به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،فرشچیان، هم اکنون در نیوجرسی آمریکا ساکن است و گاهی سفرهایی به ایران دارد. او که بیشتر برای رونمایی تابلوها و کتاب هایش به ایران سفر می کند، اوایل این هفته نیز از دو تابلوی جدید خود در کاخ نیاوران رونمایی کرد. یک روز قبل از این مراسم، با ثبت جهانی صنایع دستی اصفهان و فرش تبریز مقارن شده بود. به همین دو دلیل، فرصت را مغتنم دانستیم و گفت وگویی با این پیشکسوت هنر ایران ترتیب دادیم که در زیر می خوانید.

همان طور که مستحضرید ابتدای هفته جاری صنایع دستی اصفهان و فرش تبریز ثبت جهانی شدند. نظر شما در این باره چیست؟

من باید به جامعه خودمان تبریک بگویم. جای سپاسگزاری به درگاه الهی دارد. حقش است. به هر حال فرهنگ ما با آن سابقه تاریخی و عظمتی که در هنر دارد حقش است که ثبت جهانی شود.

به عنوان کسی که سال ها تجربه فعالیت هنری در کارنامه دارید و به عنوان یکی از پیشکسوتان عرصه نقاشی و نگارگری که سال ها فعالیت کردید، به نظر شما صنایع دستی اصفهان چه ویژگی هایی دارد؟ به عبارت دیگر اگر بخواهید به جهانیان بگویید صنایع دستی اصفهان ارزشمند است، به چه مواردی اشاره می کنید؟

در وضع فعلی آدم روی آن را ندارد که به جهانیان چنین چیزی بگوید چرا؟ چون امروز بسیاری از صنایع دستی ما را از چین و کشورهای دیگر می آورند. ان شاءالله به یاری پروردگار توانا صنایع دستی اصفهان دوباره عزت و سربلندی خودش را پیدا کند و کیفیتش به روزهای اوج و شکوه برگردد. من به دوستان خودم که در این زمینه کار می کنند و به همه آنها هم ارادت دارم و دوستشان دارم توصیه می کنم کیفیت کار خود را به ابتذال نکشند. همین حالا که با شما صحبت می کنم در اتاقی که نشستم یک تابلوی عصر عاشورا در مقابلم هست که در چین درست کرده اند و به ایران آورده اند. صنایع دستی روزگاری در اوج بود، اما حالا صنایع دستی را از کشورهای دیگر به ایران می آورند. فرش ایران که روزی حرف اول را در دنیا می زد به رده بیست و هفتم و بیست و هشتم رسیده است. از طرفی کیفیتش را هم از دست داده است. حالا که صنایع دستی اصفهان و فرش تبریز ثبت جهانی شده امیدوارم دوستان سر غیرت و همت بیایند و کارهای جالبی انجام دهند. من تبریک خودم را برای ثبت جهانی این هنرها ابراز می کنم و امیدوارم این فایده را داشته باشد که کیفیت کارها تعالی پیدا کند.

به هر حال هنرمندان و پیشکسوتان و اساتید فعال در عرصه صنایع دستی طی این سال ها درگیر مشکلات زیادی بوده اند. آنها ناملایمتی های زیادی را از ساده ترین مسائل حقوقی و معیشتی گرفته تا بیمه و کارگاه های خود تحمل کرده اند. به هر حال اینها تاثیرگذار است و مسائل خیلی مهم هستند.

از سوی دیگر با مدرن شدن جوامع این هنرها هم کم کم به محاق رفته اند.

ربطی به مدرن شدن جوامع ندارد. هنر همیشه کیفیت خودش را دارد. ورای مسائل مربوط به مدرنیته، هنر با عشق در ارتباط است. عشق و کیفیت چه در هنر چه در صنایع دستی اگر در کار باشد کمتر به این مسائل جنبی توجه می شود. یک هنرمند با کیفیت کارش، عشقش را نشان می دهد. من سال هاست برای موضوعی که می خواهم بگویم غصه می خورم. قدیم اگر عروسی و مناسبتی بود صنایع دستی و آینه شمعدان هدیه می دادند. الان استکان نعلبکی ترک و کریستال چک می دهند. این جای تاسف دارد. این یکی از غصه هایی است که سال ها دل من را به رنج آورده است.

فکر می کنید در حال حاضر که صنایع دستی اصفهان و فرش تبریز ثبت جهانی شده، ما چه کارهایی می توانیم انجام دهیم؟ چه مانور تبلیغاتی ای می توانیم به راه بیندازیم؟

مانور تبلیغاتی نیازی نیست. باید کیفیت کار را بالا برد. مانور تبلیغاتی جزو امور زودگذر است و خودش دلیلی می شود که هنرمندان ما شتابناک و شتابزده عمل کند. هنرمندان باید کار خودشان را انجام دهند و کاری به ثبت جهانی نداشته باشند. ثبت جهانی جنبه تشریفاتی دارد. کما این که کباب بناب هم ثبت میراث ناملموس شده است. آخر در مملکت ما چیز دیگری نیست که کباب بناب را ثبت کنند؟ نمی دانم چه بازی هایی در کار است، ولی برای من سوال است هیچ چیزی در این کشور جای حرمت ندارد که به جای آن بخواهیم شیوه پخت کباب بناب را ثبت کنیم؟ این که بخواهند جا پای آن طرفی ها بگذارند که مثل همبرگر چیزی را مطرح کنند، اشتباه است.

بتازگی دو تابلو از شما در کاخ سعدآباد رونمایی شد و چهره های زیادی هم برای رونمایی از این تابلوها آمده بودند. درباره این آثار صحبت کنید.

بله یکی از این تابلوها شام غریبان است و دیگری آسمان چهارم.

چند وقت روی این تابلوها کار کردید؟

من به زمان نگاه نمی کنم. وقتی کار می کنم کیفیت برایم مهم است. در تابلوی شام غریبان می خواستم چند تن از اسرای واقعه کربلا را نشان دهم. تابلوی دیگر آسمان چهارم هست از حضرت رسول اکرم(ص). وقتی عروج می کنند به آسمان چهارم می رسند. آنجا جبرئیل به حضرت می گوید از اینجا به بالا نمی تواند برود، چون اگر برود پرهایش می سوزد. پس حضرت رسول جبرئیل را رها می کنند و خود به طبقات بالاتر عروج می کنند. تابلویی است که کیفیت قشنگی پیدا کرده است.

ظاهرا قرار است این تابلوها را به موزه آستان قدس رضوی اهدا کنید.

بله.

قبلا هم بسیاری از آثار نفیس شما به این موزه اهدا شده بود.

اگر به پابوسی امام رضا(ع) در مشهد مقدس بروید و به موزه آستان قدس رضوی مشرف شوید آنجا در صحن کوثر در جایی که نوشتند تالار فرشچیان ۱۵ تا از بهترین تابلوهای من به نمایش درآمده است.

چرا آثارتان را به موزه های پایتخت اهدا نکردید؟

به دلیل این که آنجا موزه ای است که کارهایش تم مذهبی و معنوی دارد. فضایی خاص و روحانی بر آن حاکم است در مجموع به این دلیل که تم مذهبی دارد و هم این که جمعیت زیادی به آنجا می رود و کارها را می بیند برای من بهترین انتخاب است.

شما در کارهای خود به مفاهیم دینی لطیف و زیبا می پردازید. این در حالی است که امروز در جهان تلاش های زیادی صورت می گیرد که چهره خشنی از دین اسلام ارائه شود. اخیرا هم فیلم «محمد رسول الله(ص)» ساخته آقای مجید مجیدی اکران شده که در این فیلم هم تلاش شده چهره مهربان حضرت ختمی مرتب به نمایش گذاشته شود. شما فکر می کنید هنر با همه زیرمجموعه هایش مانند نقاشی، نگارگری، سینما و... چقدر می تواند در ارائه تصویر واقعی دین اسلام تاثیرگذار باشد؟

خیلی، خیلی، خیلی. یادم هست رهبر معظم انقلاب در جلسه ای گفته بودند وقتی به تابلوی عصر عاشورا نگاه می کنم این تابلو به اندازه صدها روضه بر من اثر دارد، اما مهم این است هنرمند شتابناک کار نکند. باید حسش را وارد کار کند و به کیفیت اثرش توجه کند.

جدای از این دو تابلویی که در کاخ سعدآباد رونمایی شد، تابلوهای دیگری هم در دست کار دارید؟

چند کار در دست دارم که وقتی تمام شد حرفش را می زنیم.

شما در آمریکا زندگی می کنید. با توجه به تصوری که از این کشور وجود دارد و همچنین زمینه معنوی و آثار شما، چطور این تابلوهای روحانی را در آن کشور نقش می کنید؟

آنجا فرصت کار بیشتری دارم. وقتی به ایران می آیم بیشتر وقتم صرف تلفن و دید و بازدید می شود. آمریکا در را به روی خودم بستم و همین طور مدام کار می کنم.

یک سوال دیگر هست که ذهن بسیاری از علاقه مندان هنرهای سنتی ایران را مشغول کرده است. هر سال آثار تجسمی زیادی در حراج های داخلی و منطقه ای و جهانی ارائه می شود که در این میان آثار مدرن خیلی مورد توجه قرار می گیرد. چند سالی است که آثار اساتید پیشکسوتان هنری کشورمان مانند رضا مافی، پرویز کلانتری، فرامرز پیلارام، سهراب سپهری، سیدمحمد احصایی و... در این حراج ها خوش می درخشند و با ارقام بالایی به فروش می رسند. در این میان جای هنرهای سنتی ما در چنین حراج هایی خالی است. چرا آثار سنتی ایران در چنین حراج هایی ارائه نمی شود؟

این یک بحث مفصل است که باید چرایی آن را بررسی کنیم. فکر نمی کنم اکنون مجالش باشد. ان شا ءالله دفعه بعد که ایران آمدم صحبت می کنیم، اما سوال این است که آیا به هنرمند آن رقم ها را می دهند؟ من که بعید می دانم.

آیا تاکنون به شما پیشنهاد شده آثارتان در چنین حراج هایی عرضه شود؟

بله، ولی من کار زیادی ندارم و هنرمند بازاری نیستم. کاری نداشتم که به این حراج ها بدهم و نخواستم که این کار را کنم.

در هر حال شما موافق هستید که صنایع دستی و هنرهای سنتی ما باید به حراج های بین المللی راه پیدا کند؟

حتما. ان شاءالله که عرضه می شود. مثلا عرب ها چند سال است حراج راه انداخته اند. ولی شما وقتی به عقبه فرهنگ و هنر ایران نگاه می کنید می بینید عرب ها در مقایسه با ما درکی از هنر ندارند.

منبع: افکار نیوز

انتهای پیام/