به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ دانشگاه ها هر ساله با یک مشکل اساسی در بحث آموزش مواجه هستند و آن کوتاه شدن ترم دوم تحصیلی است؛ آن هم ترمی که به شدت حساس بوده و به امتحانات پایان ترم ختم می شود. تعطیلات میان ترم اول، حاضر نشدن دانشجویان در روزهای نخست ترم دوم و تعطیلات دو هفته ای عید نوروز همچنین نیمه تعطیل بودن یک هفته ای کلاس ها بعد از تعطیلات نوروز، دست به دست هم داده اند تا علاوه بر هوای بهاری، رخوت و کم فعالیتی جای خود را در کلاس های درس بیشتر باز کند.

استاد هم مجبور است درسها را سرهم بندی کرده و به صورت فشرده ارائه دهد چون چاره ای جز این ندارد. حاشیه های ترم دوم آنجا پر رنگ تر می شود که دانشجویان رشته های عملی باید پروژه هم تحویل دهند و مانده اند در کلاس های درس شرکت کنند با سراغ پروژه های انبار شده روی هم، بروند.

طی سالهای گذشته، رسم بر این بود کلاسها از اول مهر آغاز شوند اما بودند دانشگاههایی که حتی تا نیمه های مهر هم ثبت نام ها را شروع نکرده بودند. ولی چندسالی است که با بروز مشکلاتی در ترم دوم، اعتراض دانشجویان و حتی استادان همچنین اختلالاتی که در برگزاری امتحانات پایان ترم دوم به وجود آمد، معاونت آموزشی وقت وزارت علوم تصمیم گرفت ترم اول تحصیلی را زودتر برگزار کند.

پس از مدتی، دانشگاههای دولتی در باز کردن کلاس های درس از هم سبقت گرفتند و کلاس ها را از نیمه های شهریور فعال می کنند تا اینکه ترم دوم کمی طولانی شود اما با وجود اینکه کلاسهای درس روزهای ابتدایی بهمن ماه شروع می شود باز هم همان مشکلات در کلاس ها دیده می شود. آن جوش و خروش همیشگی در کلاسها دیده نمی شود و دانشجویان به فکر تعطیلات نوروز و فرجه امتحانات پایان ترم هستند.

علیرضا محرمی دانشجوی دانشگاه جامع علمی کاربردی در این باره به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: ترم دوم معمولاً از 20 تا 25 بهمن ماه در دانشکده ما شروع به کار می کند و بعد از عید هم از 14 فروردین کلاس ها شروع شد و تا اوایل یا اواسط خرداد ادامه دارد تا امتحانات شروع شود. استادان همیشه می گویند ترم دوم فشرده است و به خاطر تعطیلات مجبور هستند مباحث درسی را به صورت کلی مطرح کرده و از آن بگذرند چون این درس ها بر اساس سرفصل های درسی است و باید تدریس شود. بنابراین نمی توانند با تصمیم خودشان بخشی از درس ها را حذف یا مدل دیگری ارائه دهند. ولی همان مباحثی که استاد درس می دهد در امتحانات هم می آید.

مهدی ملکی فر دانشجوی دانشگاه صنعتی شریف به نکته دیگری اشاره کرده و اظهار داشت: ترم دوم به سختی می گذرد و به نظر من هیچ مدیریتی روی این ترم وجود ندارد. کلاسها به شدت فشرده برگزار می شود. در این هفته سه امتحان میان ترم دارم که پشت سر هم هستند.

به علت تعطیلات چند هفته ای که در ترم دوم رسم شده است، استادان هم مجبور می شوند یک ساعت و نیم درس بدهند و حتی دست به دامن کلاسهای جبرانی و فشرده دو ساعته شوند. در غیراینصورت امکان ندارد مباحث درسی را بتوانند به اتمام برسانند.

ملکی فر یکی دیگر از مصائب کوتاه بودن ترم دوم را در ارائه پروژه ها دانست. به گفته این دانشجوی رشته MBA دانشگاه صنعتی شریف، آماده سازی و تحویل پروژه ها تا مردادماه به طول می کشد و عملا تعطیلات تابستان هم صرف ترم دوم می شود.

برخی استادان هم نظرات متفاوتی را در خصوص مدیریت ترم دوم مطرح می کنند. از جمله ابوالفضل حسنی استاد دانشگاه تربیت مدرس به باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: مشكل كوتاه شدن ترم دوم به دليل ايام پايان سال و تعطيلات نوروزي همچنین ديگر مناسبت ها هميشه مطرح بوده است که شاید بتوان با تركيب كلاس هاي حضوري و مجازي، سرفصل دروس را تكميل کرد و به نتيجه رسيد.

پرویز مصلی نژاد استاد رشته زبان در دانشگاه آزاد اسلامی طی گفتگویی با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بياد دارم كه در دانشگاه تهران در مقطع كارشناسي درسهاي مهم و به قولي كليدي را در نيمسال دوم تحصيلي نمي گرفتيم چون مي دانستيم حتما به لحاظ كيفي يا محتوايي متضرر مي شویم. نيمسال دوم هميشه كوتاهتر بود و در صورتي كه به يك يا دو تعطيلي رسمي هم در طول ترم برمي خورديم گاهي سرفصل دروس نيز پوشش داده نمي شد و استاد مربوطه قسمتي از آن را به ناچار حذف مي كرد.

وی ادامه داد: جالب اينجا بود نه تنها كسي اعتراضي نمي كرد بلكه برخی خوشحالي هم مي كردند. تناقض حیرت برانگیز در دانشگاههای غیردولتی این است که دانشجو براي 16 جلسه شهريه پرداخت کرده اما در بعضي ترمها به برگزاري 10 جلسه رضايت خود را نيز ابراز مي كند. اكنون كه دانشگاه آزاد اسلامي با زودتر شروع كردن نيمسال اول در شهريور ماه قصد اجراي سه نيمسال را در يك سال دارد بايد به عواقب پيچيده تري در راستا انديشيد. 

یکی از استادان دانشگاه تهران هم ضمن مطرح کردن برخی پیشنهادات با باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار داشت: ترم دوم به طور طبیعی 16 هفته را در بر می گیرد اما عملا به خاطر تعطیلاتی که در پیش بود، مدت زمان آن کم می شود. مهمترین عاملی که می تواند ترم دوم را طولانی تر کند جدیت دانشگاهها در برگزاری 16 هفته ای کلاسهاست که این موضوع در همه دانشگاهها صدق نمی کند. گاهاً مشاهده می کنیم دانشگاهها به دلایل مختلف برای برگزاری ترم دوم جدیت لازم را ندارند، سخت گیری نمی کنند و با مماشاتی که معقول نیست با دانشجویان راه می آیند و استادان هم با این رویه همکاری می کنند.

وی یک پیشنهاد هم برای نجات ترم دوم از این شرایط مطرح کرد و گفت: ساز و کار ترم بندی ها را می توان تغییر داد هر چند باید همه جوانب در نظر گرفته شود. من به مسئولان آموزش عالی پیشنهاد می کنم ترم دوم را از ابتدای سال جدید شروع کنند. به این معنا که اگر سال تحصیلی از آبان و آذرماه برگزار شود و تا پایان سال ادامه داشته باشد، ترم دوم می تواند از ابتدای سال جدید آغاز شود و عملا 16 هفته را در بر می گیرد.

در این گزارش بد نیست نگاهی به زمان برگزاری کلاسهای دانشگاههای خارج از کشور هم داشته باشیم. به هر حال تعداد اندکی از دانشگاههای مطرح ایران در حال رقابت شدید علمی با این دانشگاهها هستند و ساعات برگزاری کلاس های درسی و مفید بودن آموزش، در رنکینگها از اصول اولیه به شمار می آید.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، نیمسال نخست تحصیلی از اواخر شهریورماه تا هفته سوم دی ماه و نیمسال دوم از هفته اول اسفند ماه تا نیمه های خرداد به طول می انجامد.

باید گفت، در این کشورها تعطیلات دو هفته ای نوروزی وجود ندارد و در برگزاری کلاس های درس هیچ وقفه ای ایجاد نمی شود، ضمن اینکه تعطیلات سال نو میلادی هم هیچ اختلالی در شروع کلاس ها و تعطیل کردن دانشگاهها ایجاد نمی کند.

امیرحسین پورمحمد یکی دیگر از دانشجویانی است که ترم دوم را سختر می داند. وی در این باره گفت: استادان ما با بهانه کوتاه بودم ترم دوم، همه چیز را سرهم بندی می کنند تا درس را زودتر به اتمام برسانند. البته عده زیادی از دانشجویان هم اعتراض نمی کنند و علاقمند هستند کلاسها زودتر تمام شود و به استقبال تعطیلات تابستان بروند.

مهدی رهبر دانشجویان مطالعات سیاسی آمریکا در دانشگاه تهران از این شرایط گله دارد. او بر این باور است که استادان واقعا دانشجویان را در ترم دوم اذیت می کنند. برگزاری امتحانات میان ترم در ترم دوم هم قوز بالای قوز شده است.

شمار مشکلات آموزشی دانشگاههای کشور از تعداد انگشتان دست هم بیشتر است. عدم همکاری مناسب بین مسئولان دانشگاه، اساتید و دانشجویان به کوتاه تر شدن ترم دوم آسیب جدی وارد کرده است که به جرآت می توان گفت جبران ناپذیر است. این موضوع زنگ خطری برای آموزش عالی ایران به شمار می آید چرا که مراکز آموزشی کشورمان به اندازه کافی با انواع چالش های کوچک و بزرگ دست و پنجه نرم می کنند.

در این بین، برگزاری اتاق های فکر با حضور استادان دانشگاه و حتی دانشجویان نخبه می تواند به سکانداران آموزش عالی ایران ایده هایی بدهد تا با گرفتن تصمیمات مناسب در وقت مقتضی، گره ای از صد گره کور مشکلات دانشگاهها گشایش یابد.

فاطمه زارعی

انتهای پیام/