به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، فدریكا موگرینی، از زمانی كه در سمت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به‌جای كاترین اشتون منصوب شد، در دوره خود توانست قطار هسته‌ای كه روی ریل «مذاكره پشت مذاكره» جاخوش كرده ‌بود را به ایستگاه «تفاهم لوزان» و «توافق وین» برساند. این دومین سفر موگرینی به تهران است كه روز شنبه انجام می‌شود؛ او را در این سفر هفت كمیسر اروپایی كه هركدام نماینده یكی از ٢٨ كشور عضو اتحادیه اروپا هستند، همراهی می‌كنند. موگرینی پیش از این و بعد از دستیابی به توافق هسته‌ای در وین به تهران آمده بود و در آن دیدارها قرار شد كه «گفت‌وگوهای سطح‌بالا» بین ایران و اتحادیه اروپا از سر گرفته شود. در فاصله این ماه‌ها نیز معاونان موگرینی و ظریف، این‌ گفت‌وگوها را یك‌دور در تهران و یك دور در بروكسل ادامه دادند. چه آنكه ایران و اتحادیه اروپا رابطه‌ای دیرپا دارند و سنگ تحریم‌ها در این بین موجب شده ‌بود عمده این همكاری‌ها با مشكل مواجه شود. رابطه ایران و اتحادیه اروپا در دوره‌هایی با عنوان «گفت‌وگوهای فراگیر» و «گفت‌وگوهای انتقادی» پیگیری می‌شد اما در دوره‌ جدید طرفین به‌دنبال «گفت‌وگوهای سطح‌بالا» هستند. در این سفر هركدام از كمیسرها، پیگیر یك موضوع هستند؛ كمیسر تغییرات آب و هوا، كمیسر بازار داخلی، صنعت و كارآفرینی، كمیسر تحقیقات، علوم و فناوری، كمیسر حمل‌ونقل، كمیسر محیط‌زیست و دریایی و شیلات، كمیسر آموزش، فرهنگ، جوانان و ورزش و كمیسر بشردوستانه و مدیریت، همراهان موگرینی در سفر به تهران هستند. تركیب مسافران بروكسل به تهران نشان‌ می‌دهد كه سفر اهداف سیاسی را دنبال نخواهد كرد. آنچه به‌دنبال مذاكرات امضا خواهد شد، یادداشت تفاهم‌ یا سند همكاری یا «نقشه‌راه» خواهد بود كه هنوز قطعی نشده ‌است. 

تفاهم در انرژی 

برخی منابع خبری به «شرق» گفتند كه یادداشت تفاهم همكاری در حوزه انرژی با وزیر نفت، همچنین یادداشت تفاهمی در حوزه انرژی هسته‌ای با سازمان انرژی اتمی و یادداشت تفاهم در حوزه محیط‌زیست با سازمان مربوطه در دستور كار مذاكرات هفت كمیسر اروپایی در تهران قرار دارد. با توجه به متن برجام، كشورهای اروپایی موظف‌اند كه همكاری‌هایی در حوزه هسته‌ای با ایران داشته باشند اما كم‌وكیف این همكاری‌ها نیازمند مذاكره و گفت‌وگوی دقیق‌تر است كه باید دید شنبه چگونه در ساختمان‌های میدان مشق و محوطه باغ ملی پیش می‌رود. از آنجا كه كمیسیون‌های اروپا نقش هدایتگری برای ٢٨ كشور اروپایی عضو اتحادیه دارند، می‌تواند تفاهم‌های منعقدشده بین كمیسرها و كشورها را به‌نوعی تفاهم الزام‌آور برای كشورهای عضو تبدیل كند.

دفتر اتحادیه اروپا؛ شاید در سفارت هلند 

ایران و اتحادیه اروپا در شرایط پسابرجام، موضوعات متنوعی برای همكاری دارند، یكی از مهم‌ترین موضوعات، درخواست این اتحادیه برای بازكردن دفتری در تهران است كه پارلمان اتحادیه در قالب دو قطع‌نامه، آن ‌را خواسته؛ موضوعی كه در نوبت‌های پیشین حضور اعضای این اتحادیه در تهران مطرح شده ‌است. با اینكه ایران در بروكسل دفتر اكردیته و دیپلماتیك دارد، از لحاظ دیپلماتیك این جزء شرایط قاعده میزبانی است كه آنها نیز در تهران امكانات مشابهی داشته‌ باشند، اما با توجه به ظرایف كنوانسیون وین، اتحادیه اروپا موظف است برای بازگشایی دفتر در یك كشور، قرارداد دوجانبه‌ای امضا كند. اصلی‌ترین مانع در این بین مشكل فنی نحوه اجرای قواعد حفاظت دیپلماتیك است اما از آنجا كه مقامات فعلی این اتحادیه به‌جد به‌دنبال بازكردن دفتر اتحادیه در تهران هستند، به نظر می‌رسد این دفتر در یكی از سفارت‌های اروپایی یا دفتر سفارت هلند در تهران كه درحال‌حاضر رئیس دوره‌ای این اتحادیه است، بازگشایی شود؛ امری كه نیازمند مذاكرات دقیق و جدی بین طرفین است. اگرچه نمی‌توان مخالفت‌های جدی برخی در داخل را نسبت به بازشدن این دفتر نیز كم‌اهمیت دانست؛ مخالفت‌هایی كه از سفر كاترین اشتون به تهران به‌ویژه بعد از ملاقات‌ او با مادر ستار بهشتی، جعفر پناهی و نرگس محمدی، بیشتر هم شد. اگرچه مذاكرات پیش‌رو می‌تواند نقطه عطفی در تصمیم‌گیری سیاسی برای بازكردن دفتر اتحادیه اروپا باشد اما شاید برای قطعی‌شدن این موضوع هنوز نیازمند زمان بیشتری باشیم.

حقوق بشر، آری یا نه

موضوع پراهمیت دیگر در این بین، بحث‌های حقوق‌بشری است كه همیشه اعضای اروپایی دنبال مطرح‌كردن برخی ادعاها نسبت به ایران هستند. یك كارشناس ارشد در این زمینه می‌گوید بعید است كه در این دور گفت‌وگوها بحثی جدی در مورد حقوق بشر با اتحادیه اروپا داشته باشیم، اگرچه پیش از این در دوران «گفت‌وگوهای انتقادی» آنها بحث‌های حقوق‌بشری علیه ایران مطرح می‌كردند. اما اكنون ایران معتقد است كه نمی‌توان در شرایطی كه قطع‌نامه علیه تهران تصویب شود، مذاكره را پیش برد. بااین‌حال برخی شواهد نشان می‌دهد كه شاید مباحث حقوق‌بشری یا مسائل قضائی با اتحادیه اروپا هم مثل دیگر كشورهای اروپایی در قالب یادداشت تفاهم سیاسی بین موگرینی و ظریف امضا شود.

سفر موگرینی به تهران، بعد از اجرائی‌شدن برجام می‌تواند فضای سیاسی موجود در جهان به‌ویژه نگرانی برخی شركت‌های اقتصادی و بانكی اروپایی را نسبت به همكاری با تهران بهبود بخشد و همه اینها می‌تواند سفری مهم را رقم بزند. 

منبع: روزنامه شرق

انتهای پیام/