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۱:۴۹ ۲۶ مهر ۱۳۹۷
خوش به سعادتت
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۱۵ ۲۳ آبان ۱۳۹۶
من همیشه میرم کربلا
Iran (Islamic Republic of)
محمد علی پناهی
۰۱:۰۵ ۲۱ آبان ۱۳۹۶
با سلام و عرض ادب!
بنده یک تن از دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه امیر کبیر تهران هستم که به شکل رسمی معرفی شده دولت افغانستان
سوال اینجاست که از هویت بابای من یک فامیل شناسنامه گرفته . فامیلی خودش احمدی است اما از فامیلی ما استفاده کرده . جرمش چیست؟
Iran (Islamic Republic of)
مجید محمدی
۲۳:۲۳ ۱۷ آبان ۱۳۹۶
سلام خدمت شما
برای سفر به کربلا اقدام به ویزا کردم برای دو ماه بعد گرفتن ویزا قصد سفر داشتم .
یکی از اقوام خانواده اقدام به برداشت ویزا کرد و اربعین بدون اطلاع بنده راهی کربلاشد و تو مرز گزرنامه بنده رو ازش گرفتن .
الان من نمیدونم باید چیکار کنم لطفا راهنماییم کنید
Iran (Islamic Republic of)
حسین
۱۵:۰۲ ۳۱ تير ۱۳۹۷
سلام دوست عزیزداستان من هم دقیقا اینجوری شده الان فرستادنم تهران نمیزونم چیکارکنم شماچیکارکنم.
Germany
مرتضی
۲۰:۲۰ ۱۰ آبان ۱۳۹۶
سلام.من اربعین سال پیش با گذرنامه یکی از دوستان رفتم کربلا.پاسپورت ازم گرفتن لب مرز ایران.ولی بازم بدون هیچی رفتم کربلا.چه.حکمی دارد ؟
Iran (Islamic Republic of)
مجید
۱۸:۰۸ ۰۶ تير ۱۳۹۷
پاسپورت چی شد چجوری پس گرفتی؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۰۴ ۰۷ آبان ۱۳۹۶
اگر برای اولین بار غیرقانونی ازمرزترکیه خارج بشی مجازات دارد
Sweden
بهادین
۰۵:۵۳ ۰۶ مرداد ۱۳۹۶
سلام من ۱۰ سال بیش از مرز بازرگان به قانونی رفتم تورکی ولی تین ۱۰ سال تو اروبا هستم برنگشنم اگر برگشتم چه مجازات داره باسبورت هم از سفارت ایران
گرفتم معافی دارم ممنون
Canada
ناشناس
۰۳:۴۵ ۳۱ ارديبهشت ۱۳۹۶
سلام
Turkey
Ali
۰۱:۲۵ ۲۲ آذر ۱۳۹۵
سلام من با پاسپورت قانونی اومدم ترکیه الان میخوام برگردم ایران اتفاقی برام میفته؟؟خانومم هم از ایران 5 سال پیش با پاسپورت رفته المان اونم میخواد برگرده؟؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۲۸ ۱۶ آبان ۱۳۹۵
من می تونم با پاسپورت خواهرم به ترکیه برم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۱:۴۹ ۲۸ خرداد ۱۳۹۵
سلام.من اربعین سال پیش با گذرنامه یکی از دوستان رفتم کربلا.پاسپورت ازم گرفتن لب مرز ایران.ولی بازم بدون هیچی رفتم کربلا.چه.حکمی دارد ؟
Austria
ناشناس
۱۴:۰۱ ۱۱ فروردين ۱۳۹۵
سلام
من به طور غیر قانونی از کشور خارج شدم اگربرگردم جرمش چیه؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۳:۰۷ ۰۵ فروردين ۱۳۹۵
اگر برای اولین بار غیرقانونی ازمرزترکیه خارج بشی مجازات دارد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۸ ۲۴ دی ۱۳۹۴
سلام
من به طور غیرقانونی خارج شدم اگربرم سفارت چه جراءمی. درپیش رو دارم واسه برگشت به ایران
Australia
ناشناس
۱۳:۱۳ ۱۶ دی ۱۳۹۴
سلام عليكم اقا من تو خدمت معافم كردن بعد گذر نامه قانوني از اداره گذر نامه برام اومد الان اومدم استراليا بعد زنگ زدم سفارت ميگه نه سرباز فراره هستي فك كنم فقط واسه چند ماه منو معاف كردن الان برگردم جرم من چيه مرسي
Iran (Islamic Republic of)
سپیده
۱۳:۱۵ ۳۰ شهريور ۱۳۹۴
اگر شخصی اقدام به خروج غیر قانونی کرده و موفق به خروج نشده و در مرز دستگیر شود جه مجازاتی در انتظار اوست؟؟؟
Turkey
ناشناس
۱۵:۳۲ ۱۳ دی ۱۳۹۳
من گذرنامه ام گم شده و مجبور شدم غیر مجاز و سریع به ترکیه برم .نه ممنوع الخروج بودم و نه چیز دیگه ای حال در صورت برگشتن چه اتفاقی برام می افته ممنون
آخرین اخبار