به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ پس از زبان فارسی باستان، زبان فارسی میانه شکل می‌گیرد. متون مختلفی به این زبان نوشته شد از جمله آنها متن زیر است: کدام مردم فراخ‌تر (است). آنکه بی‌گناه‌تر(است). که بی‌گناه‌تر است. آنکه به داد ایزدان راست‌تر ایستد (یعنی اقدام و قیام کند) و از داد دیوان بیش پرهیزد. 

کدام داد ایزدان و کدام داد دیوان. داد ایزدان بهی داد و داد دیوان بدتری است. چه بهی و چه بدتری است. بهی هومت و دش دخت و دش هوو رشت.

این متن به «یادگار بزرگمهر» مربوط می‌شود. یادگار در این مورد به معنای وصیت و میثاق است، که در عربی به آن «عهد» گفته می‌شود. فردوسی در کتاب خود نیز به «یادگار بزرگمهر» اشاره می‌کند.

1- «های درو شیر» (hydroshere): معادل آن را «آب کره» قرار داده‌اند. این کلمه در زبان لاتین به معنای «مجموعه آب های کره زمین» به‌کار می‌رود. این کلمه از ترکیب دو اسم ساخته شده است. کلمه «کره» در زبان امروز به‌کار می‌رود. علاوه بر این کلمه، واژه «کروی» نیز در زبان امروز وجود دارد. واژه «کره»  با «یاء» نسبت ترکیب شده است و از ترکیب آن دو کلمه «کروی» به وجود آمده است. در این کلمه پایه حرف «یاء نسبت» حرف «واو» قرار گرفته و به دلیل سهولت تلفظ، «های بیان حرکت» از آن میان حدف شده است. این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود. دلیل این امر به سهولت تلفظ کلمه معادل و مطابقت معنایی آن با کلمه لاتین بازمی‌گردد.

2- «فارو آیریگیشن» (farrow irrigation): معادل آن را کلمه «آبیاری یا جویچه‌ای» وضع کرده‌اند. این کلمه در زبان لاتین به نوعی آبیاری گفته می‌شود، که در آن، آب داخل جوی‌های کوچک باریک حرکت می‌کند. این معادل از ترکیب دو اسم تشکیل شده است. و در زبان امروز به‌کار می‌رود. اما معادل «جویچه‌ای» از ترکیب اسم، پسوند «چه تصغیر» و «یاء» نسبت ساخته شده است. این پسوند جزء پسوند‌های قدیمی زبان فارسی محسوب می‌شود. این معادل در زبان امروز به‌کار نمی‌رود. به دلیل آنکه این کلمه مطابقت معنایی با کلمه لاتین ندارد. 

3- «براین» (brine): معادل «آب نمک» را برای این کلمه ساخته‌اند. این کلمه در زبان لاتین به محلول آب و نمک گفته می‌شود. در این محلول از نمک طعام که در نگهداری مواد غذایی به‌کار می‌رود، استفاده شده است. این کلمه از ترکیب دو اسم ساخته شده است. این کلمه در واقع ترکیبی اضافی محسوب می‌شود، که در آن کسره میان مضاف و مضاف الیه ساکن می‌شود. همین ساکن شدن سبب مطابقت معنایی معادل با کلمه لاتین می‌شود. در صورتیکه این سکون وجود نداشت، این کلمه نیز به مجموعه معادل‌های متروک کلمات لاتین در زبان امروز افزوده می‌شد. 

انتهای پیام/