به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛  با مشاهده پیشینه مطالعه در ایران به وضوح مشخص است که سرانه مطالعه مردم ایران به چند درصد ناقابل بیشتر نمی رسد که البته همان چند درصد هم با گران شدن کتاب و اضافه شدن مشکلات معیشتی روزانه به منفی چند درصد رسیده است.

کاهش سرانه مطالعه، متخصصان فن را برآن داشت تا برای رونق روزافزون این فرهنگ دیرینه تمام سعی و تلاش خود را به کار بندند، لذا بسیاری از دانشجویان و مهندسان کشور بعد از اینکه تلفن همراه را دوشادوش مردم به ویژه نسل جوان دیدند تصمیم به راه اندازی کتابهای الکترونیکی گرفتند تا شاید درمانی باشد بر کاهش ساعت کتابخوانی کشور.

هرچند که این مسئله بسیاری از ناشران و نویسندگان را نگران نچرخیدن چرخ انتشاراتی ها و فراموشی کتابهای کاغذی کرد اما توانست تاحدی مطالعه را در زندگی مردم زنده نگه دارد.

بسیاری از صاحبنظران توجه به مدرک گرایی و مطالعات کتابهای درسی را دلیل کاهش توجه به کتابهای کاغذی مختلف می دانند و معتقدند اگر اندکی به پژوهش و تحقیق توصیه شود دانشجویان که اکثرا قشر جوان مملکت را تشکیل می دهند به کتاب و کتابخوانی تشویق و علاقمند می شوند اما امروزه متاسفانه اکثر افراد علاقه چندانی به خواندن کتابهای مختلف نشان نمی دهند و تنها به همان خواندن چندجمله پیامهای تلفن همراه خود که گاه فلسفی و گاه عاشقانه و احساسی است، اکتفا می کنند.

در این میان استادان و نویسندگان مملکت درباره آثار فضای مجازی و گوشی های همراه هوشمند نظرات مختلفی را ارائه می کنند.

هرچند که در بسیاری از کشورهای پیشرفته یا درحال توسعه در دستان مردم کتاب یا روزنامه بیشتر از تلفن همراه و تبلت به چشم می خورد اما متاسفانه در هر گوشه ای از کشور ما مشاهده این صحنه نایاب شده به گونه ای که جز کتاب درسی آن هم در دست محصلان آنقدر که مردم عادی تلفن همراه به دست دارند و به بود و نبودش اهمیت می دهند جای خالی کتاب را احساس نمی کنند. گویی همدم شب و روزهای آنها گوشی و آدمهای پشت پرده است و نه کتاب و دریایی از تجربیات.

اسماعیل امینی استاد برجسته ادبیات و نویسنده در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره کتابهای هوشمند در تلفن همراه و فضای مجازی عنوان کرد: آن چیزی که در فضای مجازی است به جای مطالعه تفریح حساب می شود. آیا واقعا کسانی هستند که در اینترنت و فضای مجازی کتاب بخوانند؟ اگر هم باشند همان افرادی هستند که برای کتابهای عادی و کاغذی هم پول و وقت صرف می کنند.

این استاد ادبیات افزود: از آنجا که معمولا افراد در اینترنت به دنبال بازی و سرگرمی هستند بنابراین دست کم اینترنت و رشد تلفن های همراه نمی تواند دلیلی بر کاهش تیراژ کتاب ها باشد چرا که پیش از این تکنولوژی هم وضعیت به همین صورت بود. 

وی بیان کرد: درجامعه ای که به جز فارغ التحصیلان در حدود 4میلیون دانشگاهی و حدود 700 تا 800 هزار استاد و اعضای هیات علمی وجود دارد هرکتاب باید حداقل 2 میلیون تیراژ داشته باشد چون بالاخره باید جامعه دانشگاهی آنها را مطالعه کند، به همین ترتیب حتی اگر هر دانشگاهی 10 جلد کتاب بخرد باید تیراژ کتابها حدود 500 هزار مورد باشد اما متاسفانه کسی کتاب نمی خواند.

راضیه تجار نویسنده اظهار داشت: با توجه به پیشینه کشور در سطح دانشگاهها باید از آنها بخواهیم که دانشجو برای کارهای تحقیقاتی خود فقط به کپی برداری گرایش پیدا نکند و تحت نظارت استادان باسواد و علاقمند به تحقیقات، پژوهشی نوین ارائه دهد، در سطح آموزش و پرورش هم ضمن ایجاد تحولی نو باید بخصوص در این ایام برای روبه رویی دانش آموزان با نویسندگان و آشنایی با کتابهای مختلف، آنها را موظف به شنیدن سخنان یک نویسنده کرد تا دیگر وقتی از کودکی درباره شغل دلخواه آینده اش سوال می شود علاوه بر دکتر شدن به به نویسندگی هم فکر کند و علاقه نشان دهد.

سعید مدبر یکی از دانشجویان دانشگاه سراسری در پاسخ به این سوال که چرا مطالعه کتاب متنوع به اندازه کتابهای درسی در بین دانشجوان رایج نیست، گفت: ازدیاد مباحث درسی و کارهای تحقیقاتی به اندازه ای است که دیگر فرصتی را برای تمرکز روی کتابها با موضوعات مختلف نمی گذارد.

وی افزود: در فرصتهای خالی روزمره خود، تلفن همراه اوقات فراغت ما را فراهم می کند چرا که دیگر حتی فرصت بیرون رفتن و تفریحات طولانی مدت را هم نداریم. 

تجار با اشاره به فاصله ایجاد شده از پیشینه فرهنگی کشور بیان کرد: متاسفانه حدود 4 سال است که تکنولوژی های روز مانند شبکه های اجتماعی به جای آن که محملی برای تبلیغ کتاب باشند رقیب کتابخوانی شده اند. هرچند که گاهی چندین خط از یک اثر در این شبکه ها دست به دست می چرخد اما با خواندن آنها نمی توان فرد را کتابخوان دانست و باید نسبت به خرید کتاب کامل اقدام کرد. حتی کتاب های صوتی هم به کتاب و کتابخوانی ضربه می زند چرا که بصورت رایگان در تمام شبکه های مجازی دست به دست می شود نویسنده هیج نوع حق التالیفی را در این زمینه ندارد.

هرچند که تا حدی مطالعه و توجه به تلفن های همراه ، جایگزین مطالعه سنتی کتاب شده است اما حتی قبل از این اتفاق هم به طور کلی سرانه مطالعه کشور پایین بود. 

مصطفی جمشیدی داستان نویس درخصوص استفاده زیاد از تلفن همراه و تاثیر آن بر کاهش تیراژ کتاب در جامعه اظهار داشت: عموما برای اینکه نوجوانان یا جامعه فرهنگی تحصیل کرده ما اهمال و کم کاری خود را در مطالعه توجیه کنند، حرف از مطالعه مجازی می زنند درصورتی که فرد در حالت عادی به دلیل اذیت چشانمان بیش از 20 دقیقه نمی تواند از طریق رایانه یا تلفن همراه مطالعه داشته باشد.

وی افزود: درواقع مطالعه ای که دوستان از آن دم می زنند همان خواندن کلمات قصار و شعر و داستانهای عامیانه و غیرقابل اعتنا است. البته داستانهایی بصورت الکترونیکی وجود دارد که آن هم به نظرم کمتر کسی علاقه به خواندن کتاب های الکترونیکی دارد که البته پژوهش های میدانی باید روشن کنند که چند درصد از مطالعات مجازی به شکل الکترونیکی هستند، اما به طور کلی خیلی به این مسئله خوش بین نیستم.

بنابراین بهتر است به جای اینکه همراهی کتاب و گوشی تلفن همراه را با نسل امروز قیاس کنیم درپی فرهنگی نو باشیم تا بتوانیم خوب و بد هرکدام را به درستی برای آنها تبیین کنیم چرا که در این صورت افراد مشتاقانه به جای اینکه دنبال جدیدترین تلفن همراه باشند دنبال بهترین و تازه ترین کتاب دنیا و ایران می گردند.

گزارش از محیامعصومی

انتهای پیام/