به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، طی سال های اخیر بسیاری از دست اندرکاران بخش صنعت و همچنین برخی از نمایندگان مجلس با اشاره به واردات بی رویه کالاهای بی کیفیت چینی، از کاهش قدرت رقابت پذیری کالاهای تولید داخلی به دلیل قیمت و کیفیت پایین با تکیه به روش هایی مانند دامپینگ خبر داده اند، با این وجود به نظر می‌رسد این واردات رسمی و غیررسمی کالاهای بی کیفیت چینی روز به روز تشدید می شود.

افزایش قیمت مواد اولیه از یک سو و واردات گسترده کالاهای چینی از سوی دیگر باعث شده اند، که بسیاری از واحدهای تولیدی در کشور یا تعطیل شده یا با ظرفیت پایینی به تولیدات خود ادامه دهند. به طور مثال در بخش صنایع نساجی، در این سال ها ما شاهد کاهش تولیدات به طور چشمگیری بوده‌ایم.

 افزایش واردات رسمی و غیررسمی کالاهای چینی موجب شده اکنون بازار لوازم خانگی نیز از کالاهای چینی یا کالاهایی پر شود که با نام مشابه برندهای مطرح اروپایی تولید شده و شباهت نام آنها با این برندها موجب گرایش مصرف کنندگان ایرانی به خرید این کالاها شده است.

کارخانه های داخلی که با مشکلاتی همچون پرداخت عوارض متعدد، بالا بودن نرخ سود تسهیلات اعطائی به تولید، عدم مشوق های صادراتی مناسب برای تولیدکنندگان داخلی، بالا بودن ضایعات تولید و ... دست و پنجه نرم می کنند، در عرصه رقابت با محصولات خارجی، توانائی و قابلیت لازم را نداشته و در نتیجه به دنبال ورود بی رویه کالاهای خارجی چینی به کشور، در معرض تهدید قرار می گیرند. چین با پرداخت یارانه 40 تا 50 درصدی هزینه تولید به صادرکنندگان خود، بازار ایران و جهان را به تسخیر خود درآورده است. از سویی درباره قطعات یدکی نیز 60 درصد نیاز بازار توسط لوازم یدکی و قطعات چینی تامین می‌شود.  صنایع غذایی نیز از جمله زیر مجموعه های بخش صنعت است که با واردات بی رویه کالا از چین و سایر کشورها با مشکلاتی مواجه شده است.

صادرات صنایع دستی که در دهه 50 ، دومین منبع درآمد کشور بعد از نفت بوده، از ابتدای دهه 70 سیر نزولی یافته و جایگاه خود را در دنیا از دست داده است. اکنون بازارهای صنایع دستی ایران به دست کشورهایی مانند، چین، هند، پاکستان و نپال افتاده است. در حالی که ایران با مردمان هنرمندش بهترین پتانسیل را برای جذب سرمایه خارجی در زمینه گردشگری و صنایع دستی دارد، به دلیل کاسته شدن تعداد صنعتگران و نبود تعاونی صنایع دستی درشهرها، این صنعت فاقد اتحادیه صنایع دستی در بسیاری از شهرها است و روزبه روز بر تعداد محصولات چینی ارزان مشابه صنایع دستی داخلی اضافه می شود.

 چه بخریم و با چه مارکی؟

برخی کارشناسان و تحلیل گران حوزه اقتصاد بر این باورند که جذابیت واردات و تثبیت نرخ ارز موجب تسهیل واردات کالاهای چینی به کشورمان شده است، چرا که با این شیوه ترجیح می دهند تا واردات کالا به کشور ارزان تر از کالاهای صادراتی باشد و با تثبیت نرخ ارز عملا به واردات یارانه تعلق گیرد و صادرات با هزینه  بیشتری انجام می شود. اما نباید این نکته را فراموش کرد وقتی تولید کننده داخلی در شرایط تورمی به تولید کالا پرداخته و با  تثبیت نرخ ارز، واردات از مزیت بیشتری برخوردار است، چگونه ممکن است تولیداتش قادر به رقابت با کالاهای وارداتی باشد؟

متاسفانه در کشورمان از یک طرف قوانین و مقررات مربوط به حداقل استاندارد در واردات بسیاری از کالاها وجود ندارد.  از سوی دیگر حجم کالاهای وارداتی به صورت قاچاق، که عموما با قیمت بسیار ارزان و بدون کیفیت وارد کشور می شوند نیز بسیار زیاد است. از سویی چین از تمامی قدرت و توان خود برای حضور هرچه بیشتر در بازارهای جهانی استفاده می کند و از سوی دیگر وضعیت تولید و عرضه کالا در ایران به خصوص با توجه به نرخ تورم دو رقمی در مقابل نرخ تورم منفی چین، نگران کننده است که این امر موجب هجوم کالاهای ارزان قیمت و بی کیفیت چینی به ایران شده است.  از طرفی بیشتر مردم حاضرند کالای مشابه تولید داخل را از شهرستان بانه با قیمت بالاتر و با برند خارجی خریداری کنند و کالای تولید داخلی را خریداری نکنند که متاسفانه این مسئله به شکل یک فرهنگ درآمده است.

 به هرحال واردات بی رویه از چین در حال رسوخ به فرهنگ غنی ایرانی از سوی فرهنگ الحادی کمونیستی چینی قرار گرفته به طوری که حتی سبزه های سنتی فرهنگ باستانی سال نو نیز باید از چین وارد شوند. اشکال پرزرق و برق ظاهری کالاهای چینی کیفیت توخالی و پوشالی درون آن را پوشانده و نوع دیدگاه غنی و ارزشمند ایرانی به جای تکیه بر مفاهیم فرهنگی و نقش های شله قلمکار به سوی اشکال بی معنای کمونیستی بی محتوا رفته است.

اما در کنار بعد اقتصادی کالاهای چینی، یک بعد و نگرش انسان دوستانه و حقوق بشری در مورد اقتصاد و تولید ارزان قیمت کالاهای چینی به خصوص از سوی مخالفان داخلی مورد توجه است. مخالفان دولت چین معتقدند حقوق کارگران و تولیدکنندگان چندان مورد توجه قرار نمی گیرد و با توجه به جمعیت زیاد چین، کارگران ناچارند با حداقل دستمزد تن به کار با ارزان ترین میزان دستمزد دهند. همچنین آنها اعتقاد دارند بخشی از کالاهای چینی حاصل بیگاری از زندانیان در اردوگاه های کار اجباری در چین است. این افراد به دلیل شرایط و محیط کاری نامناسب از نظر جسمی و روحی رنج می کشند. ساعت کاری آنها به بیش از 15 ساعت در شبانه روز می رسد و در صورت انجام نشدن وظایف تعیین شده، تنبیه شده یا از غذا و خواب محروم می شوند.

 در مقابل این هجوم چه کنیم؟

آیا خانواده ایرانی باید سبزه سفره هفت سینش را یک چینی درست کند؟ آیا به جای اینکه در باغچه و باغ کوچکش سبزی و...بکارد باید حتی سیر را نیز از چین وارد کند؟ مردم روز به روز بیشتر اعتمادشان را به کالاهای چینی از دست می دهند. احمد روستا کارشناس اقتصادی درباره واردات کالاهای چینی معتقد است: وقتی واردات دارای برنامه و جهت گیری مشخص نباشد، انواع اقلام مصرفی و غیرمصرفی از آن سوی مرزها به کشور سرازیر می شود، که در این میان به طور قطع محصولات چینی به دلیل ارزان بودن، امکان نفوذ بیشتری دارند.  لذا به نظر می رسد مسئولان ذی ربط  پیش از هر چیز باید مقررات و ضوابط داخلی را ساماندهی و اصلاح کنند تا بر مبنای آن، هر محصولی با کیفیت ضعیف نتواند وارد بازار مصرف ایران شود.  کالاهای چینی بلای جان صنعت ایران شده است و باعث ورشکستگی بسیاری از واحد های تولیدی شده، راه دفاع از تولیدات داخلی تنظیم تعرفه ها است. زیرا باید تعرفه ها به  گونه ای تنظیم شود که مواد خام با قیمت پایین وارد کشور شود و کالاهای تولید شده نیز با قیمت بالاتر از تولیدات داخل به کشور وارد شود.

 تجار ما نیز اغلب به دلیل انتفاع هرچه بیشتر از تجارت، کالاهای بی کیفیت کشورهای دیگر به خصوص چین را با قیمت های بسیار نازل خریداری کرده و از مبادی رسمی یا غیر رسمی وارد کشور و با قیمت ارزان در بازار توزیع می کنند. مصرف کنندگان هم با مشاهده این قیمت ها منافع آنی خود را در نظر گرفته و به خرید اقلام چینی مبادرت کرده و از موضوعات مهم تر در خرید های خود از جمله کیفیت و کارکرد کالا بازمی مانند. در این راستا فرهنگ سازی استفاده از کالاهای داخلی از طرق مختلف ضروری به نظر می رسد. کلیه رسانه ها وظیفه موثر و سنگینی را می توانند به دوش بکشند. چرا که با ادامه وضعیت کنونی، تولید کنندگان داخلی نیز زمانی که قیمت تولیدات خود را در مقابل قیمت های نازل کالاهای چینی بالاتر می بینند به ناچار کیفیت تولیدات خود را تا حد ممکن کاهش می دهند تا بتوانند از نظر قیمت در مقابل اقلام ارزان قیمت چینی حرفی برای گفتن داشته باشند. تنها راه ایجاد اشتغال و کاستن از تعداد بیکاران، فراهم آوردن زمینه تولید در داخل کشور است.

تولید به معنی واقعی آن افزودن ارزش اقتصادی بر نهاده های فرآیند تولید است، کسانی تولید کننده هستند که در آفرینش ارزش اقتصادی سهم و نقش داشته باشند. برای افزایش اشتغال و مبارزه با فقر و بیکاری، دولت وظیفه سنگین حمایت از تولید داخلی را برعهده دارد و باید از تمامی امکانات مادی و معنوی که در اختیار دارد در جهت تولید بیشتر بهره گیرد. برای توسعه تولید لازم است دولت شرایطی را ایجاد کند که برای تولید داخلی خریدار کافی وجود داشته باشد، به عبارت دیگر دولت باید به گونه ای عمل کند که قدرت خرید مردم برای خرید کالای داخلی تقویت شود.

یکی از موثرترین روش ها برای افزایش توان خرید کالاهای داخلی اقدام بانک ها به تامین وام مورد نیاز برای خرید محصولات داخلی است که بهتر است با همکاری سه جانبه بانک، تولیدکننده و مصرف کننده ساماندهی گردد. در ضمن دولت باید به افزایش توان تولیدکنندگان داخلی برای تامین نیازهای  مردم با کیفیت و قیمت مناسب کمک کند. بهبود کیفیت کالاهای داخلی، فرهنگ سازی، اطلاع رسانی دقیق در مورد محصولات و ویژگی های آنها، تبلیغات صحیح و گسترده، قوی تر کردن سیستم نظارت و کنترل بر تولید کالاها و با کنترل و نظارت دقیق در توزیع کالاها در راستای جلوگیری از بالا رفتن بی رویه قیمت ها، گامی هر چند کوچک می توان در رفع این مشکل می توان برداشت./ راه مردم