به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، پروین فرشچی معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در نشست خبری امروز (دوشنبه) که در سالن اجتماعات سرو سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت هفته جهانی محیط زیست برگزار شد، اظهار داشت :با توجه به اینکه ایران،5800 کیلومتر خط ساحلی و 3 پهنه دریایی دارد، توسعه کشور در برنامه ششم بر محور توسعه دریا استوار خواهد شد، طوریکه 100 فرصت شغلی ایجاد می شود.

ضیاء الدین الماسی مدیر کل دفتر بررسی‌های آلودگی‌های دریایی در ادامه نشست خبری امروز در خصوص شناگاه‌های آلوده سواحل شمالی گفت: در بررسی‌های انجام شده در سال 94 از 45 شناگاه مازندران، 15 شناگاه، از 21 شناگاه استان گیلان، 10 شناگاه و از 3 شناگاه استان گلستان دو شناگاه آن آلوده شناخته شده‌‌اند.

وی در خصوص دلایل آلودگی شناگاه‌ها گفت: ورود پساب‌های شهری از طریق روخانه‌های نزدیک به دریا، دپوی زباله بدون رعایت استانداردها از عمده دلایل آلودگی شناگاه‌ها محسوب می‌شود.

مدیر کل دفتر بررسی‌های آلودگی‌های دریایی با بیان  اینکه مدیریت پساب و پسماند شهرهای ساحلی اصلی بدیهی است، گفت: از وزارت نیرو انتظار می‌رود تا برنامه‌ها را طوری تنظیم کند که شرایط برای ورود بخش خصوصی در این امر محقق شده و شاهد بهبود شرایط باشیم.

الماسی درباره اقدمات پیشنهادی سازمان حفاظت محیط  زیست در خصوص رفع آلودگی شناگاه‌های سواحل شمالی گفت: جدا سازی و دور کردن گردشگری غیر شنا از شناگاه‌های آلوده، مدیریت زبالهو عدم ورود مستقیم فاضلاب انسانی به عرصه شناگاه‌ها از اقدامات پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست است.

پروین فرشچی معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه نشست خبری در خصوص آلودگی‌های نفتی اخیر خلیج فارس و دریایی عمان گفت: طبق بررسی‌های انجام شده از سال 93، 94 و 95 نشت نفت بیشتر در ایران انجام شده و با اینکه در سطح ملی و بین المللی قوانین و مقررات زیادی وجود دارد  اما متاسفانه شاهد اجرای آنها نیستیم.

وی افزود: در برنامه پنجم توسعه 25 ماده در 35 مورد  برای محیط زیست در نظر گرفته شده بود اما طبق میانگین به عمل آمده از تمامی دستگاه‌های دولتی، تنها 25 الی 33 درصد از آنها اجرا شده بود.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط  زیست با بیان اینکه ابزار قانونی بسیار زیادی در دست داریم گفت: ولی متاسفانه در اجرای موفق آنها با کم کاری های مواجه هستیم.

فرشچی با بیان اینکه کنوانسیون تهران، کنوانسیون لندن و کنوانسیون منطقه‌ای کویت که هنوز به امضای کشورهای سهیم نرسیده، در حوزه محیط  زیست دریایی کشور در جهت حفاظت از این بخش یه ثبت رسیده تصریح کرد: جای خالی کنوانسیون ریز گردها، حفاظت از رودخانه‌های مرزی و گردشگران دریایی در بخش حفاظت از محیط زیست دریایی بسیار احساس می‌شود.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط  زیست در خصوص دلایل عدم اجرای این بخش گفت: وابستگی اقتصاد کشور به نفت گاز و عدم توجه به انرژی پاک و گردشگری دریایی، قدمت صنایع مستقر در سواحل دریایی و فرسوده بودن آنها، بهره برداری غیر اصولی و ناپایداری از امکانات و منابع طبیعی کشور، عدم تناسب بین جرائم زیست محیطی در محاکم قضایی، عدم ارزش گذاری اقتصادی در مسائل زیست محیطی و پایین بودن سطح آگاهی و تخصصی زیست محیطی بین آحاد مردم از دلایل عدم اجرای قوانین محیط زیست دریایی  است.

پروین فرشچی در خصوص پیوستن جزایر به مناطق آزاد گرفت: از 88 جزیره موجود رد خلیج فارس حدود 55 جزیره آن (62.5)  مطلق به ایران است و از آنجایی که در قانون برنامه پنجم توسعه مسئولیت حفاظت مناطق آزاد در محدوده فعالیت آنها به خود مناطق آزاد سپرده شده و هر گونه نظارت از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در این مناطق سلب شده، لذا این مساله بسیار نگران کننده است.

وی ادامه داد: تضاد توسعه مناطق آزاد، تجاری و صنعتی با محیط زیست به دلیل عدم رعایت توسعه پایدار شفاف است چرا که اگر در این مناطق توسعه به شکل پایدار انجام می‌گرفت شاهد این تناقض در مناطق آزاد نبودیم و حالا که مقرر شده جزایر ما به این مناطق به پایگاه توسعه و اشتغال محسوب می‌شود بپیوندد برای ما نگرانی بسیار زیادی ایجاد کرده است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه صنعت بازیافت کشتی صنعتی درآمد زا و با بار آلودگی بسیار زیادی است، بیان داشت:  از 180 کشور تنها 5 کشور به این صنعت راغب هستند و این صنعت به دلیل تبعات زیست محیطی بسیار زیادی که دارد باید با دقت و مطالعه انجام گیرد.

فرشچی با تاکید بر اینکه سازمان حفاظت محیط زیست مخالف تبدیل شدن ایران به حیات خلوت عرب‌ها در جهت انجام بازیافت کشتی‌ها است، گفت: 170 کشتی غرق شده در اروند و صدها کشتی دیگر در عمان و خلیج فارس وجود دارند که از لحاظ سیاسی، امنیتی و زیست محیطی تردد و شناور سازی آنها از یک سو و اوراق آنها از سوی دیگر به همراه مکان یابی در جهت بازیافت آنها باید به شکل علمی و پشتوانه مطالعاتی انجام گیرد، لذا نواحی جنوبی عمان برای  اینکار در نظر گرفته شده است و تنها عمل بازیافت بر روی کشتی‌های ایرانی انجام خواهد گرفت.

شهرام فداکار مدیر کل دفتر سواحل دریایی نیز در این باره گفت: انجام بازیافت کشتی‌های مغروقه طبق بررسی های انجام شده در کارگروه سواحل و جزایر و آلودگی‌های دریایی در خلیج فارس و خزر ممنوع و صرفا برای کشتی‌های ایرانی در انتهای ترین منطقه عمان انجام خواهد گرفت که باز هم این اتفاق قطعی نبوده و تحقق آن منوط به انجام مطالعات دقیق علمی است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، صید بی رویه و کاهش شدید ذخایر آبزیان، ورود گونه های مهاجم غیر بومی، تخریب سواحل و جزایر و نابودی زیستگاه های حساس، قاچاق گونه های در معرض خطر انقراض، بهره برداری بیش از توان زیستی مناطق ساحلی-دریایی، ورود انواع پسماندها بخصوص پسماندهای پلاستیکی به دریا را از مهمترین چالش های محیط زیستی خلیج فارس و دریای عمان عنوان کرد.

فرشچی در خصوص اهمیت دریا در توسعه گفت: 93 درصد از صادرات و ورادات کشور از 30 درصد مرزهای دریایی انجام می شود و از 70  درصد مرزهای خشکی تنها 7 درصد از صادرات و واردات کشور انجام می‌گیرد، این در حالی است که 90 درصد از تجارت دنیا از طریق حمل و نقل دریایی و 70 درصد ارزش تجارت دنیا از طریق حمل و نقل دریایی تحقق می‌یابد.

وی با بیان اینکه ایران مقام اول پتروشیمی در منطقه را دارد، گفت: سهم تولید دریایی از کل تولید 1 درصد و سهم اشتغال فعالیت‌های دریایی نیز کمتر از یک درصد است در حالی که 30 درصد از مرزهای کشورمان دریایی است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان  اینکه اشتغال دریایی هنوز ناشناخته است و یکی از اقدمات حوزه ما معرفی و ایجاد شغل دریایی و تأمین نیرو برای توسعه دریایی کشور است گفت:30 الی 32 صنعتدر استان‌های ساحلی مستقر می‌شوند و معاونت محیط زیست دریایی در قالب وظیفه خود باید آمادگی توسعه را داشته باشد. 

فرشچی ادامه داد: آموزش شغل‌های دریایی و ایجاد فرصت 100 نوع شغل در این حوزه در مسائل توسعه دریایی کشور مورد توجه است.

ایران به واسطه قرار گرفتن در کانون ذخیره گاه اصلی انرژی جهان و منطقه ژئوپلتیک خاورمیانه و خلیج فارس و برخورداری از منابع عظیم نفت و گاز و صنایع وابسته، همچنین دارابودن سه دریای متفاوت خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر و برخورداری بیش از 5800 کیلومتر ساحل دریایی، محدوده فعالیت بزرگترین مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی کشور در سواحل جنوب از ظرفیت بسیار مناسبی برای توسعه پایدار دریایی برخوردار است اما سهم تولید دریایی از کل تولید یک درصد و سهم اشتغال فعالیت های دریایی کمتر از یک درصد است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین با بیان اینکه از 88 جزیره موجود در خلیج فارس حدود 55 جزیره آن (62.5 درصد) متعلق به ایران است، اظهار کرد: فرصت های دریایی بسیاری در کشور وجود دارد که می تواند در دستیابی به اهداف توسعه پایدار و اقتصاد سبز مورد توجه جدی قرار گیرد اما مورد غفلت یا خسران قرار دارد. 

وی با اشاره به برخی از چالش های محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان، گفت: صید بی رویه و کاهش شدید ذخایر آبزیان ، ورود گونه های مهاجم غیر بومی بعلت تکثیر و پرورش آبزیان غیر بومی و تخلیه آب توازن، تخریب سواحل و جزایر و نابودی زیستگاه های حساس، قاچاق گونه های در معرض خطر انقراض، بهره برداری بیش از توان زیستی مناطق ساحلی- دریایی، ورود انواع پسماندها بخصوص پسماندهای پلاستیکی به دریا برخی از این چالش ها هستند.

فرشچی در خصوص آلودگی آب ها تصریح کرد: آلودگی آب‌ها ناشی از تخلیه قاچاق سوخت، تغییرات شدید اقلیمی و نوسانات سطح آب دریا، افزایش ریزگردها، تکمیل نبودن شبکه پساب شهری در شهر های ساحلی و ورود پساب ها به دریا، آلودگی نفتی با منشا دریا، سوانح دریایی، کشتی ها و تانکرهای حامل نفت و فرآورده های نفتی از دیگر چالش های محیط زیستی این منطقه مهم دریایی است.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به شکوفایی جلبکی کشنده قرمزگفت: جلبک‌های کشنده قرمز خطر و تهدیدی جدی برای محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان هستند و اکوسیستم این مناطق را تحت تأثیر خود قرار داده و گاها به دلیل سمی بودن و بوی بدحتی می‌تواند برای انسان نیز دردسرساز باشد.

 

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: میزان شوری آب خلیج فارس نسبت به 20سال گذشته1.5 برابر افزایش یافته است که این مسئله تبعات بسیاری برای آبزیان به همراه خواهد داشت.

وی با بیان اینکه منشا این افزایش شوری، آب شیرین کن ها و فعالیت های انسانی است، بر ضرورت کنترل عوامل این تهدید تاکید کرد. 

فرشچی با اشاره به افزایش 2 درجه ای دمای آب خلیج فارس در 17 سال گذشته ادامه داد: به طورکلی آلودگی بسیار زیاد خلیج فارس منجر به ایجاد چالش های بسیاری برای این اکوسیتم مهم شده است. 

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با رد شایعه ای مبنی بر اینکه آلودگی خلیج فارس 47 برابر سایر دریاهای جهان است، گفت: آلودگی های خلیج فارس کانونی است و به عنوان نمونه ماهشهر از میزان بالای آلودگی برخوردار است اما بخش دیگری از دریا سالم است یا در برخی مناطق آلودگی فلزات سنگین بسیار بالا است و در برخی دیگر از مناطق اینچنین نیست، بنابراین نمی توان موضوع آلودگی را به کل خلیج فارس تعمیم داد.

فرشچی ادامه داد: به علت فعالیت های انسانی و برخی آلودگی ها، بسیاری از آبسنگ های مرجانی را از دست داده ایم که این مساله باعث شده گونه ای مانند توتیا ماهی افزایش یابد که به مرجان ها آسیب وارد کند.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: با در نظر گرفتن وسعت منطقه و 18 ارگان مرتبط دریا در کشور، معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست از نیروی انسانی و منایع مادی کافی برای پاسخگویی به چالش ها و مسائل دریایی کشور برخوردار نیست و نبود زیرساخت های لازم در این حوزه خود ایجاد کننده چالش های دیگری است و این در حالی است که در بسیاری از کشورها حتی برای یک محدوده دریایی، ساز و کار گسترده ای حتی در سطح وزارتخانه تاسیس کرده اند.

فرشچی خصوص تاثیرات پدیده گرد و غبار بر اکوسیستم دریایی کشور، گفت: طوفان های شن و ماسه منجر به افزایش میزان کدورت آب خواهد شد و در نتیجه اکسیژن کمتری به لایه های پائینی آب خواهد رسید.

وی ادامه داد: همین امر، مهاجرت آبزیان، تخریب زیستگاه ها و نابودی مرجان ها را به دنبال خواهد داشت. 

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به گونه های زیستی مختلف و متنوع خلیج فارس و دریای عمان اذعان داشت: یکی از مهم ترین گونه های موجود، مرجان ها هستند که از تنوع بسیاری نیز برخوردار هستند. 

فرشچی با بیان اینکه برخی از گونه های مرجانی خلیج فارس و دریای عمان از خاصیت دارویی برخوردار هستند، گفت: محققان و پژوهشگران معتقدند این مرجان ها می تواند برای درمان بیماری هایی همچون ایدز و سرطان مورد استفاده قرار گیرند.