به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران؛ دیوان بین‌المللی دادگستری در شهر لاهه هلند، رکن قضایی اصلی سازمان ملل به حساب می‌آید.

این دیوان اختلاف‌های حقوقی بین کشورها را حل و به سازمان و کارگزاری‌های تخصصی آن نظر مشورتی ارائه می‌‌دهد و اساسنامه آن بخشی تفکیک‌ناپذیر از منشور ملل متحد است.

این دیوان به‌ روی همه کشورهای متعهد به اساسنامه آن، که شامل همه اعضای سازمان می‌شود؛ باز است و کشورها تنها می‌توانند در موارد بحث‌انگیز به دیوان متوسل شوند و شکایت‌های خود را به آن تسلیم کنند البته باید گفت دیوان به شکایت اشخاص یا نهادهای خصوصی یا سازمان‌های بین‌المللی رسیدگی نمی‌کند.

شایان ذکر است مجمع عمومی و شورای امنیت می‌توانند درباره هر مساله حقوقی از دیوان نظر مشورتی بخواهند و سایر ارکان و کارگزاری‌های تخصصی سازمان در صورت موافقت مجمع عمومی، می‌توانند خواهان نظریات مشورتی درباره مسائل حقوقی در حوزه فعالیت‌های خود شوند.

حدود صلاحیت قانونی

حدود صلاحیت قانونی دیوان، کلیه مسائلی را که کشورها به آن ارجاع می‌کنند و همه مسائلی که در منشور ملل متحد یا در معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی پیش‌بینی شده را در برمی‌گیرد.

دولت‌ها می‌توانند از پیش خود را به پذیرش صلاحیت قانونی این دیوان با امضای معاهده یا پیمانی که ارجاع مسائل به دیوان در آن پیش‌بینی شده یا با صدور اعلامیه‌ای به این مضمون ملزم کنند.

چنین اعلامیه‌هایی برای پذیرش صلاحیت قانونی اجباری اغلب شامل شروطی است که مقوله‌های خاصی از دعاوی را از حدود صلاحیت آن‌ مستثنی می‌کند.

گفتنی است دیوان مطابق اساسنامه خود درباره دعاوی با استناد به اصول زیر رای می‌دهد:

کنوانسیون‌های بین‌المللی مبتنی بر مقرراتی که کشورها طرف دعوا به صراحت آن‌ها را پذیرفته‌اند؛

عرف بین‌الملی به‌عنوان مدرک از شیوه‌ای کلی که به‌عنوان قانون پذیرفته شده است؛

اصول قانونی کلی پذیرفته شده به وسیله ملت‌ها؛

تصمیم‌ها و آرای قضایی و تعالیم صالح‌ترین محققان ملت‌های گوناگون؛

عضویت

گفتنی است دیوان از 15 قاضی تشکیل شده که به‌ وسیله مجمع عمومی و شورای امنیت، که به طور مستقل رای می‌دهد انتخاب می‌شوند البته آنان بر مبنای صلاحیت خود انتخاب می‌شوند و مراقبت به‌عمل می‌آید تا اطمینان حاصل شود نظام‌های قضایی اصلی دنیا در دیوان عرضه شوند.

جالب است بدانید دو قاضی نمی‌توانند از یک کشور باشند و دوره خدمت قضات نه سال است و می‌توانند دوباره انتخاب شوند‌ البته آنان در طول دوره کار خود در دیوان نمی‌توانند شغل دیگری داشته باشند.

لازم به ذکر است دیوان به‌طور معمول جلسه عمومی تشکیل می‌دهد اما در صورت تقاضای طرفین می‌تواند واحدهای کوچکتر به نام شعبه تشکیل دهد.

شایان ذکر است احکام صادره به‌وسیله شعبه‌ها، دارای اعتبار برابر با احکام صادره از خود دیوان است و دیوان شعبه‌ای نیز برای رسیدگی به مسائل محیط زیست دارد و هر سال شعبه‌ای برای دادرسی‌های بدون تشریفات (اختصاری) تشکیل می‌دهد.

انتهای پیام/