کافه کتاب/ 104
طنز برای اصلاح جامعه گام برمی‌دارد
طنز تمسخر زشتی‌های جامعه با هدف اصلاح آن است.
حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ سید سعید هاشمی شاعر و نویسنده و طنزپرداز حوزه کودک و نوجوان است. برخی از کتاب‌های وی نظیر «شاعر گنجشک‌ها» به زبان انگلیسی ترجمه شده است. همچنین مجموعه طنز « توی پرانتز» به عنوان خنده‌دارترین کتاب سال 1390 در جشنواره خنده فراخ برگزیده شد. از جمله آثاری وی می‌توان به «گریه‌ها و یاکریم‌ها»، «کسی شبیه بهار»،«صبح و غریبه»، «گل‌های بو مادران»، «شبی که به خوابم آمدی» و آثاری بسیاری دیگر اشاره کرد.
*آقای هاشمی موضوع طنز چه ویژگی داشت که باعث جذب شما در این حوزه شد؟
در وهله اول به خاطر ویژگی خاصی جذب این حوزه نشدم. برخی مسائل ذاتی و غریزی هستند که انسان به سمت آن‌ها کشانده می‌شود. جذابیت نشاط‌آوری و ماندگاری از جمله ویژگی‌های طنز هستند.
*طنز چطور می‌تواند ماندگار باشد؟
طنز به دلیل شادمانی و خنده‌دار بودن در یادها می‌ماند در صورتی که که قصه‌های دراماتیک و رمانتیک عمق کمتری نسبت به طنز دارند.
*روند فعلی داستان نویسی طنز را چطور ارزیابی می‌کنید؟
طنز همیشه با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده ولی در طی یکی دو سال اخیر کتاب‌های طنز خوبی به چاپ رسیده است.
*چه موانعی بر سر راه طنزنویسی وجود دارد؟
یکی از موانع کوتاه‌نگری در جامعه است که از موانع پیشرفت طنز محسوب می‌شود زیرا هر وقت مساله‌ای مطرح می‌شود از هر طرفی آه و ناله‌هایی که اعتراض به توهین‌آمیز بودن طنز باشد بلند می‌شود که در این خصوص باید آستانه تحمل بالا برود یکی دیگر از موانع مشکلات اقتصادی است که گریبان گیر اکثریت نویسنده‌ها شده است.
*برای رفع این موانع چه راه‌کارهایی پیشنهاد می‌کنید؟
رسانه‌ها می‌تواند کارگشایی برای بالا بردن آستانه تحمل افراد باشند. از طرفی نقش دولت بسیار مهم است البته دولت جدید همکاری و همراهی‌های زیادی در این زمینه داشته است.
*چه تعریفی از طنز دارید؟
طنز تمسخر زشتی‌های جامعه با هدف اصلاح آن است.
*از نظر شما داستان طنز برای نسل کودک و نوجوان جذابیت دارد؟
بله- طنز برای هر قشری در هر موقعیتی جذاب است ولی دیدگاه‌ها تفاوت دارد به عنوان مثال زمانی برنامه «جنگ هفته» برای مردم خیلی جذاب بود ولی طی 20 سال آینده جذابیت زیادی برای مخاطبان نداشت. ولی افرادی مانند مهران مدیری، داریوش کاردان و ... امروز جلوه‌های دیگر از طنز را بیان می‌کنند که بسیار جذاب هستند.
اگر یک طنز خوب نوشته شود در تمام دوره‌ها جذاب خواهد بود مثل طنزهای حمید زاکانی، ایرج میرزا، قصه‌های مجید.
*آقای هاشمی از نظر شما برای رسیدن به ایده‌آل ادبیات چه باید کرد؟
بها دادن به قلم‌های توانا، توجه به حوزه‌های نشر و توزیع، توجه به مسائل اقتصادی نویسندگان، توجه به مراجع دولتی مثل آموزش و پرورش و نظارت آموزش عالی می‌تواند ادبیات را به ایده‌آل مورد نظر نزدیک کند.
*چه کتاب‌هایی را در حوزه طنز به علاقمندان طنز معرفی می‌کنید؟
من کتاب «گردان قاطرچی‌ها» اثر داوود امیریان در حوزه طنز دفاع مقدس و همچنین «قصه‌های غرب و وحشی» اثر شهرام شفیعی را به نوجوانان اهل کتاب پیشنهاد می‌کنم.
*نویسندگی از نظر شما یک نوع تفریح است یا یک حرفه؟
برای من حرفه است زیرا من از این طریق ارتزاق می‌کنم و زندگی را از این راه می‌گذرانم اما اگر بخواهیم به صورت تفریح به آن نگاه کنیم شاید پیشرفت چندانی نداشته باشد ولی اگر به چشم یک حرفه به آن بنگریم جای پیشرفت خواهد داشت.
*چه عواملی از جمله مشکلات امروز در ادبیات است؟
کمبود مطالعه، کمبود اطلاعات کافی، گرایش به سمت سفارش‌نویسی از جمله مشکلات امروز ادبیات ماست.
*چه چیزی را می‌توان جایگزین کتاب کرد؟
کتاب با وجود رسانه‌های و ابزارهای تکنولوژی هیچ جایگزینی نخواهد داشت ولی شاید بپرسید چرا تیراژ کتاب کاهش یافته علت پایین آمدن تیراژ کتاب وجود کتاب‌های الکترونیک بر روی وب سایت‌هاست که توسط مخاطبین دانلود می‌شود و این به آن معنا نیست که مطالعه کم شده بلکه تنها تیراژ کتاب کاهش یافته است.
*تعریف شما از اهل قلم چیست؟
اهل قلم یک قشر متفکر در اندیشه اصلاح جامعه اند. یک قشر پردغدغه که با کتاب و قلم آشناست.
*آینده ادبیات جامعه ما را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
خیلی خوب است زیرا هر دوره‌ای که می‌گذرد می‌بینیم جوانان ما در نوشتن نسبت به دوره‌های قبل تواناتر و درک بالاتری دارند.
گفتگو از: اکرم رضایی ثانی
انتهای پیام/
