نگرانی‌هایی درباره ورزش بعد از پیوند کلیه وجود دارد و آگاهی‌های لازم درباره نوع و میزان ورزش مناسب همیشه به بیماران داده نمی‌شود. افرادی که دچار نارسایی عضوی هستند ،مثل نارسایی کلیه ،قلب ، کبد یا ریه ،شرایط سختی را می گذرانند .لذا وقتی عضو پیوندی می گیرند و قسمت زیادی از درد و رنجشان کم می شود،بسیار نگران از دست دادن عضو پیوندی و بازگشت به حالت اولیه هستند، لذا بدیهی است که در انجام ورزش احتیاط زیادی کنند.

*تاثیر ورزش بر بیماران پیوندی

مطالعات نشان داده که ورزش باعث مشارکت اجتماعی وبهبود مشکلات روحی –روانی می گردد. همچنین  ورزش باعث کاهش بروز بیماری ها، تحمل بیشتر داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی و ... در این بیماران می شود. بطور فهرست وار ورزش باعث :کاهش وزن  اضافی ،کاهش فشار خون بالا،بهبود عملکرد قلب و ریه، بهبود خواب ،آرامش روحی وافزایش طول عمر می گردد که برای همه آنها مطالعات علمی وجود دارد.

* ورزشکاران مشهور پیوند اعضا

مثالهایی از حضوربیماران پیوند عضو درعرصه قهرمانی ورزش هست که به آن پرداخته ایم.
یکی از پیوندی های معروف عالم ورزش ایوان کلاسنیک (متولد 1980) بازیکن سابق تیم ملی کرواسی است که در سال 2006 متوجه شد که مبتلا به نارسایی کلیه است . ایوان کلاسنیک در سال 2007 یک پیوند کلیه ناموفق داشت ، 2 ماه بعد یک کلیه اهدایی از پدرش گرفت که موفقیت آمیز بود . بعداز مدتی به تیم وردر برمن پیوست و در سال 2008 در مسابقات یورو2008 هم حضورپیدا کرد و با تیم ملی کرواسی به فینال این مسابقات هم راه یافت .
یکی از خاطرات ماندگار درعرصه پیوند اعضا اورسون والز(Everson walls) هست که در سال 2007 کلیه اش را به هم تیمی سابقش در تیم دالاس کابویز، ران اسپیرینگ (Ron spring) داد.
باز هم در آمریکا سین الیوت(Sean Elliot) بازیکن تیم بسکتبال سن آنتونیو اسپورز که بعد از 7 ماه از پیوند کلیه به عرصه ورزش آنهم در سطح مسابقات بسکتبال NBA برگشت .
اریک آبیدال بازیکن فرانسوی تیم فوتبال بارسلونای اسپانیا و البته تیم ملی فرانسه که در سن 32 سالگی مبتلا به کانسر کبد شد وعمل پیوند کبد برداشت اما بعد از طی دوره نقاهت هم برای بارسلون بازی کرد و هم یک فصل برای موناکو  وبالاخره کریس کلاگ (Chris klug) که در سال 2000 پیوند کبد شد و سال بعد درالمپیک زمستانه مدال برنز گرفت و هم اکنون هم یک بنیاد خیریه معروف برای تشویق مردم به اهدا عضو و یک کتاب خواندنی بنام To the edg and backیعنی تا لب مرگ رفتن و بازگشتن دارد.

*ملاحظات ورزشی برای بیماران پیوندی

با توجه به اینکه چه عضوی را این بیماران پیوند کرده اند،تمرینات و ورزش های افراد متفاوت است.از آنجاییکه بیشترین پیوندی که انجام می شود،پیوند کلیه است به تمرینات مناسب برای این بیماران و فواید ورزش برای آنان پرداخته ایم.
فواید ورزش (به خصوص ورزش هوازی) برای بیماران پیوند کلیه
- افزایش جریان خون و کمک به اکسیژن رسانی
- افزایش انرژی بدون ایجاد خستگی و تنگی نفس
- افزایش قدرت قلب و سیستم قلبی – عروقی
- افزایش استقامت
- کاهش فشار خون
- افزایش قدرت عضلات، تعادل و انعطاف پذیری مفاصل
- افزایش قدرت استخوان‌ها
- کاهش چربی بدن و رسیدن به وزن مناسب
- کاهش استراس، تنش ، اضطراب و افسردگی
- افزایش اعتماد به نفس
- بهبودی در وضعیت خواب
- افزایش آرامش

*نکات مهم ورزشی در بیماران پیوند کلیه

افرادی که پیوند کلیه انجام داده‌اند باید قبل از شروع برنامه ورزش با پزشک خود مشورت کنند. اگر تغییری در داروهای مصرفی ایجاد شد باید با پزشک خود مشورت کنید تا ببیند که می توانید ورزش معمول خود را ادامه بدهید یا خیر. داروهای جدید ممکن است بر واکنش بدن نسبت به ورزشی تاثیرگذار باشد. اگر احساس خستگی زیاد داشتید ورزش نکنید. از بلند کردن وزنه‌های خیلی سنگین خودداری کنید و زمانی که وزنه می‌زنید باز دم را فراموش نکیند. بعد از ورزشی برای استراحت دراز نکشید،‌ بلکه بر روی یک صندلی بنشینید. هنگامی که هوای خیلی سرد، خیلی گرم یا خیلی مرطوب است در فضای آزاد ورزش نکنید. درد را نادیده نگیرید.

در اکثر اوقات بعد از پیوند کلیه بلافاصله از بیماران خواسته می‌شود تا راه بروند. پیاده روی برای این بیماران بسیار مهم است. پیاده روی به کاهش تورم و افزایش سرعت ریکاوری کمک می‌کند. درست بعد از، از بین رفتن علائم بیهوشی بیماران پیوند کلیه می‌توانند شروع به پیاده روی کنند. چهار تا شش هفته‌ بعد از عمل پیوند، بیماران می‌توانند ورزش‌هایی با شدت کم را آغاز کنند.
ورزش‌هایی همچون رکاب زدن بر روی دوچرخه‌ ثابت و پیاده روی سریع بر روی تردمیل مناسب هستند. بعد از ترمیم شدن جای عمل تقریبا این بیماران می‌توانند هر نوع ورزشی را شروع کنند. با این حال باید این کار را آرام آغاز کنند. اگر پیش از این می‌توانستند با سرعت پنج مایل در ساعت پیاده روی کنند، اعمال باید با سرعت یک و نیم مایل در ساعت کار را شروع کنند. اگر پیش از این می‌توانستند وزنه 50 کیلویی را بلند کنند پس از عمل پیوند  باید از وزنه 10 کیلویی شروع کنند. برای بیماران پیوندی ورزش سبک تر بهتر از انجام ورزش با شدت زیاد است.

این بیماران می‌توانند همه نوع ورزشی را بعد از ریکاوری کامل انجام دهند، اما ورزش‌هایی که به ناحیه کلیه ضربه وارد می‌کند مانند بوکس و راگبی توصیه نمی‌شوند. ورزش‌هایی همچون دوچرخه‌سواری و تنیس مناسب هستند.

 سخت‌ترین مرحله ورزش بیماران پیوند کلیه، شروع آن است ، زیرا بسیاری از آنها تناسب اندام خود را بعد از عمل از دست می‌دهند و شروع ورزش برای آنها سخت است. فاکتورهایی همچون احساس ضعف، کم شدن قدرت ماهیچه‌ها، کم خونی و ... شروع ورزش را سخت می‌کنند. با این وجود این بیماران تشویق می‌شوند تا ورزش کنند ، زیرا ورزش به ریکاوری سریع‌تر ، کنترل وزن، کنترل قند خون و فشار خون آنها کمک می کند.
این بیماران باید ابتدا آرام و کوتاه مدت ورزش را شروع کنند و در پایان میزان ورزش خود را به نیم ساعت در روز و برای چهار جلسه در هفته‌ برسانند.

این بیماران در صورتی که تنگی نفس، درد در ناحیه سینه و کم شدن انرژی را احساس کنند باید به پزشک مراجعه کنند. ضمن اینکه بیماران باید در نظر داشته باشند که ورزش باعث عرق کردن و از دست رفتن آب بدن می‌شود. بنا‌بر‌این خوردن مایعات به اندازه کافی بسیار مهم است. این افراد باید هر 20 تا 30 دقیقه نیم لیتر آب یا مایعات مصرف کنند.

(طیبه خزاعلی)


انتهای پیام/